Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Para Politikası Kurulu (PPK) toplantı özetinde, eylül ayında bir önceki yıldan gelen yüksek baz etkisinin de katkısıyla enflasyonda belirgin bir düşüş kaydedileceği belirtildi.
Kurulun 12 Eylül'de gerçekleştirdiği PPK toplantısına ilişkin yayımlanan özette, ağustos ayında yüzde 0,86 arttığı, yıllık enflasyonun 1,64 puan düşerek yüzde 15,01'e gerilediği anımsatıldı.
Enflasyondaki düşüşte büyük ölçüde temel mal ve enerji gruplarının belirleyici olduğu, gıda yıllık enflasyonundaki yavaşlama eğiliminin sürdüğü ifade edilen özette, Türk lirasındaki istikrarın yanı sıra enflasyon beklentilerindeki iyileşme, emtia fiyatları ve iç talep koşullarının seyrinin çekirdek enflasyon göstergelerinin yıllık enflasyonundaki düşüşü desteklediği kaydedildi.
Özette, bu görünüm altında, çekirdek göstergelerin eğilimindeki ılımlı seyrin korunduğu bildirildi.
Eylül ayında bir önceki yıldan gelen yüksek baz etkisinin de katkısıyla enflasyonda belirgin bir düşüşün kaydedileceği vurgulanan özette, gıda ve alkolsüz içecekler grubu yıllık enflasyonunun ağustos ayında 0,99 puan düşerek yüzde 17,22'ye gerilediği hatırlatıldı.
Özette, bu dönemde yıllık enflasyonun hem işlenmemiş hem de işlenmiş gıda grubunda gerilediği aktarıldı.
Ertelenmiş maliyet etkilerine bağlı olarak mayıs ayından itibaren yüksek artışlar gösteren işlenmiş gıda fiyatlarının aylık artış eğiliminin ağustos ayında yavaşladığı belirtilen özette, öncü göstergelerin yıllık gıda enflasyonundaki yavaşlama eğiliminin eylül ayında da sürdüğüne işaret ettiği ifade edildi.
"Temel mal grubu enflasyonundaki yavaşlama eğilimi sürüyor"
PPK özetinde enerji grubu fiyatlarının ağustos ayında yüzde 0,34 arttığı, bu dönemde, Türk lirasındaki ılımlı seyir ve petrol fiyatlarındaki gerilemeye bağlı olarak düşen akaryakıt fiyatlarının, doğalgaz fiyatlarındaki yükselişin etkisini sınırladığı belirtildi.
Eylül ayında doğalgaz fiyatlarında yapılan ayarlamanın yukarı yönlü etkisine rağmen, enerji grubu yıllık enflasyonunun baz etkisiyle gerilemeye devam edeceği öngörülen özette, ağustos ayında tütün ürünleri fiyatlarının yüzde 20,84 arttığı ve grubun yıllık tüketici enflasyonuna katkısının 0,99 puan yükseldiği bildirildi.
Özette, ağustos ayında temel mal grubu yıllık enflasyonunun 4,79 puanlık düşüşle yüzde 13,02 olarak gerçekleştiği anımsatıldı.
Bu gelişmede dayanıklı ve diğer temel mal gruplarının etkisinin öne çıktığı ve giyim grubu yıllık enflasyonunun ise sınırlı bir artış gösterdiği ifade edilen özette, "Dayanıklı mal grubu fiyatları beyaz eşya fiyatlarındaki artışa karşın, otomobil fiyatlarındaki düşüş öncülüğünde gerilemiştir. Diğer temel mallar grubu fiyatları, 2010 yılının haziran ayından bu yana ilk defa sınırlı da olsa aylık bazda düşüş kaydetmiştir. Bir önceki yıldan gelen belirgin baz etkisinin yanı sıra yakın dönemdeki döviz kuru gelişmeleri ve iktisadi faaliyetteki ılımlı seyrin etkisiyle temel mal grubu enflasyonundaki yavaşlama eğiliminin sürdüğü değerlendirilmektedir." değerlendirmesi yapıldı.
Özette, hizmet grubu fiyatlarının ağustos ayında yüzde 1,12 yükseldiği, grup yıllık enflasyonunun 0,38 puan gerileyerek yüzde 14,19 olduğu belirtildi.
