Dünyada ve ülkemizde görülme sıklığı hızla artan meme kanserinde erken tanı büyük önem taşıyor. Günümüzde meme kanseri görülme zamanının 30’lu yaşlara kadar düştüğü gözlemlenirken, rutin muayene ve taramaların artık daha erken dönemde yapılması gerekiyor. Kadınların meme kanserine karşı farkındalıklarının artması ve kendilerini muayene etmeyi öğrenmelerinin erken tanıya olanak sağlayacağını belirten Prof. Dr. Cenap Dener, meme kanseri ve alınması gereken önlemler ile ilgili bilgi verdi.
Meme kanseri kadınlarda ortaya çıkan kanserler arasında birinci sırada, kadın kanser ölümlerinde ise ikinci sırada yer almaktadır.Yapılan istatistiklere göre her 8 kadından birinin meme kanseri olacağı öngörülmektedir. Bu çok yüksek bir oran olduğu için, dünyadaki kanser çalışmalarının çoğu meme kanseri üzerine gerçekleştirilmektedir.
Erken adet görmek ya da geç menopoza girmek risk faktörüdür
Meme kanserinin de diğer kanserler gibi kesin bir sebebi bulunmamaktadır. Ancak bazı faktörlere dikkat edilmesi gerekmektedir. Bunlar arasında östrojene uzun süre maruz kalmanın riski artırdığı bilinmektedir. Buna bağlı olarak erken adet görmek ya da geç menopoza girmek, özellikle menopoz sonrası obezite, anne, kardeş gibi birinci derece akrabalarda meme kanseri olması, sigara ve alkol gibi alışkanlıklar yer almaktadır.
Meme kanserinin yüzde 10’undan genler sorumlu
Meme kanserinde genetik faktörler çok önem taşımaktadır. Çünkü bu kanserin yüzde 10’u genetik geçişli olmaktadır. Dolayısıyla anne, kardeş gibi birinci derece akrabalarında meme kanseri olan insanlarda bu hastalığa yakalanma riski, diğerlerine göre 2-3 kat daha fazla olmaktadır. Günümüzde ailesinde meme kanseri olanların BRCA-1, BRCA-2 genlerine bakılarak meme kanserine yakalanma riskleri belirlenebilmektedir.
Kitleler genellikle ağrısız, sert ve düzensiz olarak hissedilir
Düzenli olarak meme kontrolü yaptırmayan hastalar çoğunlukla ellerine bir kitle geldiğinde doktora başvurmaktadır. Bu tür kitleler genellikle ağrısız, sert ve düzensiz olarak hissedilmektedir. Bunun dışında koltuk altı lenf bezlerine tümörün sıçraması ve şişlik oluşturmasından sonra ya da tümör iyice ilerledikten sonra uzmana başvuranlar da olmaktadır. Tümörü iyice ilerlemiş hastalarda; ciltte ödem, şişme, meme başının içeri çekilmesi ve kanlı akıntı oluşması şikayetleri daha çok görülmektedir.
İki cm altındaki tümörler erken vaka sınıfına giriyor
Kadınların meme kanseri konusunda duyarlı olması hastalığın erken dönemde tespit edilebilmesini sağlamaktadır. Kadınların öncelikle her ay kendi kendilerine meme kontrollerini yapması gerekmektedir. Bu kontrollerde fark edecekleri bir sertlik, şekil, simetri ve doku bozukluğu doktora başvurmalarını gerektirmektedir. Meme kanserinde iki santim ve altındaki tümörlerin tespit edilmesi erken vaka olarak değerlendirilmektedir.
Meme kanseri görülme yaşı 30’lu yaşlara düştü
Son yıllarda meme kanseri görülme yaşının hızlı bir şekilde düştüğü gözlemlenmektedir. 30’lu yaşlarda çok sayıda meme kanseri vakası görülmeye başlandı. Bu düşüş özellikle Türkiye’de gözlenirken, bunun nedeni de henüz tam olarak belirlenememiştir. Bu sebeple 30’lu yaşlarda özellikle ailede meme kanseri öyküsü varsa, senede bir defa meme ultrasonu yaptırılması önerilmektedir. Bu yaş grubundaki kadınlar en ufak bir şüphede hemen meme cerrahına başvurarak, gerekli muayene ve tetkikleri yaptırmalıdır.
Genç yaş tümörleri daha saldırgan ve dirençli oluyor
Genç yaş kanserlerinin tümör davranışı ileri yaş tümörlerine göre, daha saldırgan olmakta ve tedaviye daha zor yanıt vermektedir. Genç yaştaki insanlar sıklıkla bu farkındalığa sahip olmadıkları için hem kendilerini muayene etmemekte hem de kontrollere daha az gitmektedirler. Bu durum tümörlerin daha ileri evrelerde tespit edilmesine neden olmaktadır. Annesinde ya da kardeşinde meme kanseri olanların ise 25 yaşında ilk meme ultrasonlarını yaptırmaları gerekmektedir. Bununla birlikte yıllık muayene ve takipleri de kesinlikle ihmal edilmemelidir.
Erken tanıda iyileşme oranı yüzde 100’e yakın
“Kanserden korkmayın, geç kalmaktan korkun” söylemi doğru bir yaklaşıma işaret etmektedir. Çünkü erken fark edilen tüm kanserlerde tedavi şansı çok yüksektir. Meme kanseri erken fark edildiğinde hastalar yüzde 100’e yakın oranda iyileşebilmektedir.
