Pakistan yarın sandık başına gidiyor

Pakistan'da 105 milyondan fazla seçmen, gelecek 5 yıl boyunca yasama görevini yürütecek eyalet ve federal meclis üyelerini seçmek için yarın sandık başına gidecek.

Ülke genelinde kurulan 85 bin sandıkta oy verme işlemi, yerel saatle 08.00'de başlayacak ve 18.00'e kadar sürecek.

Pakistan Seçim Komisyonunun (EC) verdiği bilgilere göre, ülkede kayıtlı 105 milyon 960 bin seçmen bulunuyor.

Seçimde 12 bin 27 aday, federal ve eyalet meclislerindeki 849 koltuk için yarışacak. 849 sandalyeden 272'si Pakistan Ulusal Meclisinde (NA), 577'si de eyalet meclislerinde yer alıyor.

Parlamentonun üst kanadı Senato'da 6 yıl görev yapacak 104 kişi ise milletvekilleri tarafından seçilecek.

Pakistan'da federal ölçüde yasama görevini NA yürütüyor. Teamüller gereği başbakanlık görevini, en yüksek oy alan partinin genel başkanı üstleniyor. NA'da hükümeti kurmak için 172 üyenin desteğini almak gerekiyor.

NA'da bulunan 342 sandalyenin 272'si doğrudan halk tarafından seçiliyor. Kalan 70 sandalyenin 60'ı kadınlara, 10'u dini azınlıklara tahsis edilmiş durumda. Bu sandalyelere oturacak vekiller, EC tarafından yüzde 5'i aşan partilerden eşit seçiliyor.

NA ve içinden çıkan hükümetin görev süresi 5 yıl. Şimdiye kadar bu görevi tamamlayan tek parti 2013'te birinci parti olarak seçimi kazanan Pakistan Müslüman Ligi-Navaz (PML-N) oldu.

Ülkenin en büyük nüfuslu eyaleti Pencap, mecliste 148, en küçük eyalet Belucistan ise 14 sandalyeyle temsil edilecek. Sindh eyaleti 61, Hayber Pahtunhva 35 ve Aşiretler Bölgesi (FATA) 14 sandalyeye sahip olacak.

Seçmen nüfusunun yüzde 60'ına sahip Pencap, iktidarı belirlemede önemli rol oynayacak.

Pencap, Sindh, Hayber Pahtunhva ve Belucistan'da 4 eyalet meclisi bulunuyor. Bu meclislerde de kadın ve dini azınlıklar kontenjanı yer alıyor.

Toplamda 728 sandalyeye sahip eyalet meclislerinde 577 sandalyenin sahibini doğrudan halk seçiyor.

Eyalet meclislerinde de en yüksek sandalye sayısı yine Pencap'ta. Pencap eyalet meclisindeki 297, Sindh'de 130, Hayber Pahtunhva'da 99 ve Belucistan'da 51 üye doğrudan halk tarafından seçilecek.

Mayıs ayında Hayber Pahtunhva eyaletine bağlanan FATA'nın eyalet meclisine katkısı ise 24 sandalyeyle olacak. Bu üyeler, gelecek yıl yapılacak yerel seçimin ardından göreve başlayacak.

İktidar olma yarışı

Seçimde en yüksek oyu olan partinin genel başkanı, hükümeti kurma yetkisine sahip olacak. Hükümetin meclisten yüzde 50+1 güvenoyu alması gerekiyor.

Yaklaşık 100 parti ve ittifakın katılacağı seçimde üç parti ve bir ittifak ön plana çıkıyor. Bu partilerin başında son seçimde iktidara gelen ancak başbakanı Anayasa Mahkemesi tarafından görevden alınan PML-N geliyor.

Merkez sağ partisi PML-N, 1990'lı yıllardan bu yana üç kere iktidara geldi. Parti, birinde askeri darbe diğerinde de siyasi baskılarla iktidardan uzaklaştırıldı. Halihazırda hapiste bulunan Navaz Şerif liderliğinde 2013'te yeniden iktidara gelen parti, ülke tarihinde 5 yıllık görev süresini tamamlayan ilk iktidar partisi oldu.

