Tez yapan klavye ‘Tezeren’

Kırıkkale Üniversitesi Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Halil Murat Ünver'in ekibi tarafından geliştirilen ve "tez yapan" anlamına gelen klavye düzeni "Tezeren', Türkçe klavye kullanımında kullanıcıya daha hızlı yazma imkanı sunuyor.

Yeni geliştirilen Tezeren klavye, 1955 yılında standart Türk klavyesi olarak kabul edilen F klavye ve 2015 yılında Boğaziçi Üniversitesi tarafından geliştirilen E klavyeye alternatif oluşturuyor. Düzenleme çalışmalarını geçen sene Ağustos ayında tamamlanan Tezeren, yakın dönemde her sene düzenlenen Uluslararası Mühendisler ve Araştırmacılar Konferansı Ödüllerinde de mükemmeliyet ödülüne layık görüldü.

Geliştirdikleri Tezeren klavyenin gelişim sürecine dair açıklamalarda bulunan Kırıkkale Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği Bölümü Donanım Ana Bilim Dalı Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Halil Murat Ünver, "Dünya çapında bir sorun olan 1800'lü yıllarda Sholes tarafından tasarlanan ve yazmayı güçleştirmek üzerine oluşturulduğu Q klavyenin iyileştirilmesi üzerine çalışmalarımız oldu. 2015 yılının Aralık ayında Amsterdam'da uluslararası bir konferansta bu tasarladığımız, Speedy-Keys adını verdiğimiz klavyeyi uluslararası arenada bilim dünyasına sunduk. Daha sonra Türkçede de aynı sorunların olduğunu düşündük. Çünkü 1940'lı yıllarda üzerinde çalışan Sıtkı Yener hocamız tarafından hazırlanan, 1955'te Standart Türkçe klavye olarak kabul edilen F klavyenin günümüz kelimelerine ve kullanımına cevap veremediğini düşündük. 1 milyon 338 bin kelime üzerinde elde edilen sıklık kullanımına bağlı olarak, tek, ikili, üçlü kullanıma bağlı olarak ekibimle birlikte bir analiz yaptık. Speedy-Keys'te geliştirdiğimiz algoritmayı, bu sefer Türkçe klavyeye uyguladık. Sonuçta da Tezeren yani tez yapan adını verdiğimiz hızlı yazmayı sağlayan, konforlu ve karpal tunel sendromu gibi hastalıklara karşı iş güvenliği sağlayan yeni klavyeyi geliştirmiş olduk" şeklinde konuştu.

"100 kelimeden 92'sine parmağı hareket ettirmeden basabiliyorsunuz"

Tezeren klavyenin yeni bir harf yerleşimine sahip olduğunu dile getiren Ünver, "Bu yeni harf yerleşiminde, biz esas satır olarak isimlendirdiğimiz orta satıra en çok kullanılan kombinasyonları yerleştirdik. Bu kombinasyonların insan ergonomisine uygun şekilde yerleştirilmesine özellikle dikkat ettik. İşaret parmaklarının işlediği bölgelerde ve diğer parmakların altında en çok kullanılan harfler yer alıyor. Bu yerleşim sayesinde Türkçede kullanılan 100 kelimenin 92'sini elimizi ileri geri hareket ettirmeden basabiliyoruz. Bu da tabii yüksek hızda yazma imkanı sağlıyor. Tezeren'in diğer klavyelerden farkı, bu oranın F klavyede yüzde 82, E klavyede ise yüzde 77 kadar olması. Dolayısıyla yeni tasarladığımız Tezeren, 100 kelimenin 92'sini rahatlıkla basmayı sağlayarak üstün bir yazım hızı sağlamakta. Bu açıdan kullanım kolaylığı sağlayacağını ve iş gücü performansını da artıracağını düşünüyoruz" diye konuştu.