Bakan duyurdu!

Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekci, davranışçı kamu politikaları geliştirilmesine yönelik Türkiye`de ilk resmi birimin Ekonomi Bakanlığında kurulacağını bildirerek, "Bütün Türkiye için politikalar üreteceğiz." dedi. İhracat Genel Müdürlüğü Dış Ticaret Uzmanı Muhammed Emin Torunoğlu ise bakanlıktaki törende yaptığı konuşmada, devletten vatandaşa gönderdiği mektuplarda cümlelerin önemine dikkat çekerek, "Neredeyse sıfıra yakın maliyetle bir cümlesinin değiştirilmesinin bile vergi toplama oranlarında yüzde 12`lik artış sağlanıyor. Devletten vatandaşa gönderilen mektubun arkasına el yazısıyla `Ahmet bu mektubu mutlaka açmalısın` yazıyorlar. Sadece bu yazının yazılması, geri dönüş oranlarını 200 kat artırıyor." ifadesini kullandı.

Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekci, Bakanlıkta düzenlenen, "Davranışsal Kamu Politikaları  Projesi"nin tanıtım törenindeki konuşmasında, İngiltere'nin Ankara Büyükelçisi  Richard Moore'un Bakanlığa en çok gidip gelen büyükelçi olduğunu belirterek,  kendilerine yönelik bu yakınlığından dolayı teşekkür etti.

Birçok konuda bazı küçük dokunuşlarla büyük ekonomik sonuçlar  alınabileceğini vurgulayan Zeybekci, Denizli Belediye Başkanlığı döneminde şehir  içme suyu şebekesindeki kayıp kaçakları, dini açıdan "haram/helal" unsurlarıyla  açıklayarak azalttıklarını anlattı. Zeybekci, yine Denizli merkezde cadde ve  sokaklarda çöp konteynerlerinin kaldırılması için çöplerin ayrıştırılması  konusunda yapılan çalışmadan da başarılı sonuç alındığını aktararak, "Davranışsal  ekonomi, inanın o kadar önemli ki. O kadar çok yanlış şeyi, bir bakışlık, bir  dokunuşluk şeyle değiştirme kapasitesi var ki." ifadelerini kullandı.

"EN BÜYÜK SIKINTIMIZ FARKINDALIK YARATMAK"

İngiltere'nin Ankara Büyükelçisi Moore'un şahsında bu projeyi hayata  geçirenlere teşekkür eden Zeybekci, "Biz bu projeyi Nobel Ekonomi Ödülü'nden önce  yaptık. Güzel bir tesadüf oldu bunun da olması. İngiltere'nin bu tecrübesini çok  önemli buluyorum ve bundan yararlanacağız. Bakan Yardımcımıza söyledim, bunun  peşini bırakmayacağız. Zaten bir proje olarak bir kereliğine yapılıp ondan sonra  'haydi bitti' değil. Türkiye'de kurulan ilk resmi birim Ekonomi Bakanlığında  olacak. Bununla ilgili gerekiyorsa ilk merci daire başkanlığı şeklinde bunu  kuracağız, bütün Türkiye için politikalar üreteceğiz. Buna en uygun Bakanlık,  merkez burası. Türkiye'nin en seçkin ve en uzman beyinlerinin olduğu Bakanlık  burası. Türkiye'nin en iyi eğitimlerini görmüş insanlar burada."  değerlendirmesinde bulundu.

Zeybekci, Bakanlığının çok önemli destek ve teşvikler verdiğini  belirterek, şunları kaydetti: "En büyük sıkıntımız, farkındalık yaratmak ve haberdar etmek. Patron  diyor ki profesyonel çalışanın, 'Ekonomi Bakanlığı fuarlara katılan şirketlere  bilet ve konaklama katkısı sağlıyormuş' ifadesine 'Bize gelmez o iş, bize mi  kaldı o iş?' diyor. Bunu kırmamız lazım. Bire bir, tek tek yaklaşık 20-25 ilde  ben 200 firma ziyaret etti arkadaşlarımız ama artık bunu yazılı, kara kitap  halinde, rutin halinde yapmamız lazım. Tüm Türkiye'de en doğrusuna  muhataplarımızla birlikte karar vererek yapacağız. Bu çalışmayı devasa bir  başlangıç olarak görüyorum Türkiye için. İngiltere'de ve gelişmiş birçok ülkede  direkt devlet başkanı veya başbakana bağlı olarak bağımsız birim olarak  çalışıyor. Biz, bismillah diyelim, Ekonomi Bakanlığı olarak başlayalım. Eminim  çok kısa sürede bunu Cumhurbaşkanımız ve Başbakanımızla da paylaştığımızda biz de  aynı yerlere doğru gideceğimizi tahmin ediyorum."

Bu projenin sürdürülebilirliği konusundaki endişesini de dile getiren  Zeybekci, "Ankara'nın bürokrasi koridorları içerisinde birileri tarafından 'İcat  çıkarmayın arkadaşlar' deyip kenara itilmesi. İnşallah sağlam bir yapıyla bunu  kuracağız." şeklinde konuştu.
Moore ile bundan sonra çalışmaya devam edeceklerini, üniversiteler,  kamu kurum ve kuruluşları ile sivil toplum kuruluşlarının iş birliğinde projenin  yürütüleceğinin altını çizen Zeybekci, projenin hayata geçirilmesine katkı  sağlayanlara teşekkür etti.

"PROJENİN İŞ BİRLİĞİMİZİ DAHA DA İLERİ GÖTÜRECEĞİNİ UMUYORUM"

İngiltere'nin Ankara Büyükelçisi Richard Moore da İngiltere'de ekonomi  politikaları üretilirken davranış bilimi tekniklerinden yararlanıldığını ve bu  projeyle Ekonomi Bakanlığının ekonomik reform programına bu yönde bir destek  vermeyi amaçladıklarını söyledi.

