9889,04%1,77
32,57% 0,27
34,99% 0,08
2459,92% 0,99
4013,30% 0,54
Emekli olabilmek için prim ve yaş şartlarının yerine getirilmesi şart. Ancak bazı meslek çalışanları ile özel durumu olanlar için erken emeklilik var.
Bakıma muhtaç derecede engelli çocuğu bulunan anneler erken emekli olabiliyor. Bakıma muhtaç çocuğu bulunan kadın sigortalıların erken emekli olabilmeleri için Ekim 2008'den sonra geçen prim ödeme gün sayılarının dörtte biri, prim ödeme gün sayıları toplamına ekleniyor ve eklenen bu süreler emeklilik yaş hadlerinden de indiriliyor. Örneğin Ekim 2008'den soııra 1000 gün primi bulunan bir anne 1250 gün prim ödemiş sayılıyor. 250 günlük süre yaştan düşüyor. Bu haktan SSK, Bağ-Kur veya Emekli Sandığı'na tabi olan bu durumdaki bütün anneler yararlanıyor.
AĞIR İŞ YAPANIN HAKKI
Ağır ve yıpratıcı işlerde çalışan işçi ve memura ilave prim hakkı veriliyor. Bu, emekli olunacak prim sayısmı artırırken, emekli olunacak yaşı öne çekiyor. Yıpranma hakkı kurşun ve arsenik işlerinde çalışanlara, polise ve milletvekillerine de veriliyor. 3600 gün yetiyor Su altında çalışanlar, emniyet ve MİT mensupları, itfaiyeci, gazeteci, madenciler, demir-çelik işçileri başta olmak üzere milyonlarca çalışanın yıpranma hakkı var. Yaş haddinden indirim için çalışanın 3600 gün çalışması şartı aranıyordu. SGK, bu konuda kolaylık sağladı. 3600 gün hesabmda, 1 Ekim 2008 öncesi yıpranmaya tabi olmayan çalışma süreleri dikkate alınacak. 2008 öncesi ve sonrası çalışması 3600 gün olanlar, 2008'den sonraki yıpranma sürelerini yaş haddinden indirip, erken emekli olabilecek. Yıpranmadan yararlanan kişilere, çalıştıkları her 360 gün için 60-180 gün yaprınma veriliyor.
ÖĞRETMEN DE YIPRANIYOR!
900 bin öğretmene yıpranma hakkı tanınacağıyla ilgili ilk görüş 2014 yılında Antalya'da düzenlenen 19. Milli Eğitim Şurası'nda gündeme gelmişti. Yıpranma payı alarak emekliliğini öne çekecek meslekler araşma öğretmenlik de katılacak. Alman bilgiye göre; bu konudaki çalışmada da sona gelindi. Sağlıkçılarla ilgili yıpranma düzenlenemesine öğretmenlerin dahil olabileceği ifade ediliyor. 4 yıl çalışan öğretmene 1 yıl yıpranma hakkı verilecek, 5 yıl çalışmış sayılacak ve 20 yılda emekli olacak.
YAŞI BEKLEYEN 500 BİN KİŞİ VAR
Emeklilikte yaşa takılan 500 bin kişinin sorununu çözmek için bir çalışma başlatıldı. Primi gün sayısmı doldurmuş ama emeklilik yaşmm bekleyenlere, yılda yüzde 5 düşük maaşla erken emekli olabilme fırsatı getirilmesi bekleniyor. Bu hak sadece SSK'lılara tanınacak. BağKur'lular ve memurlar için söz konusu değil. Hatta bu konuda Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'ne (AÎHM) dava açılmış durumda. Sonucu merakla bekleniyor.
ÇALIŞMALAR DEVAM EDİYOR
Emeklilik için prim gün sayısmı tamamlayıp yaşı bekleyenler ile yaşı tamamlamış prim gün sayısı \ eksik olanların gözü yeni bir yasada. Bu konuda açılmış yüzlerce dava var. Hükümet madenciler ile prim ödeme gün sayısı eksik olan çocuklu kadınlar için erken emeklilik getirmişti. Yaşı bekleyenler ile prim günü eksik olanlar için de çalışma yapılıyor. Ayrıca yıpranma hakkına öğretmenler ile sağlık çalışanları da eklenecek.
ENGELLİ ÇOCUĞUNA BAKAN...
Türkiye'de mevcut durumda emeklilik yaşı 1999'dan sonra çalışmaya başlayanlar için kadınlarda 58, erkeklerde 60. Bazı durumlarda emeklilik yaşı düşüyor. Emeklilik yaşmı düşüren durumların başmda yıpranma ile engelli çocuğu olan anneler geliyor. 1 Ekim 2008'den önce SSK'sı bulunanlar, bu tarihten önce yıpratıcı işlerde çalışmışsa, 5 yıl erken emekli oluyor. Ekim 2008'den soııra yıpranma payı için 3600 gün şartı geldi.
İSTEYENE DOĞUM BORÇLANMASI
Yasaya göre; sigortalı olan tüm kadınların doğum borçlanması hakkı bulunuyor.
EKSİK PRİM OLMAYACAK
Bu hakkı kullanan kadınlar belli bir ücret karşılığı eksik primlerini tamamlayıp erken emekli olabiliyor. Doğum borçlanması üzerinde çok konuşulur fakat detayları pek bilinmez. Doğum borçlanması isteyen kadının borçlanma talep dilşkçesini doldurmaları ve kimlik fotokopisini eklemeleri yeterli. Başvurular sosyal güvenlik il müdürlüklerine yapılacak.
EN ÇOK KAÇ ÇOCUK İÇİN?
Doğum borçlanması sigortalı işe başlama tarihinden sonra doğan 3 çocuk için geçerli. Bu durumdaki kadın 6 yıl doğum borçlanması yapabilir. Sigortalı kadın doğumdan önce çalışmış olması, doğumdan sonra adma prim yatırılmamış olması, çocuğun yaşamış olması gerekiyor. Bir çocuk için 2016 yılında doğum borçlanması talebinde bulunan kadın sigortalılar 12.643 lira, en fazla 82.216 lira ödeme yapacak.
