Annelere "salgın sürecinde bebeğinizi sütten kesmeyin" önerisi

Sağlık Bilimleri Üniversitesi (SBÜ) Zeynep Kamil Kadın ve Çocuk Hastalıkları Eğitim ve Araştırma Hastanesi (EAH) Başhekimi Doç. Dr. Semra Kayaştaş Eser, Dünya Emzirme Haftası dolayısıyla yaptığı yazılı açıklamada, anne sütünün, anneden bebeğe geçen antikorlarla bağışıklık sistemini güçlendirdiğini, bebeği bulaşıcı hastalıklardan koruduğunu belirtti. 

Ayrıca anne sütünün içindeki kök hücrelerle bebekte oluşan organ veya doku hasarlarının tamirinde de rol oynadığına işaret eden Eser, böylelikle yenidoğanları hastalanmaktan koruduğu gibi bebeklik ve çocukluk döneminde de korunmalarına yardımcı olduğunu ifade etti.

Doç. Dr. Eser, ilk kez Aralık 2019'da Çin'in Hubei Eyaletindeki Wuhan şehrinde ortaya çıkan yeni tip koronavirüsün (Kovid-19) 31 Ocak'ta Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) tarafından "uluslararası endişe kaynağı olan acil halk sağlığı olayı" ve 11 Mart itibarıyla da pandemi ilan edildiğini anımsattı.

Kovid-19'un gebe kadınlarda etkisinin şu anki bilgilerin tahmininden daha fazla olumsuz fetal ve neonatal sonuç potansiyeli olduğuyla ilgili endişelerin bulunduğunu aktaran Eser, daha önce sınırlı tecrübelerin olduğu pandemi döneminde gebeler ile doğum sonrası anne ve bebeklerinin bakımı konusunda endişelerin oluştuğunu ifade etti.

Bu nedenle gebeler ile anne ve bebeklerinin enfekte olmasını önleme, tanı ve tedavi yönetimiyle ilgili özel dikkat gerektiğini bildiren uluslararası kılavuzların, önerilerini ve bilgilerini güncelleyerek sunduklarını kaydeden Eser, "Pandemi döneminde yaşanan stres, bebeğe olası enfeksiyonu bulaştırma korkusu gibi sebeplerle emzirme oranları düşmektedir. Salgınlar sırasında emzirmenin kesilmesi, bebeğin bağışıklığı için önemli olan ve sütten bebeğe geçen antikorlardan yaralanmasını engelleyerek, çocuğu daha fazla riske sokacaktır. Koronavirüs dahil olmak üzere ciddi solunum yolu enfeksiyonlarına karşı daha savunmasız hale getirecektir." değerlendirmesini yaptı.

"Anne sütü ile bulaş bildirilmemiştir"

DSÖ'nün anne sütünün özelliklerini ve mevcut Kovid-19 verilerini değerlendirerek, salgınlar gibi olağanüstü durumlar sırasında anne sütü ile beslenmenin sürdürülmesi ve korunması gerektiğini önemle belirttiğini aktaran Eser, şöyle devam etti:

"Anne sütü ile bulaş bildirilmemiştir. DSÖ, annelerin, virüsün bebeğine bulaşmasını önlemek için gerekli önlemleri alarak, emzirmeye veya sağılmış sütle beslemeye devam etmesini, ara vermemesini, hatta bebeğini sütten kesmeyi düşünen annelerin bu dönemde bu kararlarını ertelemelerini tavsiye etmektedir. Gerekli önlemler nelerdir? Anneler şüpheli/kesin vakalarla aynı ortamda bulunmamalı ve bulundukları ortamı sık sık havalandırmalıdır. Anne emzirirken maske takmalıdır. Temizliğe dikkat edilmeli; su ve sabun ile eller emzirmeden önce etkin bir şekilde yıkanmalı. Meme ucuna dezenfektan sürülmemeli, emzirmeye başlamadan önce meme başı kendi sütü ile temizlenmeli sonrasında emzirmeye başlanmalı."

Doç. Dr. Eser, emzirmenin mümkün olmadığı durumlarda anne sütünün sürekliliği için elle, el pompası veya elektrikli pompa ile sütün sağılabileceğini belirterek, "Anne sütünün sağılması için öncelikle el yöntemiyle sağma yöntemi tercih edilmelidir. Pompa mümkün olduğunca anneye özel olmalı. Pompa ya da biberonun herhangi bir parçasına dokunmadan önce de yine eller yıkanmalı ve her kullanımdan sonra pompa uygun şekilde temizlenmelidir. Sağılan anne sütü, anne tarafından veya sağlıklı başka bir kişi tarafından fincan ve/veya kaşık kullanılarak, ellerini yıkadıktan sonra bebeğe verilmelidir." önerilerinde bulundu.

"Süt sağılarak sağlıklı kişiler tarafından bebeğe verilmelidir"

Eser, emzirmenin, annede Kovid-19 klinik seyrini olumsuz etkilediğine dair henüz bir kanıt bulunmamakla birlikte stresle bağlantılı olumsuz etkileri de azaltacağının altını çizdi.

Eğer anne emziremeyecek fakat süt sağıyor ve süt üretimini sürdürmek için çabalıyorsa, sağılmış sütle beslemek için de dahil bebeğin bakımını yapacak sağlıklı başka bir kişinin bulunmasının ideal olduğunu ifade eden Eser, şu tavsiyelerde bulundu:

"Kovid-19 şüpheli veya kesin tanılı anneye, sağlık durumu el verdiği sürece bulaşı engellemek için gerekli önlemleri alarak doğumdan sonraki ilk yarım saat içinde emzirmeye başlaması veya sağılmış sütle beslemeye devam etmmesi konusunda yardım edilmeli, bebeğe tıbben gerekmediği sürece anne sütünün dışında hiçbir gıda ya da içecek verilmemeli, ten-tene temas sağlanmalı, anne ve bebek ayrılsalar bile elle veya pompa yardımı ile süt sağılarak bebeğe verilmelidir."  

AA