Borsa İstanbul'da yeni dönem başlıyor

Borsa İstanbul'un 2018'den bu yana zaman zaman gündemini meşgul eden endekslerden sıfır atılması uygulaması, yarın yapılacak sistem güncellemesi ile hayata geçecek.

BIST 100 endeksi başta olmak üzere Borsa İstanbul tarafından hesaplanan 123 fiyat ve getiri endeksinden iki sıfır atılması ve Vadeli İşlem ve Opsiyon Piyasası'nda (VİOP) endeks vadeli işlem ve opsiyon sözleşmeleri esaslarında değişiklik yapılmasını içeren yeni BISTECH güncellemesi, yarın devreye alınacak.

Hazırlıkları ve testleri tamamlanan güncelleme, 23 yıl aradan sonra Borsa İstanbul'da fiyat ve getiri endekslerinden sıfır atılmasını ve VİOP'taki bazı değişiklikleri içeriyor.

Endekslerden iki sıfır atılmasıyla endeks değerinin virgülden sonra iki hane gösterilmesine devam edilirken, uygulama tarihi itibarıyla ilgili endekslerin bölen değerleri 100 ile çarpılarak endeks değerlerinin iki sıfır atılmış olarak hesaplanması sağlanacak.

Geçiş tarihinden önce hesaplanmış endeks değerleri ise 100'e bölünmek suretiyle endekslerin başlangıç tarihlerindeki değerleri ve tarihsel endeks değerleri güncellenecek.

VİOP'ta sözleşme büyüklükleri 100'den 10'a düşecek

VİOP'ta ise endeks vadeli işlem sözleşmeleri büyüklüğü 100'den 10'a düşürülürken, fiyat adımı 0,025 ten 0,25'e çıkarılacak ve fiyat kotasyonu 10 ile çarpılmış değerler üzerinden yapılacak.

VİOP'ta yeni kullanım fiyatlarını içerecek sözleşme kodları değiştirilecek ve geçiş öncesindeki pozisyonlar öz sermaye uyarlaması fonksiyonu ile yeni sözleşmelere taşınacak.

Endekslere dayalı vadeli işlem ve opsiyon sözleşmelerinde açık bulunan iptale kadar geçerli ve tarihli emirler ile aktive edilmemiş şarta bağlı emirler ise iptal edilecek.

23 yıl sonra yeniden

1986 yılında İstanbul Menkul Kıymetler Borsası (İMKB) adıyla faaliyete başlayan borsada, ilk olarak 1997'de endekslerden iki sıfır atılmıştı.

Borsa İstanbul'un tarihi öneme sahip gelişmelerine bakıldığında, 34 yıllık dönem içinde, özellikle 2015'ten itibaren teknolojik atılımlar, altyapı yatırımları ve gelişen ürün yelpazesi ile yatırımcı sayısı ve tabanında da genişleme sağlandı.

1986'da yatırımcılar ile buluşan İMKB'de, 1993 yılında bilgisayarlı alım-satım sistemine geçildi.

1997'de, o zamanki adıyla İMKB 100 endeksinin 103.500 seviyelerindeyken yapılan güncellemeyle endeksten iki sıfır atıldı ve endeks 1.035 oldu.

2012'de VİOP'un kurulması sonrası, değişen Sermaye Piyasası Kanunu ile 2013'te İMKB, Vadeli İşlemler Opsiyon Borsası ve İstanbul Altın Borsası, "Borsa İstanbul" markası altında birleşti.

2015'te Borsa İstanbul ve Nasdaq arasında yapılan iş birliği sonucu geliştirilen ve "BISTECH" olarak adlandırılan Teknoloji ile Dönüşüm Programı'nın ilk aşaması devreye alındı.

Bu yılın ocak ayında ise yine tarihi bir kararla VİOP'ta akşam seansı uygulamasına başlandı.

Endeks sadeleşiyor, etkisi psikolojik 

Analistler, BIST 100 endeksinin 100.000 seviyelerinin üzerinde bulunmasının, hem kullanım zorluğuna hem de psikolojik olarak "pahalı" algısına neden olduğunu belirterek, atılan bu adımın öncelikle sadeleşmeyi sağlayacağını söyledi.

Endeksten sıfır atılmasının teoride bir anlam ifade etmediğini, sadece hesaplanan endekslerin 100'e bölünerek yayımlanacağını aktaran analistler, psikolojik etkisinin ise uzun bir süre pozitif anlamda destekleyici olmasının beklendiğini kaydetti.

Analistler, dünya geneline bakıldığında, endekslerin büyük kısmının 1.000 ila 5.000 arasında olduğuna dikkati çekerek, 1997'de endeksten iki sıfır atılması ile pay piyasalarında çok güçlü bir ralli yaşandığını ve yılın sonunda, endeksin bir önceki yıl kapanışına göre yüzde 254 değer kazandığını anımsattı.

1997 yılındaki borsa ile şimdiki borsanın karşılaştırılmasının doğru sonuçlar vermeyebileceğini ifade eden analistler, son dönemde pay piyasalarına katılan yüz binlerce yeni yatırımcının olası riskler konusunda bilgilenerek bu yatırımcıların alım ve satım kararlarını uzun vadeli perspektife göre vermesini tavsiye ettiklerini aktardı. 

AA