Türk-Japon ilişkilerinin miladı Ertuğrul 129 yaşında

Türkiye ile Japonya ilişkilerinin miladı kabul edilen Ertuğrul Fırkateyni'nin Japonya seferinden dönerken batmasının üzerinden 129 yıl geçti.

Japonya Prensi Komatsu'nun ABD ve Avrupa ülkelerinin ardından Ekim 1887'de İstanbul'u ziyaretine karşılık Temmuz 1889'da Japonya'ya gönderilen Ertuğrul, ertesi yıl dönüş yolunda tayfuna yakalandı.

Ertuğrul Fırkateyni'nin, 16 Eylül 1890 akşamı Kuşimoto yakınlarında kayalara çarparak batması sonucu sadece 69 denizci kurtulurken 550 Osmanlı levendi hayatını kaybetti.

İadeiziyaretin mahzun hikayesi iki ülke diplomasisinde başlangıç kabul edilirken, batan fırkateyn ve leventlerin manevi mirası da 130 yıla yakındır hem resmi törenlerle hem de iki ülke halkının gönüllerinde yaşatılıyor.

Kazadan sadece 69 denizci kurtuldu

İslam dünyasından Japonya'ya organize şekilde giden ilk diplomatik heyeti taşıyan Ertuğrul Fırkateyni toplam 609 kişilik mürettebatıyla Temmuz 1889'da İstanbul'dan ayrıldı.

Fırkateyn sırayla Süveyş, Aden, Bombay, Kolombo, Singapur, Hong Kong, Fukuşu, Nagazaki, Kobe duraklarına uğrayarak 11 ay sonra Yokohama'ya ulaştı.

Japonya İmparatoru Meiji tarafından kabul edilen Heyet Başkanı Osman Paşa, 2. Abdülhamid'in gönderdiği mektup ve madalyayı Meiji'ye takdim etti.

Ziyaret kapsamında birçok temasta bulunan Osmanlı heyeti Yokohama'dan 15 Eylül 1890'da ayrıldı.

Ertuğrul, 16 Eylül akşamı saat 21.00 civarında Kuşimoto yakınlarında kayalara çarparak battı.

Kazadan sadece 69 denizci kurtuldu, 550 Osmanlı levendi hayatını kaybetti.

Her yıl Kuşimoto'da tören

Japon hükümeti, 10 Ekim 1890'da kazazedeleri Hiei ve Kongo adlı zırhlı savaş gemilerine bindirerek Çanakkale'ye getirdi.

Berlin Anlaşması sebebiyle İstanbul'a giremeyen gemiler, leventleri Osmanlı'nın savaş gemisi Talia'ya ulaştırdı.

Hiei ve Kongo, İzmir'de bir süre bekletilmesinin ardından özel izinle Ocak 1891'de İstanbul Limanı'na giriş yaptı.

Osmanlı Devleti'nin misafiri olarak yaklaşık bir ay burada kalan Hiei ve Kongo şubatta İstanbul'dan yola çıktı ve 3 ay sonra Japonya'ya döndü.

Ertuğrul'un mahzun mirası, Ankara-Tokyo ilişkilerinin miladı kabul edilirken, kazanın yaşandığı Kuşimoto'da 1891'de şehitler için anıt dikildi.

Türkiye'nin 1937'de restore ettirdiği anıt önünde her yıl anma törenleri yapılıyor.

İslam dünyasıyla ilk temas

Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi Doktor Öğretim Üyesi, Japonya siyasi tarihi uzmanı Sinan Levent,  129 yıl önceki kazanın iki ülke dostluğuna temel teşkil ettiğini söyledi.

Levent, fırkateyn ve gönderilen heyeti, Japonya ve İslam dünyası arasındaki "ilk diplomatik ilişki" olarak niteleyerek "İslam dünyasından Japonya'ya ilk kez organize şekilde gelen Ertuğrul Fırkateyni heyetiydi fakat o dönemin Japon hükümet ve toplumunda sonraki nesillere aktarılacak oranda dikkat ve ilgi yoktu. Japonya'ya gidiş yolu üzerinde Ertuğrul Fırkateyni, Bombay, Kolombiya, Singapur gibi İngiliz sömürge topraklarına uğrayarak buradaki Müslüman halktan çok büyük ilgi ve alaka görmüştür." diye konuştu.

AA