Davranışı etkileyebilmenin kamu politikası için çok önemli olduğunu  ifade eden Moore, insanların davranışlarının hükümetin ihtiyaçları üzerindeki  etkisinin anlaşılmasının son zamanlarda politika tercihlerinin bu etkilerin  bilinciyle yapılmasını sağladığını ifade etti.
Moore, çevresel sürdürülebilirlik gibi sınamalarla karşı karşıya olan  politika yapıcılar için davranışsal yaklaşımların çok güçlü bir enstrüman  olduğunu vurgulayarak, "Davranış biliminden elde edilen yeni içgörüler, şu anda  kullandığımız politika araçlarından daha geliştirilmemiş ve çok daha düşük  maliyeti olan politika sonuçları üretebilir. Bu her dönem için faydalı olacak bir  adımdır ama faydası özellikle mali kısıtlamaların olduğu dönemlerde ön plana  çıkmaktadır." dedi.

İngiltere'de bu içgörüleri somut bir eyleme dönüştürme kararı alınarak  2010'da davranışsal içgörü takımı kurulduğunu hatırlatan Moore, bu takımın  psikologlar, politika yapıcılar ve ekonomistlerden oluştuğunu ve kamu  politikasını geliştirmek için davranış ekonomisiyle sosyal psikolojiden elde  ettikleri bulguları kullandıklarını anlattı.

Moore, Türkiye'de de uygulanacak projenin başarıyla sonuçlanmasını  umduğunu ifade ederek, "Dürüst konuşmak gerekirse Birleşik Krallık bu anlamda  dünyaya liderlik ediyor diyebiliriz. Dolayısıyla Birleşik Krallık'ın bu kapsamlı  deneyimlerini paylaşmaya çalışıyor olmasından çok memnunum. Bu projenin iş  birliğimizi daha da ileri götüreceğini ve karşılıklı deneyimlerimizden bir şeyler  öğrenebileceğimizi umuyorum." diye konuştu.

"PROJE VATANDAŞIN İHTİYACINI TESPİT EDECEK"

EY Türkiye Ülke Başkanı Metin Canoğulları ise kamu sektörünün son 15  senede ciddi bir değişim ve dönüşüme sahne olduğunu söyledi.

Gelişen teknolojiyle devletin vatandaşa daha yakın hale geldiğini ve  kamu hizmetlerinin daha ulaşılabilir olduğunu belirten Canoğulları, "Dolayısıyla  vatandaşla devlet arasındaki iletişim güçlendi, yakınlaştı." dedi.

Canoğulları, projede bu yakınlaşmanın en verimli şekilde  kullanıldığına işaret ederek, projenin geleneksel politika yapım süreçleri yerine  kanıta dayalı, test edilmiş politikalar tasarlayarak vatandaşın ihtiyacını tespit  edecek şekilde başarıya ulaşacağına inandığını dile getirdi.

MEKTUPTAKİ "AHMET BUNU MUTLAKA AÇMALISIN" YAZISI

İhracat Genel Müdürlüğü Dış Ticaret Uzmanı Muhammed Emin Torunoğlu da  "Davranışsal Kamu Politikaları Projesi"ne ilişkin sunum yaptı. Davranışsal kamu  politikaları ünitelerinin, gelişmiş ülkelerin tamamında ve diğer birçok ülkede  devletler bünyesinde faaliyetlerine devam ettiğini anlatan Torunoğlu,  "Davranışsal teori, insanların karar alma mekanizmalarının çeşitli psikolojik  unsurlarla yönlendirilebileceğini iddia ediyor. Mesela akran baskısı. Komşunun  tavuğu bize kaz gözüküyor, komşumuzda bir araba varsa, biz de o arabadan almak  istiyoruz..." dedi.

Torunoğlu, İngiltere'de yapılan bir çalışma hakkında bilgi verdi.  Çalışmada, Maliye Bakanlığından vergi mükelleflerine "borcunuzu ödeyiniz"  mektupları gönderildiğini belirten Torunoğlu, "Farklı gruplara, farklı mesajlar  içeren mektuplar gönderiyorlar. 1. gruba, 'İnsanların yüzde 88'i borcunu  zamanında ödüyor, siz ödemeyen yüzde 12'lik kesimden birisiniz' sosyal baskı  mesajı var. 2. gruba 'Bugüne kadar ödememenizi ihmal olarak değerlendiriyorduk,  bundan sonra ödemezseniz kasıt olarak değerlendireceğiz' diyorlar. 3. grupta  ödeme kolaylığına atıf var ve 4. grupta da milliyetçilik vurgusu var." diye  konuştu. 

Mektubun, neredeyse sıfıra yakın maliyetle bir cümlesinin  değiştirilmesinin bile vergi toplama oranlarında yüzde 12'lik artış sağladığına  dikkati çeken Torunoğlu, "Ülkemiz için baktığımızda vergide yüzde 1'lik artış  bile 6,5 milyar lira ek gelir sağlayabiliyor. Devletten vatandaşa gönderilen  mektubun arkasına el yazısıyla 'Ahmet bu mektubu mutlaka açmalısın' yazıyorlar.  Sadece bu yazının yazılması, geri dönüş oranlarını 200 kat artırıyor." ifadesini  kullandı.

Torunoğlu, proje kapsamında birçok makro projenin de hayata  geçirilmesinin düşünüldüğünü dile getirdi. Bakanlıkta davranışsal aksiyon takımı  kurulduğuna işaret eden Torunoğlu, ekibin dünyadaki davranışsal kamu politikaları  üniteleriyle irtibat halinde olacağını ve bilgi alacaklarını söyledi.