Çocukları tehdit eden sinsi hastalık!

Kapalı ortamlar, kreşler, okullar, toplu taşıma araçları ve sağlıksız beslenme gibi nedenler paraziter hastalıklara yakalanma riskini artırıyor. Bağırsak parazitleri tedavi edilebiliyor ancak tekrarlayabiliyor. Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Öznur Yılmaz Gondal, parazit enfeksiyonlarının çocukluk çağında sık görüldüğünü vurguladı. Bu enfeksiyonların, gelişmekte olan tüm ülkelerde olduğu gibi Türkiye’de de önemli sağlık sorunlarının başında geldiğini söyleyen Dr. Gondal, özellikle çocukları olumsuz etkileyen bu hatalıkların tedavi edilmemesi durumunda gelişim sorunlarına yol açabileceğini belirtti. 

Bağırsak parazitlerinin; çoğunlukla gözle görülemeyen yumurtalarının ağızdan alınması ve gözle görülen kurtçuklara dönüşmesiyle oluştuğunu aktaran Gondal, “Bu kurtçuklar daha sonra sindirim sisteminde yaşamaya başlıyor. Parazit enfeksiyonları tedavi edilebilen ancak tekrarlayabilen hastalıklar olduğundan ebeveynlerin çok dikkatli olması gerekir” dedi.

NEDEN ÇOCUKLARDA DAHA FAZLA GÖRÜLÜYOR?

Çocuklarda görülen başlıca parazit çeşitlerini; kıl kurdu (oksyuriasis), yuvarlak solucanlar (askaris), amip, giardia, çengelli kurtlar (ankilostomiyazis), kamçı kurdu (Trikuriyazis) ve halk arasında şerit olarak bilinen tenyadır (tenya saginata) olarak sıralayan Gondal, bunların birçok nedenden kaynaklanabileceğini söyleyerek şu bilgileri verdi: 

“Aile, çevresel faktörler, sağlıksız beslenme, yiyeceklerin yıkanmadan tüketilmesi, toplu taşıma araçları, alışveriş merkezleri ve okul bu sebeplerin başlıcalarıdır. Bağırsak parazitleri kapalı ortamlarda bir başkasıyla çok yakın temasta bulunulduğunda vücuda geçebildiği gibi hava yoluyla dahi bulaşabilmektedir. Ayrıca bilindiği gibi küçük yaştaki çocuklar birçok şeyi karıştırıp ellerine ve ağızlarına götürürler. Bu nedenle de paraziter hastalıklara yakalanma oranları daha yüksektir. Bu tarz hastalıklar, büyüme çağındaki çocuklarda sık rastlansa da tüm yaş gruplarını etkilemektedir.”

KARIN AĞRISI, İŞTAHSIZLIK VE KAŞINMA VARSA DİKKAT

Bağırsak parazitleri tiplerine göre farklı belirtiler gösterebiliyor ancak genel olarak değerlendirildiğinde sıklıkla karında ağrı-kramp, şiddetli gaz, dışkıda yumuşama, anüste kaşıntı, diş gıcırdatma ve yastığa salya akıtma gözlemleniyor. Ağızda koku, dilin kenarında kabarmalar, sabahları bulantı, iştahsızlık ya da yemeğe fazla eğilim ve vücutta beliren kaşıntı hastalığın diğer belirtileri. 

TEDAVİ EDİLMEZSE CİDDİ SAĞLIK SORUNLARINA YOL AÇABİLİR

Bağırsak parazitlerinde erken tedavinin önemli olduğuna dikkat çeken Gondal, “Parazitin cinsine bağlı olarak; astım, bağırsakta tıkanma, kansızlık, karaciğer ve dalakta büyüme, deride döküntüler, büyümede gecikme ve ayrıca ağır organ hasarları bile yaşanabilir. Bu sebeple çocukta hastalık ile ilgili belirtiler görülüyorsa gecikmeden uzman bir hekime başvurulmalıdır” dedi.

TEDAVİDE ÖNCELİKLE PARAZİT TÜRÜ BELİRLENMELİ

Tedavide parazitin türünün belirlenmesinin önem taşıdığını belirten Gondal, “Çünkü kullanılacak ilacın dozu da parazite göre farklılık gösterebilir. Parazitlerde direnç değişikliği görülebildiğinden tedavi süreci bu duruma bağlı olarak uzayabilir. Çoğunlukla çocukla birlikte diğer aile üyeleri de tedaviye alınır. Özellikle kıl kurdu gibi parazitler söz konusu olduğunda ailede herhangi bir bulgu görülmese dahi tedavi edilmelidir. Kullanılan ilaçların bir kısmının yan etkileri ağır olabilir. Bu nedenle bebeklerin bağırsak paraziti tedavisi daha zor geçebilir” ifadesini kullandı.

ÖNLEM ALARAK PARAZİTLERDEN KORUNMAK MÜMKÜN

Bazı önlemlerle bağırsak parazitlerinden uzak durmanın mümkün olduğuna dikkat çeken Uzm. Dr. Öznur Yılmaz Gondal, korunma yolları hakkında şunları söyledi: “Öncelikle parazit enfeksiyonu sürecinde özel bir beslenme tarzı yoktur. Ancak tüketilen yiyeceklerin temizliğine, son kullanma tarihine ve katkı maddesi içermemesine dikkat edilmelidir. Kirli sebze ve meyveler yumurta, larva, kist ve parazitleri kolayca üzerinde barındıracağından çok iyi yıkanmalıdır. Aynı durum içme suları için de geçerlidir. Temizliğinden emin olunmayan sular asla tüketilmemeli, cam şişede muhafaza edilen güvenilir bir marka olmasına özen gösterilmelidir. Çiğ ya da iyi pişmemiş etler yenmemeli, sakatatlardan uzak durulmalıdır.”

"DÜZENLİ PARAZİT TARAMASI YAPILMALI"

Paraziter testlerinin düzenli yapılması gerektiğini dile getiren Dr. Gondal, “Ayrıca okul, kreş, yurt ve oyun alanlarındaki tüm araç ve gereçlerin temizliğine dikkat edilmelidir. Çocuğun gün içinde yoğun temasta olduğu tüm araç gereçler sıcak su ile dezenfekte edilmelidir. Çocuğa ellerini gün içerisinde sık sık yıkaması gerektiği bilgisi de mutlaka verilmelidir. Evcil hayvan besleniyorsa düzenli olarak sağlık kontrolleri yaptırılmalıdır. Çocukta hiçbir şikayet ve bulgu olmasa dahi 6 ayda bir paraziter testlerinden geçirilmesi gerekir. Yetişkinlerin ise en az yılda 1 defa bu testleri yaptırması önerilir” dedi.