Alzaymır hastalığının ilk teşhisinde aile hekimlikleri önem taşıyor

21 Eylül Dünya Alzaymır Günü dolayısıyla Sağlık Bakanlığının bu alandaki çalışmalarından derlediği bilgilere göre, halk arasında "bunama" olarak da bilinen demansın en yaygın türü olan alzaymır hastalığı nüfusun yaşlanmasıyla giderek daha sık görülüyor.

Dünya genelinde 30-40 yıl sonra en önemli sağlık sorunlarından biri olacağı düşünülen alzaymır hastalığının ilk belirtisini unutkanlık oluşturuyor. Öğrenme güçlüğü, konuşma bozukluğu, yolunu kaybetme, kişileri tanıyamama ve karar verme güçlüğü de alzaymırın belirtileri arasında yer alıyor.

Ayrıca huzursuzluk, ilgisizlik, saldırganlık, uyku bozukluğu, hayal görme ve depresyon gibi davranışsal bazı bozukluklar da bu hastalığın belirtileri arasında sıralanıyor.

65 yaş üstü tüm vatandaşlar aile hekimliklerinde test yaptırabiliyor
Alzaymır hastalığının teşhisi için net bilgi veren bir tetkik yöntemi bulunmasa da bazı küçük testler, hastalığın varlığının saptanmasında büyük önem taşıyor.

Türkiye'de tüm 65 yaş üstü kişiler, birinci basamak sağlık kuruluşları olan aile hekimliği birimlerinde zihinsel faaliyetlerinde herhangi bir sorun olup olmadığına yönelik değerlendirmelerini yaptırabiliyor.

Saat çizme testi, hastalığa dair önemli ipuçları veriyor
Aile hekimliği birimleri, kendilerine alzaymır şüphesiyle başvuran kişilere, "mini mental test" adı verilen testi gerçekleştirerek, zihinsel faaliyetlerine yönelik sorular yöneltiyor.

Bu testin yanı sıra "saat çizme" testi de hastalara uygulanabiliyor. Bu uygulamada, aile hekimi hastadan "saat 03.45" gibi belirli bir saati kağıda görsel olarak, akrep ve yelkovanın yerlerini gösterecek şekilde çizmesini istiyor.

Çizimi 6 üzerinden puanlandırılan hastalarda, 4 puanın altı bozulmuş zihinsel bozukluk olarak değerlendiriliyor.

Aile hekimleri bu testler sonucunda gerekli gördüğü hastaları ileri tetkik için uygun sağlık kuruluşlarına yönlendiriyor.

Sigara ve alkol kullanımı alzaymıra kapı aralıyor
Dünya genelinde alzaymırın henüz kesin bir tedavisi bulunmuyor. Fakat hayati önem taşıyan erken tanı ile hastalığın ilerlemesinin yavaşlatılması, semptomlarının azaltılması ve hastanın yaşam kalitesinin artırılması sağlanıyor.

Yetersiz fiziksel aktivite, şeker hastalığı, sigara ve alkol kullanımı gibi durumlar, alzaymır hastalığına kapı aralayan etkenler arasında sıralanıyor.

Uzmanlar, alzaymır hastalığından korunabilmek için kişilere zihnin aktif tutulması, egzersiz yapılması, düzenli ve dengeli beslenme, alkol ve sigaradan uzak durma ve sosyalleşmeyi öneriyor.AA