Temiz hava hakkını korumak için 'ikinci şans'

Türkiye'deki termik santrallere filtre takılmasını erteleyen yasanın Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın ilk kez kullandığı veto yetkisiyle iade edilmesi kamuoyunda memnuniyetle karşılandı. Uzmanlar, sadece 31 Aralık itibarıyla çevre yatırımlarını tamamlamış santrallerin faaliyetlerine devam edebilmesini büyük bir kazanım olarak değerlendiriyor.

Temiz Hava Hakkı Platformu Koordinatörü Buket Atlı, AA muhabirine yaptığı açıklamada, santral yatırımlarının 2,5 yıl daha ertelenmesi durumunda büyük sağlık maliyetlerinin ortaya çıkacağını ifade etti.

Hava kirliliğinden kaynaklı erken ölüm ve hastalıkların önlenmesi açısından çevre mevzuatına uyumlu yatırımların yapılması gerektiğine dikkati çeken Atlı, şöyle konuştu:

"Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın termik santrallere filtre takılmasını erteleyen yasayı veto etmesi ve açıklamasında sağlıklı bir çevrede yaşama hakkına işaret etmesi çok önemli ve değerli. Artık Meclisin şubatta verdiği temiz hava hakkını koruma sözünü tutmak için ikinci bir şansı var. Vekilleri sözlerini tutmaya ve şirketlerin yatırımlarını bu kapsamda yapmasını sağlayacak kararlar almaya davet ediyoruz. Kömürlü termik santrallere çevre muafiyetini veren yasa ve tekliflerin artık hayatımızdan çıkmasını talep ediyoruz. Ayrıca, kömürlü termik santrallerin çevre mevzuatına uyum durumuna, hangi santrallerde ne tür yatırımların eksik olduğuna ilişkin bilgilerin de şeffaf olarak paylaşılmasını istiyoruz."

"En büyük kazanım halkın bilinçlenmesi"

Dünya Doğayı Koruma Vakfı (WWF) Türkiye Çevre Politikaları ve İklim Kıdemli Uzmanı Aslı Gemci de veto kararından büyük memnuniyet duyduklarını belirterek, söz konusu santrallere muafiyet veya ek süre tanıyacak bir yasa teklifinin tekrar gündeme gelmesini beklemediklerini söyledi.

Çevre yatırımlarını tamamlamamış 15 santralin devreden çıkmasıyla Türkiye'de elektrik arzı sıkıntısı yaşanacağı yönündeki iddiaların gerçeği yansıtmadığını dile getiren Gemci, "Santrallerin ancak bu ay sonuna kadar çevre yatırımlarını tamamlamak şartıyla faaliyetlerine devam edecek olması, iklim değişikliğiyle mücadele, halk sağlığı ve çevre bakımından büyük bir kazanım. En büyük kazanım ise halkın bilinçlenmesi ve bu konuda bir kamuoyunun oluşmuş olması." dedi.

Söz konusu tesislerin teknolojik kısıtları ve karlılık oranlarının zayıf olması nedeniyle tam kapasite çalışamadığını belirten Gemci, "Türkiye'de ihtiyaçtan fazla santral olduğu için talepten çok daha yüksek enerji arzı söz konusu. Talebin yükselmesi durumunda da iklim değişikliği, çevre ve halk sağlığı gözetilerek, yeni yatırımların mutlaka güneş ve rüzgar gibi yenilenebilir enerjiye yapılması ve mevcut tüm kömürlü termik santrallerin kademeli olarak kapatılması gerekmektedir." ifadelerini kullandı.

Yasa kapsamında kapasiteleri 7 bin 300 megavata ulaşan 15 santral bulunuyor. Greenpeace Akdeniz Ofisi tarafından yapılan bir çalışmaya göre, bu santrallerden 10'unun bile 2,5 yıl daha baca gazı yatırımlarını tamamlamadan çalışmasının en az 2 bin 860 erken ölüme, 1 milyon iş gücü kaybına, 7 milyon günden fazla hastalık izni ve çocuklarda 17 bin 400 bronşit vakasına sebep olacağı hesaplanıyor.

AA