Milyon yıl öncesine kadar depremi tarihlendiriyorlar

Sanayi ve Teknoloji Bakanlığına bağlı Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu (TÜBİTAK) Marmara Araştırma Merkezi (MAM) Yer ve Deniz Bilimleri Enstitüsünde faaliyet gösteren, Orta Doğu ve Balkanlar'ın en gelişmiş Ulusal 1 Mv Hızlandırılmış Kütle Spektroskopisi Laboratuvarı'nda jeolojik, arkeolojik olaylar ile insan hareketleri milyon yıla kadar tarihlendirilebiliyor.

Laboratuvar sorumlusu Turhan Doğan, AA muhabirine, Orta Doğu ve Balkanlar'da en gelişmiş tarihlendirmeyi yapan laboratuvarlarının, son teknolojiyle kurulduğunu söyledi.

"Karbon 14" ve diğer yöntemlerle her şeyi tarihlendirebildiklerini belirten Doğan, deprem konusunda laboratuvarın Türkiye'deki bilim insanlarınca kullandığını dile getirdi.

Doğan, depremlerin 20. yüzyılda ölçülmeye başlandığını ifade ederek, "Paleosismolojiyle ise geçmiş depremlerin ne zaman ve nerede olduğu araştırılmaktadır. Bu çalışmalarda toplanan örnekler laboratuvarımıza getirilir. Böylece geçmiş 50 bin yıla kadar 'Karbon 14' yöntemiyle, son gelişen metotlarla da milyon yıla kadar depremleri tarihlendirebiliyoruz. Bunun dışında diğer jeolojik olaylarda da bu tarihlendirme yöntemlerine başvurabiliyoruz." şeklinde konuştu.

"ABD, Avrupa ve Orta Doğu'ya da hizmet veriyoruz"

Laboratuvarın Türkiye'deki bütün ihtiyacı karşıladığını, yurt dışına da hizmet verdiğini bildiren Doğan, şunları kaydetti:

"ABD'ye analiz satıyoruz. Bunun dışında Avrupa ve Orta Doğu'ya hizmet veriyoruz. Güncel konular laboratuvarımızda çalışılıyor. Örneğin laboratuvarımız kurulduktan sonra Göbeklitepe'nin bütün tarihlendirme analizleri burada yapılmıştır. Bunun dışında Türk araştırmacıların Antarktika çalışmalarında Türkiye'ye getirdikleri tarihlendirme analizleri yine laboratuvarımızda yapıldı. Hem depremlerin hem de diğer insan hareketlerinin tarihlendirilmesinde laboratuvarımız kullanılıyor. Deprem ve paleosismoloji dışında da arkeolojik çalışmalarda, çevre araştırmalarında ve nükleer santrallerin çevreye etkileri gibi konularda bütün analizleri, ülkemiz bilim insanları ve yetkin personelimizle yüzde 100 yerli olarak bu enstitümüzde yapıyoruz."

"Analiz çalışmalarıyla ülkemize döviz girdisi sağlıyoruz"

Yaptıkları analiz çalışmalarıyla ülkeye döviz girdisi sağladıklarına işaret eden Doğan, "Özellikle Almanya ve Polonya'dan talepler geldi. Bunların ihtiyaçlarını karşıladık. İngiltere, Almanya, İtalya gibi ülkelerin araştırmacılarına burada hizmet veriyoruz. İran Jeoloji Enstitüsünün analizlerini burada tamamladık ve raporları gönderdik. Son yıllarda ismimiz daha da duyuldu. Kazakistan, Mısır gibi ülkeler de bizden teklifler alıyor. Önümüzdeki günlerde onların analizlerini burada yapacağız." bilgisini verdi.

Altyapı ve personel olarak oldukça iyi bir durumda bulunduklarını vurgulayan Doğan, bilimde sadece cihazın değil araştırmacıların yetkin olmasının da önem taşıdığını dile getirdi.

"Buradan dünyaya bu bilimi, bu yetkinliği ihraç ediyoruz." diyen Doğan, işlerini en iyi şekilde yapmaya devam edeceklerini sözlerine ekledi.

AA