10173,42%1,17
32,28% 0,12
34,94% -0,01
2445,10% 0,85
3912,88% -0,25
Son yıllarda verimi düşen çam fıstığı altınla yarışıyor. Verim artırma projelerini bekleyen üreticiler, çam balı yapımında kullanılan basra böceklerinin ağaçlara zarar verdiğini söyledi.
Türkiye'de çam fıstığının 'ana yurdu' olarak bilinen İzmir Bergama'daki Kozak Yaylası'nda üretimin düşmesiyle birlikte çam fıstığı fiyatları yükseldi. Çam fıstığının kilogram fiyatı bundan birkaç yıl önce 200-400 lira arasındaydı. Bu fiyat bile ortalama bir aile bütçesi için yüksek iken verimin düşmesiyle daha da tırmandı ve 1000 liraya kadar çıktı.
Milliyet gazetesinden Aylin Rana Aydin’in haberine göre, üreticiler, çam fıstığı verimini basra böceğinin (marchalina hellenica) düşürdüğünü söyledi. Üreticiler, "Neden diğer zararlılar gibi bu böcekle mücadele edilmiyor?" şeklindeki soruya, "Basra böceği, cam balının ana kaynağı. Bu nedenle kimyasal mücadelenin yasak olduğu basra böceği çam ağacının özünü emiyor. Sonra salgısını (yani dışkısını) ağaca bırakıyor. Arılar da bu salgıyı toplayıp cam balı yapıyor. Bir başka deyişle cam balı üretilirken ağaç zarar görüyor, kuruyor. Hatta basra böceği olmayan yerlere de bu böceği götürüyorlar. Cam balı üretimi günden güne artıyor. Fıstık üretimi azalıyor. Biz cam balı üretimine değil, fıstık çamı ağacından bal üretimine karşıyız. Çam balını kızılçam, sarıçam ormanlarından üretsinler" cevabını veriyor.
PAZAR KAYBETTİK
2018 yılında çam fıstığı üretim miktarının 360 bin ton olduğunu belirten sektör temsilcileri, son 4 yıldır üretim miktarının bu rakamlarda seyrettiğini dile getirdi. Üreticiler verimin düşmesi nedeniyle eski ihracat pazarlarının da kaybedildiğini söylüyor. Haberde görüşlerine yer verilen Bergama Ticaret Odası (BERTO) Başkanı Fikret Ürper, "Çam fıstığında rekoltenin çok düşük olması nedeniyle fiyatlar her geçen yıl artıyor" dedi.
YA FISTIK YA BAL
Bergama Belediye Başkanı Hakan Koştu ise son 10 yıldır süren sorunla ilgili olarak çalışmaların sürdüğünü, bir süre önce Tarım ve Orman Bakanı Bekir Pakdemirli'nin de cam fıstığı üreticileriyle bir araya gelerek çalışmalar hakkında bilgi verdiğini söyledi.
Karatosunlar Çam Fıstığı İşleme Tesisi sahibi Serkan Karatosun, üretimin 200 bin tona kadar düştüğünü söyledi. Ormanlarda arıcılıkla ilgili çalışmaların yapıldığını belirten Karatosun, "Çam balı üretimi nedeniyle çam fıstığı ağaçları zarar görebiliyor. Arıcılığa destek verilirken fıstıkçı zora düşüyor. Hal böyle olunca stratejik ürün olan cam fıstığında Türkiye olarak popülerliğimiz de giderek azalıyor" dedi.
Üretimin artması için son 10 yıldır çalışmaların sürdüğünü belirten Karatosun, "Bu yıl çalışmalar biraz daha etkili oldu. Yeni çam fıstığı sahalara, aşılı çam fıstığı ormanları olmalı. İşi bilmeyenler erken hasat yapıyor. Bu da verimi etkiliyor. Normalde kasım-aralık gibi hasat yapılması gerekiyor. Bu konuda yaptırım olmalı" ifadelerini kullandı.
Basra böceğine karşı ağaçlar ilaçlansa bile böceğin ağaçları kurutana kadar bırakmadığını kaydeden Karatosun, "Bu böcekler ağacın özsuyuyla beslendiği için verimi düşüyor. Bir ağaçtan hem çam balı hem çam fıstığı üretilemiyor. Biz cam balının kızılçam ya da sarıçam ormanlarında üretilmesini talep ediyoruz. Çünkü, bu ormanlardaki ağaçlarda çam fıstığı yetişmiyor" diye konuştu.(Milliyet)
