9809,64%0,96
32,57% 0,26
34,98% 0,03
2456,42% 0,85
3991,84% 0,00
Doların 7 lira seviyelerini gördüğü Ağustos’ta yüzde 40 ila 70 arasında zam yapanlar bu oranları korumaya devam ediyor.
Geçtiğimiz aylarda döviz kurlarındaki yükseliş bahane edilerek birçok ürün ve hizmete zam yapıldı. Şimdi kurlar aşağıya çekildi ama kuru bahane edenler zamları geri çekmedi. Özellikle doların bugünlerde son 10 haftanın en düşük seviyesini görmesi ve hükümetin açıkladığı ‘Enflasyonla Topyekün Mücadele’ programına rağmen beklenen indirimlerin henüz pazara yansımaması ise tüketicileri zor durumda bırakıyor. Konuyla ilgili açıklamalarda bulunan tüketici dernekleri ve vatandaşlar ise fiyatların bir an önce normal seviyelere inmesini talep ediyor.
FIRSATÇILIK YAPANI BİLİYORUZ
‘Enflasyonla Topyekûn Mücadele’ programı kapsamında esnaf ve pazar yeri ziyareti yapan Torbalı Ticaret Odası (TTO) Başkanı Abdulvahap Olgun da, “Dolar 5,65 seviyesine kadar düştü. Ağustos’da 7,20 seviyesindeyken yapılan zamlar neden geri alınmıyor? Son satıcıyı suçlamak yanlış olabilir; ama ham madde tedariki yapan kriz fırsatçıları cezalandırılsın” dedi.
Hükümetin finansal alanda attığı adımlar sonucu son iki ayda Türk lirasının dolar karşısında yüzde 20 değer kazandığının altını çizen Olgun, piyasada da zamlanan ürünlere indirim yapılması yönünde bir beklenti oluştuğunu aktardı. Olgun, “Biz vatandaşımızı huzursuz eden bu durumun, esnafımızdan, manavımızdan, fırıncımızdan kaynaklanmadığının bilincindeyiz. Kimlerin stokçuluk yapıp krizi kendilerine fırsata çevirmek istediğini biliyoruz. Vatandaşımızı esnafla karşı karşıya getiren kriz fırsatçılarına karşı çeşitli cezai müeyyidelerin uygulanması gerektiğini düşünüyorum” ifadelerini kullandı.
DOLAR DÜŞTÜ FİYATLAR AYNI
Bu arada, tüketicilerden Kurtuluş Çıldır da yaptığı açıklamalarda, bu fırsatçıların şikayet edilmesi gerektiğini vurgulayarak “Hayatın içindeyim. Piyasayı iyi takip eder iyi bilirim. Dolar yükseldiği zaman 1 liralık mal 5 lira oldu. Şimdi ise 7 lira 20 kuruş olan dolar, 5 lira 50 kuruş civarına indi. Dolar yüksekken bütün sektörler ortalama yüzde 40 zam yaptı. Dolar düşünce ise ‘yüzde 10 indirim yaptık’ diyorlar. Zaten yüzde 40 zam yapmıştın. Onun yüzde 10’unu geri alsan ne olacak?! Madem dolar düştü eski fiyatlara dönsünler” dedi. Bir başka tüketici Gülçin Özer ise, konuyla ilgili, “Zor bir durum. Biz bir şekilde kurtardık kendimizi. Ben 47 yaşındayım hala çalışıyorum. Bizim çocuklarımız ne olacak? Kendi gençlerimizi düşünmemiz gerekiyor. Gençlerimizin geleceği çok önemli” şeklinde konuştu.
DEPOLADIĞINIZ ÜRÜNLERİ ÇIKARIP SATIN
Tüketiciyi Destekleme Derneği (TÜKDES) Genel Başkanı Süleyman Bakal, fiyatların normal seviyelere dönmesi gerektiğini vurguladı. Fırsatçılara sert tepkilerde bulunan Bakal, “Zamların geriye alınması konusunda satıcı ve sağlayıcılar pek istekli görünmüyor. Kısa bir süre önce döviz kurlarında önemli bir artış meydana gelmişti. Bu artışa bağlı olarak da satıcı ve sağlayıcılar mal ile hizmetlere belirsizlik projeksiyonunu da dikkate alarak çok yüksek miktarda zam yaptılar. Ancak 7 lira 20 kuruşlara çıkan dolar son zamanlarda yeniden düşmeye başladı. Dolar, 5 lira 60 kuruşlara kadar geridedi. Şimdi satıcı ve sağlayıcıların yaptıkları bu hadsiz, hesapsız ve vahşi zamları geri almaları gerekiyor. Ancak piyasayı gözlemlediğimizde zamların geriye alınması konusunda satıcı ve sağlayıcılar pek istekli görünmüyor. Buradan kendilerini uyarıyoruz. Fiyatlar yükselecek diye karaborsaya attıkları, depoladıkları ürünleri bir an evvel fiyatını düşürerek satsınlar. Çok para kazanacağız derken depoladıkları ürünlerin süresi dolacak ve satamaz hale gelecekler.”
KAMPANYAYI FIRSAT BİLDİLER
Piyasanın daha çok kazanmayı öngördüğünü belirten Tüketiciler Birliği Başkanı Mahmut Şahin ise, sistem gereği artan fiayatlara refleksin en hızlı şekilde verildiğini fakat indirim sözkonusu olunca kaplumbağa hızında aksiyon alındığını vurguladı. Kur artışı bahanesiyle en az yüzde 60-70’lere varan zamlar yapıldığını hatırlatan Şahin, ‘Enflasyonla Topyekün Mücadele’ kampanyasında yüzde 10 indirime giden fırsatçıların aslında yüzde 80 zam uygulayan stokçulara da fırsat oluşturduğunu belirtti.
ZAM, ÜRETİMDE DE MALİYETİ ARTTIRDI
Bahsi geçen indirimin hızlı bir şekilde yapılamamasının iki nedeni olduğundan söz eden Tüketiciyi Koruma Derneği (TÜKODER) Başkanı Aziz Koçal, kurdaki artış sonucunda elektrik, doğalgaz ve suya yapılan zamlarla üreticinin maliyetlerinde olan artışı sebep gösterdi. Asıl önemli etkenin ise piyasada fiyatlar pahalandı algısı oluşturan ve zamlara devam zihniyetinde olan fırsatçılar olduğunu aktardı.
KAYNAK: YENİ ŞAFAK
