Türkiye'nin HES bileşenleri yerli ve milli olarak tasarlanıp üretilecek

TÜBİTAK Marmara Araştırma Merkezi (MAM) ve Elektrik Üretim Anonim Şirketi (EÜAŞ) hidroelektrik santral (HES) teknolojilerine yönelik tasarım ve üretim kabiliyetlerinin Türkiye'ye kazandırılması için protokol imzaladı.

TÜBİTAK'tan yapılan açıklamaya göre, Hidro Elektrik Santral Bileşenlerinin Yerli Olarak Tasarımı ve Üretimi Projesi (MİLHES) ile Plazma Teknolojileri İle Baca Gazı Emisyonlarının Giderilmesi Projesi protokollerinin imza töreni, TÜBİTAK Başkanı Hasan Mandal, EÜAŞ Genel Müdürü İzzet Alagöz ve TÜBİTAK MAM Başkanı Osman Okur'un katılımıyla gerçekleştirildi.

MİLHES Projesi, TÜBİTAK Kamu Kurumları Araştırma ve Geliştirme Programı ile fonlandı. TÜBİTAK MAM yönetiminde yürütülen proje, EÜAŞ Kepez-1 HES'in bir ünitesinde uygulandı.

Elde edilen 11 megavoltamper (MVA) kapasite için HES ekipmanı tasarım, üretim ve uygulama bilgisi Sarıyar HES projesi ile 50 MVA seviyesine çıkartılıyor.

Yerli imkanlarla baştan tasarlandı

Milli hidroelektrik santralinin temelini oluşturan düşey dip Francis türbini, senkron generatör, hız regülatörü, ikaz sistemi, kontrol ve koruma sistemleri ve tüm diğer yardımcı bileşenler, yerli imkanlar kullanılarak en baştan tasarlanarak üretildi ve devreye alındı.

Bu kapsamda 50 farklı fiziksel, 10 yazılım, 23 dokuman alt çıktısı tanımlandı ve böylece 2019 sonunda elektrik üretimine başlandı.

MİLHES'te üretilen bilgi kullanılarak Sarıyar HES'in 1963'te devreye alınan ve boyut olarak her biri Kepez-1 HES ünitesinin 5 katı olan 4 farklı ünite, modern teknikler kullanılarak tamamen yerli mühendislikle yenilenecek.

Türkiye termik santrallerdeki emisyonların azaltılmasına noktasında adım atan TÜBİTAK MAM ve EÜAŞ, Türkiye'nin bu alandaki yerli teknoloji altyapısını birlikte güçlendirecek.

İlk uygulama Soma'da

TÜBİTAK MAM yönetiminde, EÜAŞ finansal ve teknik desteği ile yürütülen Plazma Teknolojileri ile Baca Gazı Emisyonlarının Giderilmesi Projesinin, Soma A Termik Santrali'nde uygulanması ile yerli baca gazı temizleme teknolojilerinin yaygınlaşmasına öncülük edilecek.

Soma'da yerli tasarım kabiliyetleri çerçevesinde, plazma temelli yenilikçi bir gaz temizleme prosesi uygulanacak. Bu çerçevede etkin bir baca gazı temizleme sistemi kurulacak, plazma teknolojisinin uygulanması ile hava kirliliği oluşturan emisyon miktarları azaltılacak.

Elde edilen veriler, daha yüksek kapasiteli endüstriyel ölçekli yerli ve milli baca gazı temizleme sistemleri geliştirilmesine olanak sağlayacak.

8,2 milyar dolarlık yatırım yurt içinde kalacak

Proje ile Türkiye için önemli bir güç kaynağı oluşturan termik santrallerin, insan sağlığına ve çevre kirliliğine yol açmadan temiz ve güvenli bir şekilde işletilebilmesine önemli katkıda bulunulması hedefleniyor.

Tamamı yerli üreticilerle hayata geçirilen projeler sayesinde gelecekte yapılması planlanan yaklaşık 8,2 milyar dolarlık HES elektromekanik ekipman yatırımının yurt içinde kalması amaçlanıyor.AA