Bitcoin Nedir ve Geleneksel Sistemlerden Farkı Nedir?

2009 yılında Satoshi Nakamoto takma adlı bir kişi ya da grup tarafından piyasaya sürülen Bitcoin, kriptografi esasına dayalı bir dijital para birimidir. Bitcoin’in öne çıkan özellikleri arasında, kişiden kişiye işlemlere izin vermesini, merkezsiz olmasını, işlemlerin çok düşük ücretlerle yapılmasını ve işlemlerin anında gerçekleşmesini sayabiliriz.

Bitcoin’in Geleneksel Sistemden Farkı

Bitcoin temel anlamda geleneksel sistemden oldukça farklı çalışıyor. Zaten Bitcoin (BTC) 2008 finansal krizinin hemen arkasından piyasaya sürülüyor ve amaç da geleneksel finansal sistemin zorluklarının ve hatalarının üstesinden gelmek.

Öncelikler geleneksel finansal sistemlerde insanlar birbirleri arasında nakit alışverişi dışında para gönderemiyor, mutlaka banka ya da finansal kurum gibi aracılara ihtiyaç duyuluyor. Kaldı ki elden ele nakit işlemlerinde bile o paranın öncelikle bir bankadan çekilmiş olması ve merkez bankası tarafından basılmış olması gerekiyor. Ama Bitcoin’de madenciler kendi ürettikleri Bitcoin’leri yine kendileri istedikleri herhangi birine arada aracı olmadan gönderebiliyor. Zaten Bitcoin protokolünün başlığından da bu durum gayet net bir şekilde anlaşılıyor: “Kişiden Kişiye Elektronik Nakit Sistemi”

Bunun yanında bankalar aracılığı ile gönderilen paradan mutlaka bir yüzde işlem ücreti olarak kesiliyor. Haliyle miktar büyüdükçe kesilen işlem ücreti de artıyor. Ayrıca bankalar krediler, saklama hizmetleri ya da kredi kartları gibi sundukları her hizmet için müşterilerinden belli bir ücret talep ediyor ve bu ücretler de her yıl artış gösteriyor. Ancak Bitcoin ile yapılan para transfer işlemleri çok düşük ücretlere gerçekleşiyor ve 1 BTC gönderen de 100 BTC gönderen de aynı işlem ücretini ödüyor. Böylece tutar artsa da işlem ücreti sabit kalmış oluyor.

Öte yandan bir finansal kurumu kullanarak para transferi yapılmak istendiğinde mesai saatlerini ve mesai günlerinin tercih edilmesi gerekiyor. Ayrıca işlemlerin gerçekleşmesi de hele ki uluslarası bir ödeme yapılıyorsa 3 günü bulabiliyor. Bu sebeple müşteriler hem zaman kaybı yaşıyor hem de işlem saatleri çeşitli sorunlara neden olabiliyor. Bitcoinhaber.net adlı web sitesinde de bahsedildiği gibi Bitcoin’de böyle bir şart bulunmuyor ve bu nedenler dolayısıyla yaşanan gecikmelerin de önüne geçilmiş oluyor. Bitcoin’de işlemler maksimum 10 dakika içinde gerçekleşiyor ve herhangi bir gün/saat kısıtlaması bulunmuyor. Yani Bitcoin ile 7/24 işlem gerçekleştirebilirsiniz.

Bunlara ek olarak Bitcoin sahipleri kripto para paralarını saklama hizmeti sunana şirketlerde ya da borsalarda tutabilecekleri gibi oldukça cüzi miktarlara alabilecekleri hardware wallet’larda da kendi denetimlerinde saklayabiliyorlar. Yani yine üçüncü taraflar ortadan kaldırılmış oluyor. Böylece paranızın kontrolü tamamen sizde oluyor.

Bu açıklamalardan, “Bitcoin nedir?” ya da “BTC nedir?” gibi soruların yanıtları gayet net olarak anlaşılıyor. Ancak bu noktada belki de asıl önemli olan “Bitcoin ne değildir?” sorusunun yanıtını vermek.

Bitcoin Ne Değildir?

Bitcoin ortaya çıktığı günden bu yana pek çok şey olarak nitelendirildi: Saadet zinciri, dolandırıcılık girişimi, sanal para ya da balon. Ama Bitcoin bunlardan hiçbiri değil. Özellikle Bitcoin’in yaratabileceği deprem etkisinden korkanlar Bitcoin bir balon olduğunu ve bir süre sonra patlayıp ortadan kaybolacağını birçok kez dile getirdi. Ancak 12 yıldır sağlam bir şekilde yoluna devam ediyor olmasından gerek son zamanlarda balon söylemini duymuyoruz.

Bunlarla birlikte özellikle Bitcoin’e “sanal para” denilmesi, “Bitcoin nedir” sorusunun yanıtını gerçekten bilenleri rahatsız ediyor. Çünkü sanal demek, gerçekte var olmayan bir şey anlamına geliyor. Ama Bitcoin gerçekte var, alışverişlerde, para transferlerinde ve yatırım alanlarında kullanılıyor. İnsanlar kahvelerini Bitcoin ile alabiliyor, herhangi bir para transfer işlemini BTC ile yapabiliyor ve Bitcoin’i yatırım aracı olarak kullanabiliyor.

Öte yandan Bitcoin’in bir saadet zinciri olma durumu söz konusu değil. Saadet zincirlerinde en tepedeki isim her zaman en çok kazanan olur. Sonrasında kişiler bu sisteme üye getirdikçe kazançları artar. Ancak Bitcoin’e üye toplamak ya da sizden sonra üye olan kişilerden kazanç elde etmek gibi bir durum yok. Bitcoin için herkes kendi imkanlarını kullanarak borsalar üye olabilir, işletmesi için Bitcoin ödemelerini kabul edebilir ya da cüzdanlarda kimsenin katkısı olmadan Bitcoin’lerini saklayabilir.

Son olarak Bitcoin için en sık dile getirilen terimlerden biri de “dolandırıcılık girişimi”. Her alanda olduğu gibi Bitcoin’in adı kullanılarak bazı dolandırıcılıklar yapılıyor. Ama örneğin; Elon Musk’ın adı dolandırıcılık olayında kullanıldı diye nasıl Musk dolandırıcı olmuyorsa, Bitcoin’in adı bir dolandırıcılık girişimine karıştı diye de BTC bir dolandırıcılık girişimi olmuyor. Bu noktada normal yaşantımızda bir girişimde bulunurken kendi araştırmamızı yaparak işlemlerimizi gerçekleştirdiğimiz gibi Bitcoin’de de aynı adımları uygulamak gerekiyor.

Tüm bu açıklamalara bakıldığında “BTC nedir” sorusunun yanıtını, “Bitcoin, kişiden kişiye elektronik nakit sistemidir” şeklinde verebiliriz.