Garanti Bankası Genel Müdür Yardımcısı Ebru Dildar Edin, enerji sektöründe bu yıl içinde 7-8 milyar dolarlık finansmanın yapılandırılacağını belirterek, "Enerji kredileri için ayırdığımız karşılıkların çoğunu 2020-2021'de geri alacağımıza yüzde 95 eminim. Bu dönemde elektrik fiyatları 6 dolar cent seviyesine ulaşacak ve yatırımcılar da bir miktar para kazanabilir hale gelecekler. Bu da yeniden büyük yatırımların önünü açacak." dedi.
Enerji sektörünün finansmanına ilişkin AA muhabirine değerlendirmelerde bulunan Edin, sektörün son derece zor bir 2 yılı geride bıraktığını söyledi. Bu zorluğun kurdaki artış, petrol fiyatlarının düşmesi, arz fazlasına bağlı olarak elektrik fiyatlarının düşük seyretmesi ve maliyetlerin yükselmesinden kaynaklandığına işaret eden Edin, yatırımcılara finansman sağlarken elektrik fiyatlarını kilovatsaat başı 7 dolar/cent olarak öngördüklerini fakat fiyatların 4,5 dolar/cente kadar gerilediğini anlattı.
Edin, bu gerilemenin yatırımcıların karlılık ve kredi geri ödemelerini önemli ölçüde etkilediğini aktardı.
Elektrik üretim sektörüne 2002'den bu yana 85 milyar dolarlık yatırım yapıldığını ve bu yatırımın 25 milyar dolarının öz sermayeden karşılandığını hatırlatan Edin, şöyle konuştu:
"Yatırımın kalan 60 milyar dolarlık kısmı ise kredilerle gerçekleştirildi. Bu 60 milyar dolarlık kısmın 20 milyar doları ödendi, 40 milyar dolarlık mevcut risk söz konusu. Bu miktar içerisinde 11 milyar dolarlık bir yapılandırma portföyü olduğunu, bu miktara bazı dağıtım şirketlerini de kattığımızda enerjideki toplam yapılandırma portföyünün 13 milyar dolar olduğunu söyleyebiliriz. 2017-2018'de 13 milyar doların 4 milyar dolarını yapılandırdık. Yerli kömür, gaz ve bazı hidroelektrik santrallerinde bu yapılandırmaları gerçekleştirdik. Bu projeler Türkiye'nin elektrik üretimi için çok önemli. Bu yüzden bankalar olarak kaynaklarımız doğrultusunda yapılandırmaları gerçekleştirmeye devam edeceğiz."
Edin, mevcut durumda 7-8 milyar dolar civarında yapılandırılması beklenen proje olduğunu ve yatırımcılarla bazı projelerde anlaştıklarını ifade ederek, bu yıl içinde bu yapılandırılmaların tamamlanabileceğini dile getirdi.
Söz konusu projelerin kalan borçlarının hepsinin vadeye yayıldığında ödenebilecek düzeyde olduğuna işaret eden Edin, şunları kaydetti:
"Bazı yabancı bankalar bizleri bu krediler sorunlu diye eleştiriyorlar ama biz öyle bakmıyoruz. Bu krediler o günün şartlarında bankaların ve müşterilerin kaynakları baz alınarak, Türkiye’nin şartlarına göre olması gerektiği gibi yapılmış işler ve hepsi de Türkiye için çok değerli varlıklar. Bu yüzden yapılandırmaları doğru bir şekilde yaptıktan sonra yeniden bir sıkıntı oluşacağını düşünmüyoruz. Bu kapsamda enerji kredileri için ayırdığımız karşılıkların çoğunu 2020-2021’de geri alacağımıza yüzde 95 eminim. Bu dönemde elektrik fiyatları 6 dolar cent seviyesine ulaşacak ve yatırımcılar bir miktar para kazanabilir hale gelecekler. Bu da yeniden büyük yatırımların önünü açacak."
Edin, kredilerin yeniden yapılandırma modellemelerinde elektrik fiyatlarını kilovatsaat başı 5-5,5 dolar cent olarak öngördüklerini de belirtti.
Bankalar gaz santrallerini devralmak için fon kurabilir
Edin, bazı doğal gaz santrallerinin verimliliklerinin düşük olduğunu ve tam kapasite çalışmadığını ancak gün içinde "pik enerji talebinin" karşılanması anlamında bu santrallerin oldukça önemli rolü bulunduğunu belirtti.
Söz konusu santrallerin varlığının sürdürülmesi gerektiğini vurgulayan Edin, şöyle devam etti:
"Bu santrallerden bazıları şu an faiz ödemelerini yapabilecek kadar bile para kazanamıyorlar, o yüzden bu santralleri piyasa toparlayana kadar 3-4 yıl bir platforma taşıyıp yaşamlarını sürdürmelerini sağlamak gerekiyor. Bankalar bir fon kurarak bu varlıkları değerli hale getirebilir. Yurt dışında da bankalar sorunlu varlıkları, bilançolarından çıkararak bu fonlara aktarıyorlar ve varlıklarda belli bir değer yarattıktan sonra satıp, kredi alacaklarını geri alabiliyorlar. Bizde henüz somut bir ilerleme yok ama konuşuluyor. Enerji sektöründe bu şekilde bankaların devralabileceği bazı gaz santralleri mevcut."
Gaz santrallerinin devreden çıkması ihtimalinde sektöre maliyetinin çok daha fazla olacağı ve elektrik fiyatlarının yükselebileceği uyarısında bulunan Edin, şu anda yeni santral yatırımı yapılmadığını ve enerji talebinin artması durumunda Türkiye'nin 2022-2023 döneminde tekrar yatırım ihtiyacı olacağını anlattı.
"Enerji sektöründe yatırımcı için fırsat var"
Edin, enerji sektöründe bu dönemde yerli ve yabancı yatırımcı için önemli fırsatlar olduğunu dile getirerek, "Şu anda enerji sektörüne yatırım yapma zamanı çünkü bazı mevcut varlıklarını satmak isteyenler var ve onların projelerini satın alma vakti." ifadesini kullandı.
Garanti Yatırım’ın şu anda birkaç şirket satışı için yetkilendirildiğini ve ilgilenenlerin de Türk yatırımcılar olduğunu belirten Edin, "Geçen yıl temmuz-aralık döneminde hiçbir şekilde yatırım konuşulmadı. Baktığımızda, aslında yine en yüksek potansiyeli olan ülke Türkiye. Birkaç Türk yatırımcı ile görüşüyoruz ve hepsi de farklı işlere bakmaya başladılar. Seçimler bittikten sonra, şeffaflık da biraz daha artınca eminim, daha fazla yatırımcı ilgilenecek. Çünkü gerçekten bu bir fırsat. Varlıklar çok ucuzladı." değerlendirmesinde bulundu.
AA
