Tuz, kan basıncı seviyesinin en önemli belirleyicisi olurken uzmanlar günde 5 gramdan fazla tüketilmesinin yüksek kan basıncı, artmış kalp hastalıkları ve inme riski oluşturduğuna dikkat çekiyor. Özellikle çocuk ve gençlerin tuz tüketimi konusunda uyarıda bulunan uzmanlar, “Yüksek oranda tuz tüketimi çocukların ilerki yaşamlarında hipertansiyon gelişimine yatkınlığa sebep oluyor” dedi.
9-15 Mart haftası Tuza Dikkat Haftası olarak anılıyor. Bu haftada tuz tüketiminin sınırlandırılması ve farkındalık oluşturulması amaçlanıyor.
Dahiliye Uzmanı Dr. Ayhan Levent, tuz tüketiminde miktara dikkat edilmesi gerektiğini söyledi.
Tuzun gereğinden fazla kullanılması zararlı
Sadece yetişkinlerin değil, çocuk ve gençlerin de tuz tüketiminde bilinçlendirilmesinin önemine işaret eden Dr. Ayhan Levent, şunları söyledi:
“Vücutta sıvı dengesinin ve dolayısıyla kan basıncının düzenlenmesinde, asit-baz dengesinin sağlanmasında ve kas-sinir sisteminde uyarıların iletilmesinde tuzun önemli görevleri bulunmaktadır ama tuzun normalden fazla kullanılması sağlığı olumsuz etkiler. Dünya Sağlık Örgütü (WHO) günlük toplam tuz tüketiminin 5 gramın altında olmasını önerir (1 çay kaşığı kadar). Sağlık Bakanlığı tarafından tuz tüketiminin azaltılması amacıyla da 2011 yılından bu yana çalışmalar yapılıyor. 18 gramdan 9,9 grama kadar düşürülen günlük tuz oranı, halen günlük önerilen tüketim miktarından çok fazla.”
Günde 5 gramdan fazla tuz tüketilmemeli
“Kan basıncı seviyesinin en önemli belirleyicisi, diyetle alınan tuz miktarıdır” diyen Dr. Ayhan Levent, “Günde 5 gram’dan fazla tuz tüketimi; yüksek kan basıncı, artmış kalp hastalıkları ve inme riski oluşturur. Günlük tuz tüketiminin azaltılması, kan basıncını düşürmeye yardımcı olur, kalp-damar hastalıkları, inme ve kalp krizi risklerini azaltır” uyarısında bulundu.
Hipertansiyon gelişimine yatkınlık olabilir
Tuz alımının 5 yaş üstü çocuklarda genellikle günde 6 gram olduğu, bu değerin yaşla beraber arttığını kaydeden Dr. Ayhan Levent, “Yüksek oranda tuz tüketimi çocukların ilerki yaşamlarında hipertansiyon gelişimine yatkınlığa sebep oluyor. Ayrıca yüksek tuz alımının dildeki tad reseptörlerini baskıladığı ve bu da ilerde çocukların daha fazla tuz içeren besinleri tercih etmelerine sebep oluyor” dedi.
Beslenme alışkanlıklarında değişiklik yapılmalı
Aşırı tuz tüketiminin yol açtığı sağlık sorunlarının önlenmesinde ilk adımın farkındalık oluşturularak beslenme alışkanlıkları ve yaşam tarzının değiştirilmesi olması gerektiğini kaydeden Dr. Ayhan Levent, şunları söyledi:“Beslenme alışkanlığı genellikle çocukluk çağında kazanılır. Bu nedenle anne ve babalara büyük görevler düşmektedir. Evde hazırlanan yiyecek ve içeceklerin tuz içeriğinin azaltılması, aile olarak tuzu az tüketmek, hem kendilerinin hem de çocuklarının ileri yaşlara kadar devam edecek sağlıklı bir yaşam tarzına sahip olmalarını sağlar.”
Tadına bakmadan tuz ilave etmeyin
Dr. Ayhan Levent, daha az tuz tüketmek için dikkat edilmesi gerekenleri de şöyle sıraladı:
- Tadına bakmadan yemeklere tuz eklemeyin ve sofradan tuzluğu kaldırın.
- Yemeği hazırlarken veya pişirme sırasında ilave edilen tuzu azaltın.
- Tuz yerine baharatlar, soğan, sarımsak, biber gibi doğal lezzetler kullanın.
- Gıda sanayisinde kullanılan ve genellikle ambalajlı olarak tüketime sunulan gıdaların, işlenmiş ürünlerin içeriği etiketlerini kontrol edin. Daha az tuz tüketimi için tercihlerinizi değiştirin.
- Evde yapılan turşu, salça, tarhana, kurutularak saklanılan gıdaları hazırlarken daha az tuz kullanın veya daha az tüketin.
- Tuzun büyük bir kısmını satın alınan gıdaların içinde olduğunu; beyaz ekmek, pizza, pide, poğaça, siyah zeytin, yağlı peynir gibi günlük hayatta sıkça tüketilen besinlerin tuz içerdiğini unutmayın.
- Yüksek miktarda tuz içerdiği bilinen hazır soslar, hazır çorbalar, yemeklik katkı maddeleri, atıştırmalık ürünler, tuzlanmış kuruyemişler, mineralli içecekleri ve işlenmiş gıda ürünlerini daha az tüketin.
- Süpermarkette satın alınan ambalajlı gıdalarda bulunan etiketlerde ne kadar tuz içerdiği bilgisi genellikle yer almamakta, bunun yerine etiketlerde ne kadar sodyum içerdiği yazmaktadır. 1 gram sodyum 2.5 gram tuza eşittir. Ambalajlı bir gıda etiketinde yazan sodyum değerinden ne kadar tuz (sodyum klorür) içerdiğini öğrenmek için, sodyum değerini 2,5 ile çarpmak gerekmektedir. 100 gram gıda için 1 gram sodyum konsantrasyonuna sahip olması, bu ürünün 2,5 gram tuz içerdiği anlamına gelmektedir.
Dr. Ayhan Levent, “Toplumda tuz tüketiminin azaltılması en fazla maliyet etkin sonuçlara sahip halk sağlığı uygulamasıdır. Tuz tüketiminin günde 5 grama düşürülmesi dünyada her yıl yaklaşık 2.5 milyon önlenebilir ölüm anlamına gelmektedir. Tuz tüketiminin azaltılmasını tüm topluma yaygınlaştırmak için Sağlık Bakanlığı çalışma yürütüp gıda sektörü ile iş birliği yapmalıdır. Bir yandan tuzu azaltılan ürünler geliştirilip diğer yandan toplum, fazla tuzun sağlığa zararları konusunda bilinçlendirilmelidir” diye konuştu.