Yıllık enflasyonun lokanta-otel ve haberleşme gruplarında gerilediği, kira ve ulaştırma gruplarında yatay seyrettiği, diğer hizmetlerde ise artış gösterdiği kaydedilen özette, "Lokanta-otel grubunda yemek hizmetleri kaynaklı görülen yavaşlamada gıda fiyatlarındaki ılımlı seyir de etkili olmuştur. Diğer hizmetler grubundaki yüksek aylık artışta ise temel belirleyici özel üniversite ücretlerinde gözlenen yükseliş olmuştur. Bu görünümle hizmet grubu ana eğiliminde sınırlı bir yavaşlama izlenmiştir. Bu dönemde, iç talep koşullarının hizmet enflasyonu üzerindeki düşürücü etkisinin; bazı kalemlerdeki birikimli maliyet artışları, reel birim iş gücü maliyetleri ve geçmiş enflasyona endeksleme eğilimine bağlı olarak sınırlandığı değerlendirilmektedir. Eylül ayında, ulaştırma hizmetlerinde şehir içi ulaşım kalemi kaynaklı fiyat artışlarının gözleneceği öngörülmektedir." ifadelerine yer verildi.
"Dış talep nispeten gücünü korumaktadır"
PPK özetinde son dönemde açıklanan verilerin iktisadi faaliyetteki ılımlı toparlanma eğilimini sürdürdüğü belirtildi.
Sanayi üretiminin temmuz ayında, mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış olarak aylık bazda yüzde 4,3 yükselerek, haziran ayında uzatılan bayram tatilinin de etkisiyle görülen düşüşün geçici olduğunu gösterdiği vurgulanan özette, bu görünümün, son dönemde sanayi üretimindeki artışı destekleyen diğer ulaşım araçları sektörü dışlandığında da korunduğu ifade edildi.
Özette, öncü göstergelerin, ılımlı toparlanma eğiliminin üçüncü çeyrekte devam ettiğine ve iktisadi faaliyetin sektörel yayılımının bir miktar iyileştiğine işaret ettiği kaydedildi.
Küresel büyümenin görünümündeki zayıflamaya rağmen rekabet gücündeki gelişmelerin etkisiyle mal ve hizmet ihracatı artış eğilimini sürdürdüğü, özellikle turizmdeki güçlü seyrin doğrudan ve bağlantılı sektörler kanalıyla iktisadi faaliyeti desteklediği belirtilen özette, şu değerlendirmelere yer verildi:
"Son dönemde başta Avrupa Birliği ülkeleri kaynaklı olmak üzere küresel büyüme görünümünde kısmi yavaşlama sinyalleri gözlenmekle birlikte dış talep nispeten gücünü korumaktadır. Avrupa Birliği bölgesine yapılan ihracat miktarındaki kısmi yavaşlamaya rağmen, diğer bölgelerdeki güçlü performans mevsimsellikten arındırılmış altın hariç ihracat miktar endeksinin artış eğilimini korumasını sağlamıştır. Aynı dönemde, yabancı ziyaretçi sayısı ile seyahat ve taşımacılık gelirlerindeki güçlü artış eğilimi de korunmuş ve hizmet ihracatının büyümeye desteği devam etmiştir. Turizmdeki güçlü seyrin, başta giyim olmak üzere dayanıksız tüketim malları üretimi ve taşımacılık hizmetleri gibi sektörler kanalıyla ekonomiye yayılımı, yurt içi yerleşik talebindeki zayıf seyri kısmen telafi etmektedir."
"Net ihracatın büyümeye katkısı sürecek"
Özette, büyüme kompozisyonunun dış dengeyi olumlu etkilediği belirtilerek, "Yurt içi talep görünümüne bağlı olarak firmaların dış piyasalara yönelme eğilimi ve pazar çeşitlendirme esnekliği mal ihracatını desteklemektedir. Gecikmeli döviz kuru etkileri, krediler ve iktisadi faaliyetteki ılımlı seyir ithalat talebini sınırlamakta, turizmdeki güçlü seyirle birlikte dış dengedeki iyileşme hızlı bir şekilde devam etmektedir. Bu doğrultuda, cari işlemler dengesindeki iyileşme eğiliminin sürmesi beklenmektedir." ifadeleri kullanıldı.
İş gücü piyasası verilerinin nispeten zayıf seyretti ifade edilen özette, 2019 yılının mayıs dönemi verilerine göre nisan dönemine kıyasla tarım dışı istihdamın azaldığı, tarım dışı işsizlik oranının ise arttığı bildirildi.
Özette, istihdamın sektörel kompozisyonu incelendiğinde, bir önceki döneme kıyasla, sanayi istihdamının yataya yakın seyrederken, hizmet ve inşaat sektörlerinde istihdamın düşüş kaydettiği kaydedildi.
Gelecek dönemde net ihracatın büyümeye katkısını sürdüreceği, enflasyondaki düşüş eğilimiyle birlikte risk primi ve finansal koşullardaki iyileşmenin ekonomideki kademeli toparlanmayı destekleyeceği öngörülen özette, "Bu görünüm altında toplam talep koşullarının enflasyona düşüş yönlü katkısını sürdürmesi beklenmektedir." ifadeleri kullanıldı.
AA
