Uzmanlar, Güney Kore'deki aktivistlerin Kuzey Kore'ye broşür göndermesiyle başlayan kriz ve Kuzey Kore'nin sınır kenti Kaesong'da bulunan Koreler arası bir irtibat bürosu binasını havaya uçurması ile iki ülke arasında son günlerde tırmanan gerilimin, kısa ve orta vadede devam edebileceği görüşünü paylaşıyor.

Ankara Üniversitesi Asya-Pasifik Çalışmaları Uygulama ve Araştırmaları Merkezi (APAM) Müdürü Prof. Dr. Ali Merthan Dündar ile Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih, Coğrafya Fakültesi Kore Dili ve Edebiyatı Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Ertan Gökmen, Kuzey Kore ve Güney Kore arasında son dönemde artan gerginliği AA muhabirine değerlendirdi.

Dündar, ABD, Rusya ve Çin gibi bölgedeki büyük güçler göz önünde bulundurulmadan, Kuzey Kore ve Güney Kore arasındaki ilişkilerin irdelenemeyeceğine işaret ederek, bu nedenle iki ülke arasındaki sorunları çözmenin sadece bu iki ülkenin elinde olmadığı görüşünü savunuyor.

ABD'nin, Kuzey Kore'nin varlığını bahane ederek Hint Okyanusu ve Büyük Okyanus arasındaki büyük bir bölgede askeri güç bulundurduğuna dikkati çeken Dündar, Kuzey Kore'nin var olan yönetim şeklini sürdürmesi ve Güney Kore ile yaşadığı gerilimin, ABD'nin bölgede askeri gücü olmasına hem sebep hem de bahane oluşturduğunu kaydetti.

Dündar, Kuzey Kore ve Güney Kore'nin kısa vadede iyi ilişkiler geliştireceğini beklemenin doğru olmadığını belirterek, şöyle devam etti:

"ABD ve Çin'in bölgedeki mücadelesi, Kuzey Kore-Güney Kore ilişkilerini de etkiliyor. Aynı şekilde bu ilişkiler, Japonya'nın Çin, Güney Kore, Kuzey Kore ve Rusya ile ilişkilerini de belirliyor. Kuzey Kore ve Güney Kore'nin yaşadığı sorunlar, sadece bu iki ülkenin sorunları değil. Bölgede hakimiyet mücadelesi veren başta ABD ve Çin olduğu sürece bu sorunlar devam edecek ve bu iki ülke, kendi aralarındaki meseleleri çözemeyeceklerini düşünüyorum."

"Kuzey Kore-Güney Kore ilişkilerinde ABD ve Çin temel belirleyici iki ülke"

Kuzey Kore yönetiminin varlığını bölgedeki düşmanlara bağlayarak sürdürebileceğini vurgulayan Dündar, "Kuzey Kore, ABD'nin bölgedeki varlığını, Güney Kore üzerindeki etkisini bahane ederek, Güney Kore ile ilişkileri bir lastiği gerip bırakmak şeklinde sürdürüyor ve ipler hep kendi elinde olsun istiyor." değerlendirmesinde bulundu.

Dündar, Kore ilişkilerinde, ABD ve Çin'in temel belirleyici iki ülke olduğunu belirterek, "Bu iki ülke arada olmasa belki iyi niyetli adımlar atılıp Kuzey Kore ve Güney Kore'nin yakınlaşması beklenebilir. Ama şu aşamada, kısa ve orta vadede bu gerilim devam edecektir. Yükselerek devam edebilir." dedi.

İki ülke arasında küçük çaplı topçu atışlarının, deniz kuvvetlerinin bölgede karşı karşıya gelmesinin ve birbirine ateş açmasının ihtimal dahilinde olduğuna işaret eden Dündar, "Fakat bu gerilimin, ABD ve Çin izin vermeden daha üst boyuta taşınmayacağını düşünüyorum." ifadesini kullandı.

"Kuzey Kore, dikkatleri tekrar Koreler arası gerilime çekmek istiyor"

Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih, Coğrafya Fakültesi Kore Dili ve Edebiyatı Anabilim Dalı Başkanı Gökmen de Kuzey Kore'nin, Koreler arası bir irtibat bürosu binasını havaya uçurmasının nedenini, dünyaya mesaj vermek ve dünyanın dikkatini yeni tip koronavirüs (Kovid-19) nedeniyle gündemden düşen Kuzey Kore'ye tekrar yöneltmek istemesi şeklinde değerlendirdi.

Gökmen, "Dünya Kovid-19'la uğraşırken, Kuzey Kore dikkatlerin kendisinden dağıldığını hissetti ve bu sebeple, dikkatleri tekrar Kuzey Kore-Güney Kore gerilimine çekmeye çalışıyor. Kuzey Kore, yakın zamanda orta ya da uzun menzilli füze denemesi de yapabilir. Bu da beklediğim olasılıklardan biri." diye konuştu.

Güney Kore açısından bu durumun tedirginlik verici olduğuna dikkati çeken Gökmen, iki ülkenin 1950'den bu yana savaş halinde bulunduğunun ve şu anda masada henüz bir barış anlaşması olmadığının altını çizdi.

Gökmen, Güney Kore'nin, Kuzey Kore'ye durumu daha da kötüleştirmesi halinde güçlü karşılık verileceği uyarısına ilişkin şunları söyledi:

"Kuzey Kore'nin yaptığı saldırıya karşı Güney Kore'nin bu tehdidi savurması gerekiyor fakat bu tehdidin altının dolu olmadığını, politik bir söylem olduğunu düşünüyorum. Kuzey Kore tarafından verilmeye çalışılan algı ise Güney Kore ile değil ABD ile savaş halinde olduğu. Kuzey Kore, barış görüşmelerin tamamında daima ABD'yi muhatap alıyor ve ABD üzerinden dolaylı şekilde Güney Kore'ye mesaj veriyor. Güney Kore'nin tehditleri ise basit ve zayıf değil. Bu nedenle, bu tehditlerin karşı tarafa verilmiş gözdağı olduğunu düşünüyorum."

Buna karşılık, Güney Kore'nin aktif bir operasyon düzenlemeyeceğine, bilakis barışçıl çözümler istediğine işaret eden Gökmen, Güney Kore'de iktidarın var olan sorunun çözümü için ılımlı mesajlar verdiği değerlendirmesinde bulundu. 

AA