Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak tarafından açıklanan Yeni Ekonomi Programı (YEP) çerçevesinde gelecek yıl sonunda cari işlemler dengesinin dış finansman ihtiyacını makul seviyede tutacak oranlarda açık vermesi bekleniyor, 2020-2022 dönemini içeren ve "Değişim Başlıyor" ana temasıyla hazırlanan programda cari işlemler dengesine ilişkin hedefler de yer aldı.
Bu kapsamda, yüksek katma değerli ürün ihracatının artırılması, yerlileştirme yoluyla ithalata olan bağımlılığın azaltılması ve turizm gelirlerinin önemli derecede artırılması programdaki amaçlar arasında bulunuyor.
Söz konusu hedefe ulaşılmasıyla cari işlemler dengesinde kalıcı iyileşme sağlanması ile dış finansman ihtiyacının azalmasının yanında dengeli ve sürdürülebilir büyüme eğilimi de korunacak.
Ekonomideki toparlanmanın sonucu olarak yaşanacak talep kompozisyonundaki değişimle cari işlemler dengesinin 2020'de "dış finansman ihtiyacını makul düzeylerde tutacak oranda" açık vermesi bekleniyor.
Program döneminde enflasyondaki düşüşün de etkisiyle ülke risk primlerindeki gerileme, kaliteli sermaye girişleri için elverişli bir ortam oluşturarak dış finansmanın temel belirleyicisi olacak.
Yeni STA'lar yolda
Programdaki politika tedbirleri kapsamında yürürlükteki serbest ticaret anlaşmaları (STA) gözden geçirilecek ve makroekonomik hedefleri destekleyici yeni anlaşmalar oluşturulacak.
Yüksek teknolojili ürünlerin üretileceği, büyük ölçekli yerli ve yabancı yatırımların yer alacağı, etkin yönetişim modeline sahip endüstri ve teknoloji bölgeleri kurulacak.
Uluslararası ticaretin kolaylaştırılması, gümrük işlemlerinin hızlandırılması, kaçakçılığın ve kaçakçılıktan kaynaklanan gelir kaybının engellenmesi için gümrük bilgi sistemleri, büyük veri analizi ve ileri analitik yetkinlikleri de içerecek şekilde güçlendirilecek.
Kuşak ve Yol Girişimi çerçevesinde Çin ile ikili ticari ve ekonomik ilişkiler geliştirilecek. Avrupa Birliği ile Gümrük Birliği'nin güncellenmesine yönelik çalışmalar tamamlanacak.
Cari açığa turizm katkısı
Turizmde sezon süresini uzatacak ve kişi başı harcama tutarını artıracak 2023 Türkiye Turizm Stratejisi hayata geçirilecek.
Türkiye Turizm Tanıtım ve Geliştirme Ajansı, sektörün öncelikleri doğrultusunda tanıtım, pazarlama ve sektörün hizmet kalitesini artırıcı faaliyetleri ile turizm yatırımlarını destekleyecek.
Sürdürülebilir turizm anlayışı çerçevesinde farklı turizm çeşitlerine olanak sağlayan, bütüncül planlama ve tahsise imkan veren yeni kültür ve turizm koruma ve gelişim bölgeleri tespit ve ilan edilecek.
Sağlık turizminin geliştirilmesi için projeler hayata geçirilecek. Yapılacak Türkiye Algı ve Pazar Araştırması'nın sonuçları dikkate alınarak ülkelerdeki nitelikli ziyaretçi kitlesine yönelik odaklı ve özelleştirilmiş pazarlama ve tanıtım stratejileri uygulanacak.
Kültür ve sanat endüstrileri güçlendirilerek ülke önemli bir film çekim merkezi ve dizi/film ihracatçısı haline getirilecek.
Ana kaynak pazarı olan ülkelerin seçilmiş şehirlerinden konaklama kapasitesinin yüksek olduğu turistik bölgelere başlatılan doğrudan tarifeli uçuş seferleri ve düzenlenen bölge sayısı artırılacak.
İhracat hedefi
YEP hedefleri dikkate alındığında cari işlemler dengesinin gayri safi yurtiçi hasılaya oranının, bu yıl sonunda yüzde 0,1 düzeyinde gerçekleşmesi beklenirken, söz konusu oranın 2020'de eksi yüzde 1,2, 2021'de eksi yüzde 0,8 ve 2022'de de yüzde 0 olacağı öngörülüyor.
Programa göre bu yıl sonunda ihracatın 181,4 milyar dolar, 2020'de 190 milyar dolar, 2021'de 202 milyar dolar ve 2022'de 213 milyar dolar olacağı tahmin ediliyor.
İthalatın program döneminde sırasıyla, 231,5 milyar dolar, 247 milyar dolar ve 260 milyar dolar düzeyinde gerçekleşmesi beklentiler arasında yer alıyor.
YEP dönemi için seyahat geliri hedefi de yine sırasıyla 34,3 milyar dolar, 40,1 milyar dolar ve 46,5 milyar dolar olarak belirlendi.
Türkiye'nin net dış borç stoku 268,3 milyar dolar
Hazine ve Maliye Bakanlığı, 30 Haziran itibarıyla brüt ve net dış borç stoku, Hazine garantili dış borç stoku ve kamu net borç stoku ile AB tanımlı genel yönetim borç stoku verilerini açıkladı.
Buna göre, 30 Haziran itibarıyla Türkiye'nin brüt dış borç stoku 446,9 milyar dolar oldu. Stokun milli gelire oranı yüzde 61,9 olarak hesaplandı. Türkiye'nin net dış borç stoku da aynı dönemde 268,3 milyar dolar oldu. Stokun milli gelire oranı yüzde 37,2 olarak kayıtlara geçti.
Söz konusu dönemde Hazine garantili dış borç stoku 14,7 milyar dolar oldu.
Kamu net borç stoku ise bu dönemde 591,4 milyar lira olarak gerçekleşti. Stokun milli gelire oranı yüzde 14,8 olarak belirlendi.
AB tanımlı genel yönetim borç stoku 1 trilyon 283,9 milyar lira, bu rakamın milli gelire oranı yüzde 32,2 olarak kayıtlara geçti.
AA
