İstanbul Teknik Üniversitesi (İTÜ) Uçak ve Uzay Bilimleri Fakültesi Meteoroloji Mühendisliği Bölümü Başkan Yardımcısı Prof. Dr. Hüseyin Toros, atmosferik sayısal model sonuçlarına göre, bugünden itibaren cumartesiye kadar yurdun çölden gelen tozun etkisi altında kalacağını, yağış olan bölgelerde çamurlu yağmur görülebileceğini bildirdi.
Toros, ısınan çöl yüzeylerinde oluşan fırtınaların tozu kilometrelerce yukarılara çıkarabildiğini ifade ederek, her yıl milyonlarca ton tozun bu şekilde kıtalar ve okyanusları aştığını dile getirdi.
Atmosferdeki bu hareketin normal bir durum olduğunu anlatan Toros, "Sahra Çölü'nden atmosfere karışan tozlar zaman zaman görüş mesafesini etkileyebilecek seviyelere kadar çıkabilmektedir. Havadaki tozlar yağmurla yere ulaşır. Su buharlaşınca izi ve tozu kalır. Eskiler 'Çamurlu yağmur, teknede hamur' diyerek bu olayı bir tekerlemeye dönüştürmüştür" dedi.
İTÜ Meteoroloji Mühendisliği Bölümü Modelleme Takımı'nın atmosferik sayısal model sonuçlarına göre, ülkenin bugünden itibaren cumartesiye kadar çölden gelen tozun etkisinde kalacağını vurgulayan Prof. Dr. Toros, "Bugün Ege ve Marmara bölgelerinde, perşembe ve cuma günü yurt genelinde etkisini göstermesi beklenen tozun, cumartesiden itibaren batıdan başlayarak etkisini kaybedeceği öngörülüyor" bilgisini verdi.
Toros, yağış alan bölgelerde çamurlu yağmur görülebileceğine dikkati çekerek, Meteoroloji Genel Müdürlüğü'nün tahminlerine göre, cuma ve cumartesi gecesi İstanbul'da yağış beklendiğini söyledi.
ÇÖL TOZUNUN YARARLARI VE ZARARLARI
Prof. Dr. Hüseyin Toros, çöl tozlarının canlı ve cansız varlıklar üzerindeki etkilerini inceleyen çok sayıda çalışma olduğunu belirterek, çöl tozunu içeren yağmurların içinde barındırdığı minerallerle bitkilerin gelişiminin ve veriminin yükselmesine katkı sağladığını anlattı.
Türkiye'de daha çok nisan ayında etkili olan çöl tozlarıyla ilgili ataların "Nisan yağmurları, balıklar için inci, yılanlar için zehir ve insanlar için şifadır" dediğini dile getiren Toros, şöyle devam etti:
"Çöl tozları toprak verimliliğini artırırken radyo iletişimi, hava ve kara ulaşımı gibi alanlarda olumsuz etki yaratabilmektedir. Şehirlerde var olan hava kirliliğine ek olarak çöl tozlarının eklenmesi sağlık sorunlarını artırmaktadır. Havadaki toz yoğunluğunun artması solunum yolu hassasiyeti olanlar başta olmak üzere yaşlılar ve çocukları daha fazla etkiler. Çok küçük çaplı tozlar solunum sistemimizin sahip olduğu süzgeci geçerek akciğerlerimize kadar ulaşabilir. Yoğun ve uzun süreli toza maruz kalmak bağışıklık sistemimizi olumsuz etkiler. Kum ve kuvars içeren çöl tozları silikozis hastalığını tetikleyebilir. Bu olumsuzluklarına rağmen çöl tozlarının ekosistemin devamlılığındaki rolü büyüktür. Örneğin denizdeki canlı hayatının demir gibi temel ihtiyaçlarının karşılanmasında önemli rol oynar."
