Tunus'taki cumhurbaşkanlığı yarışında iki aday favori

Arap Baharı'nın doğum yeri ve son kalesi Tunus'ta pazar günü yapılacak cumhurbaşkanlığı seçiminde medya patronu Nebil el-Karvi ve Nahda Hareketinin adayı Meclis Başkan Vekili Abdulfettah Moro favori isimler olarak öne çıkıyor.

Tunus'ta Cumhurbaşkanı Baci Kaid es-Sibsi'nin 25 Temmuz'da hayatını kaybetmesiyle kasım ayında yapılması planlanan cumhurbaşkanlığı seçimi anayasa gereği öne alındı.

Arap Baharı'nın kişisel hak, özgürlükler, demokrasi alanındaki kazanımlarıyla tek başarılı örneği Tunus, hızlandırılmış bir seçim sürecine hazırlanırken, sağdan sola, sekülerden İslami eğilimlere geniş bir yelpazede 26 aday, cumhurbaşkanlığı seçimi oy pusulasına ismini yazdırdı.

Aday sayısı çok olsa da kamuoyu anketlerinde öne çıkan 2 isim var: Medya patronu Nebil el-Karvi ve Meclis Başkan Vekili Abdulfettah Moro.

İki favori isim dışında Anayasa Profesörü Kays Said, Başbakan Yusuf Şahid ve eski Savunma Bakanı Abdulkerim ez-Zubeydi de öne çıkan adaylar arasında gösteriliyor.

Pazar günü yapılacak seçimde adaylardan hiçbirinin yüzde 50'den fazla oy alamaması halinde ikinci tura gidilecek.

Aday sayısının fazlalığı nedeniyle seçimlerin ikinci tura kalmasına kesin gözüyle bakılıyor.

Geleneksel siyasetin dışından medya patronu Karvi

Geleneksel siyasetin dışından gelen medya patronu Nebil el-Karvi, adaylığı uzun süredir tartışılan bir isim.

Karvi, hakkındaki "kara para aklama" ve "vergi kaçırma" suçlamalarıyla 23 Ağustos'ta tutuklandı ancak Yüksek Seçim Konseyi, Karvi'nin adaylığının sürdüğünü duyurdu.

Nida Tunus Partisinin kurucuları arasında yer alan 56 yaşındaki Karvi, başkanlığını yaptığı Halil Tunus Vakfının ülke genelindeki fakir bölgelere yardımlarını televizyon kanalı Nesma aracılığıyla duyurmasıyla son yıllarda özellikle ekonomik sıkıntılarla boğuşan halk nezdinde üne kavuştu.

- "Tunus'un Berlusconi'si"

Son yıllarda popülist faaliyetlerine ağırlık veren Karvi, anketlerde cumhurbaşkanlığı seçimleri için favori adaylar arasında en üst sıralarda gösteriliyor ve uluslararası gözlemciler tarafından "Tunus'un Berlusconi'si" şeklinde tanımlanıyor.

Sahibi olduğu medya grubunun amiral gemisi, 2007'de kurulan Nesma televizyon kanalıyla Karvi, Tunus'ta nüfuz sahibi isimler arasında yer aldı.

Karvi, Cumhurbaşkanı Sibsi'nin 2014 yılında başarıya ulaşan seçim kampanyasında medya desteğiyle kritik rol oynadı.

Tunuslu siyaset yorumcusu Şekil Derviş, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Karvi'nin "asıl gücünü fakirlikle mücadele söyleminden aldığı" değerlendirmesinde bulundu.

Karvi'nin devrimden sonra gelen hükümetlerin hatalarından faydalandığına işaret eden Derviş, "Halk, devrimden sonra yeni bir sosyal yardım sistemi arayışına girdi ancak devletten karşılık alamayınca eski rejimin yardım dağıttığı patronaj sisteminin benzerini Karvi'nin dernek faaliyetinde gördü." ifadelerini kullandı.

Derviş, Sibsi'nin kurucusu olduğu Nida Tunus'tan ayrılarak daha sonra kendi partisini kuran Karvi'nin 2014'te "Sibsi'ye taç giydirdiğini ancak 2019'a gelindiğinde tacın sahibi olmak istediğine" işaret etti.

Tunuslu yorumcu, Karvi'nin seçim kampanyasının, "Allah, vatan ve fakir" sloganının hedef kitlesini açıkça ortaya koyduğunu söyledi.

- Nahda'nın adayı Abdulfettah Moro

Tunus'ta devrim sonrasında en yaygın teşkilat ve kurumsal yapı imajını veren İslami, muhafazakar eğilimli Nahda Hareketi, ülke siyasetinde merkezi konumda olmasına rağmen bugüne kadar hiç kendi içinden cumhurbaşkanı adayı çıkarmamıştı.

Tunus parlamentosunda 68 milletvekiliyle en büyük parti konumundaki Nahda Hareketi, ilk kez parti içinden Meclis Başkan Vekili Abdulfettah Moro'yu cumhurbaşkanı adayı gösterdi.

Nahda Hareketi, son yıllarda koalisyon ortağı olması nedeniyle eleştirilerin odağında yer almasına rağmen, Tunus'ta "makine" şeklinde isimlendirilen partinin teşkilat organizasyon gücü Moro'yu cumhurbaşkanlığı seçiminin favorileri arasına koydu.