Şerif'in yolsuzluk iddialarıyla görevden uzaklaştırılması ve akabinde hapse atılmasıyla parti liderliğini kardeşi ve Pencap Eyalet Başbakanı Şahbaz Şerif üstlendi.

Anketler, seçimde iktidarın en büyük adayı olarak ikinci sırada Pakistan Tahrik-i İnsafı (Pakistan Adalet Hareketi - PTI) gösteriyor. Partinin kurucusu ve lideri, ülkesine krikette dünya kupası getiren takımın kaptanı olan dünyaca ünlü kriket oyuncusu İmran Han.

PML-N ve Navaz Şerif'e karşı yürüttüğü sert muhalefetle bilinen Han, yolsuzluk karşıtı söylemleriyle dikkati çekiyor. PTI, anketlerde en yüksek oyu alan partiler arasında son 30 yılda iktidar deneyimi bulunmayan tek parti.

Suikasta uğrayan eski Başbakan Benazir Butto ile eşi eski Cumhurbaşkanı Asıf Ali Zerdari'nin oğlu Bilaval Butto Zerdari'nin Pakistan Halk Partisi (PPP) anketlerde 3. sırada yer alıyor. Sandıktan koalisyon çıkması halinde kilit parti konumuna gelecek PPP, aşırıcılık ve yoksullukla mücadele söylemiyle ön plana çıkıyor.

İktidar şansı tanınmasa da kilit parti olarak görülen Muttahida Meclis-i Amal ittifakı (Birleşik Eylem Konseyi-MMA) seçime 5 parti ve bazı dini grupların katılımıyla giriyor. MMA çatısı altında Cemaat-i İslami ve İslam Ulema Camiası (JUI-F) gibi ülkenin önde gelen İslami oluşumları da bulunuyor.

Seçim günü 1,6 milyon kişi görev başında

Siyasi partilere yönelik temmuz ayı boyunca yaşanan terör saldırıları ülkede seçim güvenliğini de gündeme getirdi. Ülke genelinde 300 bin 71 asker seçim günü güvenliği sağlayacak.

Son iki yılda ordudan ayrılan ya da emekli olanların bir kısmı da göreve çağrıldı. Askeri güvenlik güçleri, her sandıkta 2 kişi olacak şekilde konumlanacak.

Seçim günü 449 bin 465 polis de görev başında olacak. Polislerin 200 bini Pencap'ta güvenliği sağlayacak. 

Başkent İslamabad'daki 773 oy kullanma merkezinde 6 bin 502 polis görev alacak. 20 kişilik ekipler de gün boyu devriye halinde olacak.

Sindh eyaletinde güvenlik konusunda eksiği bulunan sandıklara 17 bin güvenlik kamerası kurulacak.

Pakistan Seçim Komitesi, sandık başlarında çalışan sandık kurulu ve müşahit sayısını 850 bin 850 kişi olarak açıkladı.

Kadınlara özel sandıklarda yer kuruldu.

Terör olayları seçime gölge düşürdü

Pakistan'da ay başından bu yana adaylara, mitinglere ve parti ofislerine 10 terör saldırısı düzenlendi.

Adaylara yönelik saldırılarda şimdiye kadar Siraj Raisani, Harun Bilur ve İkramullah Gandapur hayatını kaybetti. 13 Temmuz'da yaşanan ve Raisani dahil 150 kişinin hayatını kaybettiği Mastung saldırısı, bu saldırıların en kanlısı oldu.

Bazı adaylar kaldıkları otellere, evlerine ya da arabalarına yapılan saldırılardan yara almadan kurtuldu. JUI-F önde gelen isimlerinden Ekrem Han Durrani, 10 gün içinde uğradığı iki saldırıdan da yara almadan kurtuldu.

Bu süreçte parti seçim bürolarına el bombalı ve silahlı saldırılar da gerçekleştirildi.

Bir milletvekili adayı ise ailesinin desteğini alamadığı gerekçesiyle intihar etti.