Van, 2011 depreminden sonra devletin imkanlarıyla yeniden inşa edildi

23 Ekim 2011'de meydana gelen ve 604 kişinin ölümüne, binlerce binanın ağır hasar görmesine neden olan 7,2 büyüklüğündeki depremle büyük hasar gören Van, aradan geçen 9 yıllık sürede yapılan yatırımlarla, yapımı tamamlanan konut, okul ve iş merkezleriyle yeniden inşa edildi.

Saat 13.41'de merkez üssü Tabanlı köyü olan 7,2 büyüklüğündeki deprem, 26 saniyede kent merkezi ile Erciş ilçesi ve birçok köyde yıkıma yol açtı.

Yüzlerce bina ve evin yıkıldığı depremden hemen sonra başlatılan arama kurtarma çalışmalarıyla binaların enkazında kalan vatandaşların kurtarılması için yoğun bir çaba sarf edildi.

Devletin tüm imkanlarının seferber edildiği Van'a 295 ambulans, 56 UMKE aracı, 6 ambulans helikopter, 2 ambulans uçak ile 2 bin 400 sağlık personeli sevk edilerek, arama kurtarma çalışmalarının daha hızlı yürütülmesi, yaralıların tedavilerinin aksamaması sağlandı.

Depremin ilk saatlerinde 71 kurtarma ekibi çalışma yürütürken, daha sonra farklı illerden gelen 140 ekip, enkazda kalan insanları sağ çıkarmak için canla başla çalıştı.

Özel eğitimli 42 köpeğin de yer aldığı arama kurtarma çalışmalarında yaralanan 1673 kişiden 1037'si kara yoluyla, 194'ü ise ambulans uçak ve helikopterlerle başka illerdeki hastanelere ulaştırıldı. Kırsal mahallelerdeki 12 mobil ekip, 11 bin 500 vatandaşa yerinde sağlık hizmeti sundu.

O dönemde Başbakan olan Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan başta olmak üzere birçok bakan, siyasetçi ve sivil toplum kuruluşu temsilcisi depremin hemen ardından kente gelerek, vatandaşların acılarına ortak oldu.

Yediden yetmişe tüm ülkenin seferber olduğu Van'da çalışmaları yerinden yöneten bakanlar, depremden kısa süre sonra sağladıkları koordinasyonla önce arama kurtarma çalışmalarına ağırlık verdi, sonra depremzedelerin barınma ve yaşamsal ihtiyaçlarını karşıladı.

Artçı sarsıntılar nedeniyle evlerine giremeyenlerin barınma ihtiyacını karşılamak amacıyla ilk etapta gönderilen 75 bin çadır vatandaşlara dağıtıldı. Daha sonra kente getirilen 29 bin 500 konteynerle kurulan 35 konteyner kentte geçici barınma ortamı oluşturuldu.

Bir ay gibi kısa sürede depremzedeler için inşa edilecek konutların yapımına başlandığı kentte evi ağır hasar gören ya da yıkılanlara kalıcı konutlar sağlamak için temeli atılan binaların yapımı hava sıcaklığı sıfırın altında 30 dereceye kadar düşmesine devam etti.

Depremin üzerinden geçen 9 yıllık süreçte 27 bin konut tamamlanarak depremzedelere teslim edildi, 139 iş merkezi, 17 okul, 33 cami, 9 alışveriş merkezi ve 3 bin 194 ahır yapıldı.

AFAD uzmanlarınca söz konusu yerleşimlerdeki 147 bin 622 konut, 18 bin 735 iş yeri ve 20 bin 209 ahırda yaptığı çalışmalarda, 31 bin 870 konut, 8 bin 849 iş yeri ile 9 bin 602 ahırın ağır hasar gördüğü tespit edildi, 18 bin 181 konut da orta hasarlı olarak belirlendi.

"Yaraların en hızlı sarıldığı deprem oldu"

Van Valisi ve Büyükşehir Belediye Başkan Vekili Mehmet Emin Bilmez, AA muhabirine yaptığı açıklamada, kentteki depremi ve yol açtığı yıkımı unutmayacaklarını söyledi.

Bölgenin deprem riskiyle karşı karşıya olduğunu, bu nedenle her zaman tedbirli olmaları gerektiğini vurgulayan Bilmez, "Deprem öldürmüyor, mevzuata uygun yapılmayan yapılar insanları öldürüyor. Onun için depremi hiçbir zaman unutmamamız gerekir. Sadece bir değil, birden fazla fay hattımız var. Her fay hattımız otuz yılda bir deprem üretiyor. Bu bilinçle hareket etmemiz gerekir." dedi.

Depremin ardından herkesin depremzedelerin yanında olduğunu, onlardan desteğini esirgemediğini anımsatan Bilmez, devletin de tüm birimleriyle yaraların kısa sürede sarılması için imkanlarını seferber ettiğini anımsattı.

Kısa sürede insanların önce çadırlara ardından konteynerlere yerleştirildiğini, ihtiyaçlarının karşılandığını aktaran Bilmez, şunları kaydetti:

"Türkiye Cumhuriyeti Devleti ve Türk milletinin hepsi Van halkının yanındaydı. Belki de tarihimizde yaraları en hızlı sarılan deprem Van depremi oldu. Çünkü o depremden sonra daha Türkiye'de daha profesyonel kurumlar oluştu. Depremlere müdahale etme konusunda sınıf atlattık. Onun için depremlere karşı sürekli hazır olmamız gerekir. Bu sene 23 Mart'ta Başkale ilçemizde meydana gelen depremde üç saat içerisinde bakanlarımız bölgeye geldi. Hepimiz bölgedeydik."

Van depreminden sonra 27 bin konut inşa edildiğini söyleyen Bilmez, "Bir de köylerde 'evini yapana yardım' kapsamında 13 bin hak sahibine konut yapıldı. Onlarca okul ve cami inşaatı tamamlandı. Bütün yaralarımız çok hızlı bir şekilde sarıldı. Sadece devlet değil, Trabzon'daki bir gencimizin kumbarasındaki parayı bize göndermesi çok anlamlıydı. Bu nedenle bugün, Giresun'da meydana gelen sel felaketinde iş yerlerini kaybeden kuaför ve berberlerin yaralarının sarılmasına Vanlılar koşuyor. Orda sekiz berberimizin tüm malzemeleri Van Berberler Odası tarafından karşılandı." sözlerine yer verdi. 

AA