Dünya Hipertansiyon Günü her yıl tüm dünyada 17 Mayıs'ta kutlanıyor. Ancak Mayıs Ayı 2.haftası küresel farkındalık kapsamına alındı ve etkinlikler yapılmakta. Biz de İstanbul’un ve Türkiye’nin tanınmış Kardiyoloji Uzmanı Dr Emre Ertürk’e mikrofon uzattık.
Bugünün amacı, yüksek tansiyon olarak da bilinen hipertansiyon konusunda farkındalığı artırmaktır. Her yıl bir tema belirlenen etkinliğin 2022 yılının teması “Kan Basıncınızı Doğru Ölçün;Daha Uzun Yaşayın!”
Hipertansiyon, kan damarlarından akan kanın yüksek kalıcı kuvveti olarak tanımlanır. Kan basıncındaki dalgalanmalar normaldir, bu nedenle sadece birkaç kez yüksek kaldığında veya bir kez tehlikeli derecede yüksek olduğunda teşhis konur. Hipertansiyonun patofizyolojisini anlamak önemlidir çünkü bu, onu ele almak için uygun eylemin aciliyetini kanıtlayacaktır.
Yüksek tuz tüketimi yüksek kan basıncıyla bağlantılı olduğundan, bu özellikle hipertansiyon tedavisi sırasında azaltılması önem kazanır. Dünya Sağlık Örgütü (WHO), günde tüm kaynaklardan yani toplam tuz tüketiminizi 5 gramdan (1 çay kaşığı) az olmasını öneriyor.
Diğer önemli davranış değişiklikleri arasında fiziksel olarak aktif olmak, tütün içmemek ikincil dumanı teneffüs etmemek, psikolojik stresi yönetmek ve alkol alımını sınırlamak yer alır.
İnsanları, hipertansiyonu önlemeye ve hipertansif hastaları sağlıklı durumda tutmaya yardımcı olabilecek basit sağlık arayan davranış değişikliklerini benimsemeye teşvik ediyoruz. Hipertansif olsanız bile daha uzun yaşamak için tansiyonunuzu doğru ölçmek ve tansiyon durumunuzu bilmek ve ilaçlarınızı alarak kontrol altına almak önemlidir.
Vücudumuzda akmaya devam eden kanımızı hissetmiyoruz. Ayrıca, tansiyon yükseldiğinde, yine de herhangi bir semptom yaşamıyoruz - en azından başlangıçta değil - bu yüzden düzenli tansiyon kontrolleri önemlidir. Hızlıdırlar, ağrısızdırlar ve sonuç hemen verilir. Ayrıca portatif bir tansiyon aleti kullanarak kendi tansiyonunuzu ölçme ve ölçümleri doktorunuzla görüşme seçeneğiniz de vardır.
Kan basıncını etkileyen faktörler farklılık gösterse de sonuçları aynıdır. Çok yüksek kan basıncı, arterleri zayıflatır ve sertleştirir, plak (arter duvarlarında kolesterol birikintileri) oluşumunu teşvik eder. Bu faktörlerin yakınsaması, kan akışının serbest dolaşımını azaltır ve arteriyel dirençle savaşan kalp kasının çalışmasını artırır. Hipertansif hastalarda arterler kırılgandır ve kalp ekstra baskı altındadır. Bazı risk faktörleri için hiçbir şey yapılamaz. Bunlara örnek olarak yaş verilebilir: 65 yaşındakilerin %40'ı ve 85 yaşındakilerin %90'ı hipertansiyondan muzdariptir; aile öyküsü – bu, hipertansiyon riskini iki katına çıkarır ve daha genç hastaları da etkileyebilir ve böbrek yetmezliği veya hipertiroidizm gibi dolaylı olarak hipertansiyona yol açan bazı hastalıklardandır.
Sağlıksız yaşam alışkanlıkları sürdüren kişilerin vücutlarında meydana gelen tahribatların uzun yıllar boyunca birikmesi neticesinde ortaya çıktığından yüksek tansiyon kronik bir hastalıktır yani ilaç kullanarak tamamen ortadan kaldırılabilecek mucizevi bir tedavisi yoktur.
Hastalığın ortaya çıkmasına engel olmanın yolu da, devası da insanın kendi iradesi ile hastalığı ortaya çıkartan sağlıksız yaşam alışkanlıklarını terk edip sağlıklı alışkanlıklar kazanmasına bağlıdır.
Bu nedenle mümkün olan en erken yaştan itibaren erken yatıp erken kalktığınız, fiziksel olarak aktif bir yaşam sürdürdüğünüz, güneş gördüğünüz, temiz hava soluduğunuz, bol su içtiğiniz, taze meyve sebze ağırlıklı beslendiğiniz, normal kilonuzu muhafaza ettiğiniz, tuz tüketiminizi azalttığınız, sigara içmediğiniz, alkolü kestiğiniz ya da azaltabildiğiniz kadar azalttığınız, stresten kaçındığınız sağlıklı bir yaşam şekli benimsemenizi öneriyorum.