Caretta caretta rotayı şaşırdı

Prof. Dr. Halim Aytekin Ergül, iklim değişikliğine dikkat çekerek, "Bulundukları ortamlarda su sıcaklıklarının artması onları bölgelerinden daha uzak yerlere gitmeye zorluyor olabilir" dedi.

Geçtiğimiz günlerde İzmit Körfezi’nde caretta caretta görüldü. Bu anlar vatandaşlar tarafından cep telefonu kamerasıyla kayıt altına alındı. Genellikle Akdeniz sahillerinde yerleşik olduğu bilinen bu canlının İzmit Körfezi’nde görülmesi ise dikkat çekti. Kocaeli Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Biyoloji Bölümü’nden Prof. Dr. Halim Aytekin Ergül, konuyla ilgili değerlendirmelerde bulundu.

Prof. Dr. Ergül, son yıllarda Karadeniz ve Marmara Denizi’nde gözlenen aretta carettaların sayısında artış gözlemlendiğini belirtti. Bu durumu daha çok ortalama deniz suyu sıcaklıklarındaki artışa bağlayan Ergül, "Bu konularla ilgili çalışan meslektaşlarımızdan aldığımız bilgiler, özellikle bu iki bölgede bu canlıların sayısında artış olduğu yönünde. Bu artışın en önemli sebebinin, atmosferik sıcaklıklara bağlı olarak deniz suyu sıcaklıklarının yükselmesi olduğunu düşünüyoruz" dedi.

"Veriler çok az"

Uluslararası literatürde caretta caretta türünün Marmara ve Karadeniz’deki varlığına dair eski kayıtların oldukça sınırlı olduğunu vurgulayan Ergül, "Uluslararası literatürde, bu canlıların bizim denizlerimizdeki kayıtları ile ilgili veriler eski dönemlerde çok az. Ama son dönemlerde sayılarının artışı, iklim değişikliğine bağlı süreçlerle ilişkili olduğunu değerlendiriyoruz. İklim değişikliğinin etkilerini görüyoruz diye düşünebiliriz. Çünkü son dönemde, özellikle ortalama atmosferik sıcaklıkların artışına bağlı olarak deniz suyu sıcaklıklarının da arttığını ve buna paralel şekilde bu bölgeden rapor edilen deniz kaplumbağası sayısının yükseldiğini görüyoruz. Dolayısıyla bulundukları ortamlarda su sıcaklıklarının artması onları bölgelerinden daha uzak yerlere gitmeye zorluyor olabilir. Ama daha önemli bir faktör bizim denizlerimiz için. Karadeniz ve Marmara Denizi’nden bahsediyorum. Organizmaların yaşamlarına elverişli ortamlar su sıcaklıklarının oluştuğunu düşündürüyor" diye konuştu.

"Besin aramak bunların başında geliyor olabilir"

Ergül, bu türlerin Karadeniz ve Marmara’ya gelmesinin başka sebepleri olabileceğini de ifade ederek, "Elbette başka faktörler etkili olabilir. Besin aramak bunların başında geliyor olabilir, uygun bir habitat, yerleşme alanı bulmak bu faktörler arasında sayılabilir. Dolayısıyla konuyla alakalı olarak daha detaylı çalışmaların yapılması gerekir. Ancak gerek atmosferik gerekse ortalama deniz suyu sıcaklıklarının 1970’lerden günümüze alınan kayıtlarını incelediğimiz zaman belirgin bir biçimde arttığını görüyoruz. Bu bir süreç, bununla ilgili binlerce canlının raporlaması yapılmış durumda. Bunlar egzotik türler, lesepsiyen türler ya da invasif (saldırgan) türler gibi gruplarla sınıflandırılıyorlar. Fakat bu su sıcaklıklarındaki, yaşam ortamlarındaki değişiklikler nedeniyle göç eden, göç ettiği ortamlarda yaşama uyum sağlayan çok sayıda tür var. Bu türler de ilerleyen süreçte bu kapsamda değerlendirilebilir mi? Elbette bu mümkün" ifadelerini kullandı.