Türkiye'ye ait arkeolojik ve etnolojik eserlerin kaçakçılığının önlenmesi ve Türkiye'nin kültür mirasının korunmasına katkı sağlanması amacıyla ABD'nin Ankara Büyükelçisi David Satterfield'in katılımıyla Anadolu Medeniyetleri Müzesi'nde iş birliği mutabakat zaptı imzalandı.

Türkiye kültürel mirasını korumak için ABD ile iş birliği yapacak

İmza töreninde konuşan Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy, Türkiye'nin taraf olduğu sözleşmelere uygun olarak, kültür varlığı kaçakçılığıyla mücadele alanında önleyici tedbirler, uluslararası yardımlaşma ve eser iadesi olmak üzere üçlü bir stratejiyle hareket edildiğini söyledi. Ersoy, anlaşmanın iki ülke arasında çok kıymetli bir iş birliğini tesis ederken, getirdiği hukuki düzenlemeler açısından da önleyici tedbir, sonuçları bakımından ise eser iadesine zemin oluşturan büyük bir adım olduğunu vurguladı.

Türkiye'nin rakipsiz medeniyet mirası sebebiyle kültür varlıklarına yönelik yasa dışı faaliyetlere karşı en yoğun mücadeleyi veren ülke olduğunu anımsatan Ersoy, mutabakat zaptına ilişkin şu bilgileri verdi:

"Mutabakat zaptımız, yürürlüğe girdiği tarihten itibaren ülkemizden yasa dışı yollarla çıkarılarak, ABD'ye götürülen eserlere el konulacak ve Türkiye'ye iadesi sağlanacaktır. ABD kolluk birimlerinin operasyonlarına da hukuki zemin teşkil edecek olan bu önemli belge, aktif sonuçlar getirecektir. Özetle çok büyük maliyetlerle yıllarca süren hukuk mücadeleleri, çok kısa sürede ve düşük maliyetlerle sonuçlandırılabilecek. Bu da elimizdeki en büyük caydırıcılıktır."

Bakanlık tarafından yapılan müzakereler neticesinde mutabakat zaptının alanındaki en geniş kapsamlı örneklerden biri olduğunu vurgulayan Ersoy, "1 milyon 200 bin yıl öncesinden başlayarak, 1923 yılına kadar olan kültür varlıklarını, Kurtuluş Savaşı dönemine ve Cumhuriyetimizin kurucusu Mustafa Kemal Atatürk'e ait eşyaları içermektedir. Ayrıca bu anlaşma çerçevesinde karşılıklı sergiler, kültürel aktiviteler ve entelektüel etkileşimi sağlayacak her türlü ortak etkinliği de gerçekleştirmeyi hedefliyoruz. İnşallah Türkiye ve Amerika arasında kültürel diplomasinin daha güçlü işlediğini göreceğiz." ifadelerini kullandı.

"ABD'nin ortaya koyduğu net tavrı memnuniyetle görüyoruz"

Bu noktada, yakın dönemdeki çalışmalara bakıldığında, ABD'nin ortaya koyduğu net tavrı memnuniyetle gördüklerini dile getiren Ersoy, bu olumlu yaklaşım ve karşılıklı iş birliği sayesinde Zeugma Mozaikleri, Lidya dönemine ait mezar stelleri ve son olarak geçen ay Kybele Heykeli'nin Türkiye'ye iade edildiğini söyledi.

Amerikalı uzmanlarca yönetilen, aralarında Gordion, Aphrodisias, Sardis gibi önemli antik kentlerin bulunduğu kazılardaki çalışmalar ile Manisa'daki Kaymakçı Yerleşimi kazısında yürütülen belgelendirme ve üç boyutlu kayıt faaliyetlerinin önemine değinen Ersoy, şunları kaydetti:

"Kütahya'da Aizonai Antik Kenti'nde gerçekleştirilen bilimsel faaliyetler kapsamında, Penkalas Çayı Projesi Uygulama Çalışmasında gün yüzüne çıkarılan 651 gümüş sikkenin Anadolu Medeniyetleri Müzemizde sergilenmeye başlandığının haberini vermek isterim. Roma Cumhuriyet döneminin son yüzyılının bir albümü niteliğinde olan sikkelerin yanında, Augustus dönemine ait olanlar da bulunmuştur. Bu arkeolojik buluntuları, bilim dünyamıza kazandıran çalışma arkadaşlarımızı kutluyorum."

Konuşmaların ardından mutabakat zaptını imzalayan Ersoy ve Satterfield, ABD'den iadesi sağlanan Lidya stelleri ile Aizanaoi Antik Kenti kazılarında bulunan Penkalas sikkelerini inceledi.

Anlaşmaya konu eserlerin ABD'ye girişine izin verilmeyecek

Anlaşmayla Türkiye'ye ait tarihi eserlerin kaçakçılığının önlenmesi amacıyla özel izine tabi durumlar hariç, anlaşmaya konu her türlü arkeolojik ve etnolojik eserin, Amerika Birleşik Devletleri'ne girmesine izin verilmeyecek.

Türkiye'nin kültürel mirasını korumaya yönelik bu anlaşma, Kültür ve Turizm Bakanlığı, Dışişleri Bakanlığı, İçişleri Bakanlığı, Ticaret Bakanlığı ile ABD Ankara Büyükelçiliği ve ABD Eğitim ve Kültürel İlişkiler Bürosunun iş birliği ve çalışmalarıyla hayata geçecek.AA