Bosna Hersek'in kuzeydoğusundaki Teocak'ta yer alan Jasikovac Camisi, 1992-1995 yıllarında yaşanan savaşın açtığı yaraları, avlusundaki yıkık alemle gözler önüne seriyor.
Bosna Savaşı'nın ilk zamanlarında, Sırp birlikleri tarafından 23 Temmuz 1992'de yakılan, minaresi sayısız tank şarapneliyle yıkılan Jasikovac Camisi'nin imamı Bedirhan Hadzic, camiyi, cemaatin destekleriyle onardıklarını anlattı.
Hırvatistan'ın başkenti Zagreb'de medrese eğitimini tamamladıktan sonra Jasikovac'a geldiğini anlatan Hadzic, "Geldiğimde caminin yıkılmasıyla ilgili bilgi topladım, olaya şahit olanlarla konuştum. Caminin yıkılan alemini olduğu gibi bıraktık. 2002 yılında ise etrafını çevreleyerek gelecek nesiller için bir anı olsun diye bu şekilde muhafaza ettik." dedi.
Sırp Cumhuriyeti (RS) ordusunun savaşta Jasikovac'ta sağlam tek bir konut bırakmadığını belirten Hadzic, "Biz, tabiricaizse küllerimizden doğduk. Caminin eski fotoğraflarına bakıp bir zamanlar ne halde olduğumuzu net bir şekilde görebilirsiniz, her şey yerle bir edilmişti." diye konuştu.
Hadzic, cami avlusundaki anıtta Jasikovac'ta şehit olan 31 Boşnak askerinin isimlerinin yer aldığını ifade ederek "Biz ahlakımızı mücadele günlerinde de gösterdik. Rastosnica'da bulunan kilise savaş sırasında inşaat aşamasında olsa da ona dokunmadık. Dinimiz bize bunu emrediyor, çok şükür bu mücadeleden alnımızın akıyla çıktık." değerlendirmesinde bulundu.
Jasikovac Camisi mütevellisi Sakib Jusic de 2001'de onarılan caminin bölge halkı için büyük önem taşıdığına işaret ederek "Önceleri başka bir camimiz vardı. Yakınlarındaki maden ocağı nedeniyle buraya taşındı. Sonra da bu camiyi inşa ettik." ifadelerini kullandı.
Bosna'daki savaşta 614 cami yıkıldı
Bosna Hersek'in Banja Luka şehrindeki Osmanlı mirası Ferhadiye Camisi'nin Sırp güçlerince yıkıldığı 7 Mayıs (1993) günü, 1998 yılından bu yana ülke genelinde Camiler Günü olarak anılıyor.
Bu kapsamda, savaş boyunca Sırp ve Hırvat güçlerince yıkılan yüzlerce cami, mescit, Kur'an kursu, tekke, türbe ve farklı vakıf eserleriyle ilgili kamuoyu bilgilendiriliyor.
Savaşın ardından birçok caminin yeniden inşa edilmiş olması sebebiyle sevincin ve hüznün aynı anda yaşandığı Camiler Günü, ülkedeki insanlara savaş zamanında yıkılan veya tahrip edilen camileri ve o günlerde yaşanan acıları yeniden anımsatıyor.
Türkiye başta olmak üzere Suudi Arabistan, İran, Malezya ve Endonezya gibi ülkelerin desteğiyle savaşta yıkılan birçok cami adeta küllerinden doğarken az sayıda tarihi caminin de onarımı ya da yeniden inşası devam ediyor.
Bosna Hersek İslam Birliği (Diyanet İşleri) verilerine göre, savaşta ülke genelinde 614 cami, 218 mescit, 69 Kur'an kursu, 4 tekke, 37 türbe ve 405 farklı vakıf eseri yıkıldı. Sırp güçlerinin kontrolündeki bölgelerde 534 cami yıkılırken Hırvat güçlerinin kontrolü altındaki yerlerde de 80 cami yok edildi.
Bu verilere göre, savaştan önce Bosna Hersek'te bulunan 1144 caminin yüzde 80'i yıkıldı ya da hasar gördü. Yıkılan cami ve diğer dini yapıların yanı sıra 100'den fazla imam da yine düşman güçlerce öldürüldü.AA
