ABD merkezli düşünce ve araştırma kuruluşu RAND Corporation tarafından yayımlanan raporda, 2014'te "şemsiye devrimi" olarak adlandırılan demokrasi yanlısı sokak protestoları ve sonrasındaki gelişmelerin ışığında Hong Kong'un geleceği masaya yatırılarak, Hong Kong-Çin ilişkilerinde ekonomik ve siyasi eğilimler, son protestoları tetikleyen konular ve gelecekteki olası senaryolar değerlendirildi.
Hong Kong'un Çin için ekonomik açıdan değerini yitirmeye başlamasına karşın bölgenin Çin'in uluslararası ticaret ve yatırımının anahtarı olmaya devam ettiği kaydedilen raporda, diğer yandan Hong Kong'un Pekin yönetimine göre ulusal bütünlüğün somut bir sembolü olarak büyük politik önem kazandığı bildirildi.
Hong Konglu kimliği
Raporda, 2014'deki sokak olaylarıyla bölge halkının Hong Konglu kimliğini Çin ana karasından ayrı tuttuğunu vurgulayan tavır ortaya koyduğu ifade edilirken, Hong Kong'da mevcut yönetime karşı halk muhalefetiyle kendisini gösteren siyasi hoşnutsuzluğun Pekin yönetimi için ikilem teşkil ettiği aktarıldı.
Hem Çin ana karası hem de Hong Kong yetkililerinin protesto gösterilerinin bölgede ekonomik felaket getirebileceği konusunda uyarılar yaptığına dikkat çekilen raporda, somut verilerin söz konusu protestoların Hong Kong ekonomisi üzerinde çok az etkisi olduğunu gösterdiği savunuldu.
"ABD ihtiyatlı davranmalı"
Raporda, Hong Kong'da asıl tehlikenin güven sarsılması olduğu ve bunun da diğer birçok alanda etkisini gösterebileceği öne sürüldü.
Hong Kong'da geniş halk kitlelerinin katıldığı protestolara ilişkin Washington yönetiminin tavırlarında "ihtiyatlı davranması gerektiği" belirtilen raporda, "ABD, demokrasi yanlısı gruplara göstereceği desteğin, Pekin tarafından Çin Komünist Partisi (ÇKP) rejimini yıkma amaçlı örgütlü bir girişimin parçası olarak yorumlanabileceğini bilmelidir." ifadesi kullanıldı.
Şüphelilerin iadesi yasa tasarısı
Protestolara sebep olan, şüphelilerin Çin'e iadesini kolaylaştıran yasa tasarısı, 3 Nisan'da parlamentoya sunulmuştu. Düzenlemeler, zanlıların Çin ana karası, Çin'in Makao Özel İdari Bölgesi ve Tayvan'a iadesini kolaylaştırıyor.
Hong Kong parlamentosunda, geçen ay değişikliğe karşı çıkan milletvekilleriyle değişiklik yanlıları arasındaki kavgada çok sayıda milletvekili yaralanmıştı.
Muhalifler, iade yasasında yapılacak bu değişikliğin, Hong Kong'un özgürlüklerini ortadan kaldıracağını savunurken, Hong Konglu yetkililer bir cinayet zanlısının Tayvan'a iadesi için bu değişikliğin yapılması gerektiğini belirtiyor.
Muhalifler yasanın çıkması halinde bunun Çin'in Hong Kong'daki siyasi muhalifleri hedef almasıyla sonuçlanacağından endişe ediyor.
Hong Kong Özel İdari Bölge Başyöneticisi Carrie Lam, dün yaptığı basın toplantısında, tasarının toplumda çok büyük fikir ayrılıklarına yol açtığını ifade ederek, yasal düzenlemenin askıya alındığını duyurmuştu. Bu kararı yeterli bulunmayan göstericiler tasarının tamamen iptal edilmesini istiyor.
Hong Kong'un statüsü
Hong Kong, 1898'de imzalanan "kira sözleşmesiyle" uzun yıllar İngiltere hakimiyetinde kaldıktan sonra 1997'de Çin'e devredilmişti. İmzalanan ortak deklarasyon çerçevesinde Hong Kong'a, 2047 yılına kadar Çin'e sadece dış politika ve savunma gibi alanlarda bağlı kalarak "tek ülke, iki sistem" politikasıyla idari bağımsızlığını ve yapısını koruma hakkı tanınmıştı.
Çin'in Hong Kong Özel İdari Bölgesi'nde Mart 2017'de yapılan başyönetici seçiminden zaferle çıkan Carrie Lam, Temmuz 2017'de Çin Devlet Başkanı Şi Cinping'in huzurunda Pekin merkezi hükümeti ve Hong Kong halkına bağlılık yemini ederek görevi selefi Leung Chun-ying'den devralmıştı.(AA)