Tunus'a özgü giydiği yerel kıyafetlerle de tanınan 71 yaşındaki Abdulfettah Moro, uzlaşmacılık ve reform mesajlarının yanı sıra ülke genelinde güçlü hitabetiyle de biliniyor.

Sibsi'nin hayatını kaybetmesinin ardından Meclis Başkanı Muhammed en-Nasır geçici Cumhurbaşkanı olmuş, Moro da Meclis Başkan Vekilliği görevini üstlenmişti.

- Tunus anayasasının mimarlarından Kays Said

Tunus'un 2014'te hayata geçirdiği ve "Arap dünyasının en demokratik anayasası" olarak gösterilen metnin mimarlarından 61 yaşındaki Kays Said de dikkati çeken geleneksel siyaset dışı diğer bir aday.

Anayasa Profesörü Kays Said, herhangi bir siyasi partiyle ittifak kurmaktan uzak durdu ve devletin sağladığı cumhurbaşkanlığı kampanya ödeneğini reddetti.

Uzmanlar, kendine has hitabet ve söylemiyle öne çıkan Said'in, "siyasette ahlak, yolsuzlukla mücadele" gibi konulardaki vaatleriyle Tunus'ta geleneksel siyaset ve sandığa küsmüş seçmenleri oy vermeye ikna edebileceğini belirtiyor.

- Sibsi'nin müttefiki eski Savunma Bakanı Zubeydi

Tunus'ta kısa süre önceye kadar Savunma Bakanlığı koltuğunda oturan Abdulkerim ez-Zubeydi, daha önce cumhurbaşkanlığına aday olmayacağını açıklamıştı. Ancak Zubeydi'nin bu açıklamasından birkaç gün sonra Cumhurbaşkanı Sibsi hayatını kaybetti ve ülke hızlı bir seçim sürecine girdi.

Sibsi'nin kurucusu olduğu, meclisteki üçüncü büyük parti Nida Tunus ve Afak Tunus gibi partiler cumhurbaşkanlığı seçiminde Zubeydi'yi destekleme kararı aldıklarını açıkladı.

Zubeydi de çok geçmeden cumhurbaşkanlığına aday olmak için Savunma Bakanlığı görevinden istifa etti.

Asıl mesleği doktorluk olan Zubeydi, tarafsız bir aday olduğunu vurgulayarak tüm Tunuslulara siyasi, ekonomik ve sosyal durumlarına bakmaksızın hizmet edeceği vaadinde bulunuyor.

Zubeydi'nin adaylığı, Tunus tarihinde ilk defa bir savunma bakanının cumhurbaşkanlığı yarışına girmesi bakımından da dikkati çekiyor.

Siyaset yorumcusu Derviş, Zubeydi'nin sahil bölgesindeki Susa, Monastir, Mehdiye gibi kentlerden oy alabileceği değerlendirmesinde bulundu.

Zubeydi'nin seçim kampanyasında, aynı tabandan gelen ancak sonrasında farklı bir yol izleyen Başbakan Yusuf Şahid'i rakip olarak gördüğü yorumunu yapan Derviş, ikilinin kampanyalarındaki karşılıklı atışmalara işaret etti.

- Tunus'un en uzun süre görevde kalan başbakanı Şahid

Tunus'un genç Başbakanı Yusuf Şahid de ülke siyasetinde son yıllarda başroldeki isimlerden biri.

Cumhurbaşkanı Baci Kaid es-Sibsi, 2015'te hükümet krizinin aşılması için ismini teklif ettiğinde, Şahid siyaset sahnesinde tanınmıyordu.

Şahid, Ağustos 2016'da ulusal uzlaşı koalisyonuna liderlik etmeye başladıktan sonra, partisi Nida Tunus yönetimi ve özellikle de Cumhurbaşkanı'nın oğlu Hafız Kaid es-Sibsi ile ters düştü.

Nida Tunus Partisi içindeki çekişme zamanla ivme kazandı ve Şahid, geçen yıl arkasına kattığı Nida küskünleri ve bazı bağımsızlarla parlamentonun en büyük ikinci grubunu kurdu.

Yaşasın Tunus ismiyle partileşen kampın lideri 44 yaşındaki Şahid, ülkenin devrim sonrasında en uzun süre görevde kalan başbakanı olmayı başardı.

Siyaset yorumcusu Derviş'e göre, Şahid'in en büyük dezavantajı başbakanlığı döneminde ülkenin uygulamaya çalıştığı kemer sıkma politikalarının getirdiği zorluklar.

Derviş, "İş adamlarının desteği de Şahid'e ivme katmaktan çok ekonomik mahrumiyetin yüksek olduğu bölgelerde ters tepebilir." yorumunu yaptı.

Tunus'ta kamuoyu yoklamalarına göre öne çıkan bu adayların dışında, eski Cumhurbaşkanı Munsif Merzuk, sol partilerin bir araya gelerek oluşturduğu Halkçı Cephenin adayı Hamma el-Hemmami, eski rejim yanlısı Abir Musa, eski Başbakan Mehdi Cuma gibi isimler de cumhurbaşkanlığı seçimlerinde yarışan önemli figürler arasında yer alıyor.

AA