Mantar üreterek, göçü tersine çevirdi

Burdurlu Mustafa Külür, 10 yıl önce kaymakamlıktan aldığı 15 bin liralık krediyle kurduğu kültür mantarı tesisini geliştirerek örnek olduğu köyünde, köy halkını bu işe yönlendirerek tersine göçü teşvik etti. 

Burdur'un Altınyayla ilçesindeki Çatak köyü halkının neredeyse tamamı, Mustafa Külür sayesinde kültür mantarını gelir kapısı yaptı. Köylüler bahçelerinde kurdukları iklimlendirme özelliğine sahip 150 üretim odası ile yıllık ortalama 1800 ton mantar üretiyor.

Samsun, Muğla, Antalya, İzmir ve Bursa gibi illere gönderilen ve kilosu tüccara 4 liraya satılan kültür mantarı, 585 nüfuslu köyde vatandaşın yüzünü güldürüyor. Köylüsünü kültür mantarıyla tanıştıran, tanıştırmakla kalmayıp yediden yetmişe herkesi mantar üreticisi haline getiren 39 yaşındaki 3 çocuk babası Mustafa Külür, AA muhabirine yaptığı açıklamada, mantar yetiştirmeyi, Antalya'nın Korkuteli ilçesinde öğrendiğini söyledi.

Altınyayla Kaymakamlığının desteğiyle 2008'de köyünde iki üretim odası kurarak mantar üretmeye başladığını anlatan Külür, oda başı 15 bin lira, faizsiz, 5 yıl geri ödemesiz kredi ile işini büyüttüğünü belirterek, şöyle devam etti:

"Burada bir tesis kurdum, bunda devletimizin desteği büyüktür. Kültür mantarı üreticiliğini köyümde başlattım, tüm köylüye öğrettim. Hepimizin geçim kaynağı artık mantar oldu. Şu anda kültür mantarını hem üretiyorum hem de diğer üretici arkadaşlardan alıp pazarlamasını yapıyorum. Köyümüzde başlayan mantar üretimi, kısa sürede Altınyayla ilçe merkezi ve ilçenin diğer üç köyü Asmabağ, Kızılyaka ve Çörten'de de yaygınlaştı."

"Ürettiğimiz mantar kalite olarak da Türkiye'nin en iyilerinden"

Antalya Korkuteli'nden sonra kültür mantarını en çok üretebilen ikinci büyük ilçe olduklarına işaret eden Külür, "Ürettiğimiz mantar kalite olarak da Türkiye'nin en iyilerinden." dedi. Arkadaşlarının ilk başladıkları güne göre daha tecrübeli olduğunu vurgulayan Külür, "Giderlere rağmen şu anda iyi bir getirisi var. Her odadan, hastalığa yakalanmadan, normal şartlarda yüzde 26 ile yüzde 30 arasında verim alıyoruz. 10 ton hammadde koyduğumuzda her odadan yaklaşık 3 bin kilogram mantar alabiliyoruz. Şu anki durumda kültür mantarının üreticiden tüccara çıkış fiyatları 4 lira ile 4 lira 20 kuruş arasında değişiyor. Her hasatta normal şartlarda giderler de eklendiği zaman yaklaşık 2 bin lira ile 3 bin lira arasında oda başına bir getirisi var." diye konuştu. 

Mantar ile tersine göçü başardılar

Kendi tesisinde 12 işçinin çalıştığı dile getiren Külür, 15 oda ile üretim yaptığını belirterek, göç veren bir köy iken artık gidenlerin neredeyse tamamının geri dönüp köyde mantar işi yapmaya başladığını anlattı. Zaman içinde ilçe genelinde 700 civarında üretim odası oluştuğunu ifade eden Külür, şöyle devam etti: "Bu mantar üretim odalarından işçiler, nakliyeciler, petrolcüler, fırıncılar, berberler gibi doğrudan veya dolaylı birçok iş kolu faydalanıyor. Mantar köyümüz ve ilçemiz için büyük bir gelir kaynağı durumunda. Kurumsal marketlere, pazarlara gönül rahatlığıyla mantarımızı gönderiyoruz. İlaç kalıntısız, mümkün olduğunca doğal bir şekilde insanlarımızın sofrasına ulaştırıyoruz. Yaklaşık 800 bin lira gibi bir para üç aylık zaman diliminde Altınyayla'da, eski adıyla Dimril çukurunda hareket ediyor. Bu da hem Türkiye ekonomisine hem de ilimiz ekonomisine ciddi bir katkı sağlıyor. Mantar sayesinde insanımızın yaşam standartları yükseldi, refah düzeyleri arttı. Yıllık düşündüğümüz zaman ise ilçe genelinde yaklaşık 3,2 milyon lira gibi bir sıcak para burada dolaşımda. Göç edenlerin neredeyse tamamı mantar sayesinde geri dönü."

Külür'den esinlenerek mantar üreticisi olan kuzeni Bekir Külür ise yılın dört mevsimi üretim yaptıklarını söyledi. Külür, "Bizim geçim kaynağımız mantarcılık. 15 tonluk 3 üretim odamız var, geçim kaynağımız sadece mantar. Ailecek çalışıyoruz, iş yoğun olduğu zamanlarda komşulardan yardım alıyoruz." dedi.

Çatak köyü muhtarı Necati Külür, akrabası Mustafa Külür ile başlayan sürecin zaman içinde yaygınlaşarak köyün tamamının geçim kaynağı olduğu dile getirdi. 21 yaşındaki mantar üreticisi İbrahim Türer de ailesinin tüm fertleriyle bu işi yaptıklarını ifade etti. Mantarın yoğun olduğu zamanlarda hasat için komşularından ve akrabalarından yardım istediklerini belirten Türer, "Köyümüzün neredeyse hepsi kültür mantarcılık işiyle uğraşıyor. Kazancımız iyi. Ailem ve ben bu işle uğraşıyorum. Yıllık ortalama 12 ton mantar elde ediyorum. Kilosunu 4 liradan tüccara satıyoruz." ifadelerini kullandı.