Libya'nın başkenti Trablus için 'yıpratma savaşı' sürüyor

Libya'nın başkentini ele geçirmek için yaklaşık iki ay önce operasyon başlatan ülkenin doğusundaki silahlı güçlerin lideri General Halife Hafter, iki ayı aşkın süreye rağmen Trablus'u kazanmakta başarısız olurken uluslararası meşruiyete sahip Ulusal Mutabakat Hükümeti'ne (UMH) bağlı birliklerin de Hafter güçlerini başkent çevresinden uzaklaştıramamış olması tarafların aylarca sürebilecek bir "yıpratma savaşı" döngüsüne girdiğini gösteriyor.

Hafter, bundan iki ay önce 4 Nisan'da başkent Trablus'u ele geçirmek için sürpriz bir kararla saldırı emri verdi. Hafter, müttefiklerine vadettiği "hızlı ve kesin zaferi" aradan geçen iki aya rağmen henüz sağlayamazken, başkenti savunan UMH birlikleri, Hafter güçlerini başkent çevresinde durdurmayı başardı ancak Trablus çevresindeki mevzilerinden de dışarı atamadı.

Geçen iki ay içinde bazı noktalar taraflar arasında sık sık el değiştirdi. Bayram haftasının bitmesiyle, birliklerini güçlendirmeye çalışan taraflar şimdi karşılıklı bir yıpratma savaşı yürütüyor.

Hafter güçleri 25 Mayıs'ta "Havalimanı Yolu" cephesinden büyük bir saldırı başlattı. Bunu, şaşırtma taktiğiyle Ayn Zara ve Selahaddin bölgesine yapılan saldırılar izledi. Bu saldırılarla başkentin merkezine 11 kilometre uzaklıkta bulunan Selahaddin'e kadar ilerleyen Hafter güçleri, yerel basındaki haberlere göre çok sayıda mühimmat ve en az 20 savaşçısını da kaybetti.

Buna karşılık UMH güçleri ise eski havalimanı bölgesinde ilerleme kaydederek Hafter'in saldırısına karşılık vermeye çalıştı.

Güçler eşit ancak çatışma yeniden alevlenebilir

Ramazan Bayramının getirdiği geçici sükunetin sona ermesinin ardından cumartesi günü taraflar arasındaki çatışmalar eski havalimanı, Ramla, Et-Tavişa ve havalimanı yolu bölgelerinde yoğunlaştı.

Hafter güçleri, Trablus'un 30 kilometre güneybatısındaki Savani bölgesine doğru ilerlediğini duyurdu.

Bununla birlikte sahadaki gelişmelere bakıldığında, Hafter birliklerinin ilerleyen günlerde kesin üstünlük sağlamayı umdukları yeni bir saldırı hazırlığı içinde olduğu dikkati çekiyor. Ancak iki aydır süren çatışmalar tarafların güçlerinin eşit olduğunu ortaya koyuyor.

Zaman Hafter'in aleyhine

Hafter'in Trablus'u ele geçiremediği, UMH'nin ise Hafter'i kesin biçimde kovamadığı bu yıpratma harbinde, zaman Hafter'in aleyhine işliyor.

Operasyon uzadıkça Hafter'in iç ve dış müttefiklerinden aldığı destek azalırken, içerideki düşmanlarının baskısı da artıyor.

Hafter'in güvence olarak değerlendirdiği "ABD Başkanı Donald Trump'ın Halife Hafter'i Washington'da kabul edeceği" yönündeki haberlere Beyaz Saray'dan yalanlama geldi.

Hafter'in Trablus operasyonunun zımni destekçilerinden Fransa da başkentte UMH Başkanlık Konseyi Başkanı Fayiz Serrac'ı ağırlamasının ardından Hafter'e yönelik diplomatik tavrını değiştirdi. Aynı şekilde Suudi Arabistan da ev sahipliğini yaptığı İslam İşbirliği Teşkilatı (İİT) zirvesine Libya'nın meşru temsilcisi olarak Serrac'ı davet etti.

Hafter'in milisleri arasında huzursuzluk

Öte yandan Hafter'e bağlı milis gruplar, Libya'nın farklı bölge, kültür, aidiyet ve geçmişlerinden gelen unsurlardan oluşuyor. Medhali Selefilerinden, Hafter'in oğullarının yönettiği silahlı oluşumlara, Sudan ve Çad'dan gelen paralı askerlerden, yerel kabile milislerine kadar geniş bir yelpazeyi bir arada tutmaya çalışıyor.

Hafter'in yönetimi çatısı altında gevşek bir emir komuta hiyerarşisiyle homojen olmayan şekilde savaşan bu milis oluşumlar ideolojik, kabilesel, kültürel çekişmeler ve çıkarlarının çatışması durumunda zaman zaman namlularını birbirlerine çevirebiliyor. Ufukta herhangi bir ışık görünmeden operasyonun uzaması bu gruplar arasında bir iç çatışma riskini de artırıyor.

Daha önce de bu tür iç çekişmeler nedeniyle milis gruplar içinde kopmalara alışık olan Hafter, Usame Cüveyli kontrolündeki Zintan Birlikleri, Petrol Tesisleri Muhafızları İbrahim Cedran ve Tebu Birlikleri'ni kaybetmişti.

Nitekim Hafter'e bağlı milis gruplar arasında "mühimmatın dağıtılması ve hangi ekibin hangi cepheye gideceği" yönünde iç tartışmalar yaşandığı şeklindeki iddialar yerel basında sıkça yer alıyor.

Hafter, güneyde herkesin hedef tahtasında

Aynı şekilde, Hafter'in Trablus operasyonuna başlamadan çok kısa önce ele geçirdiği ülkenin güneyindeki Fizan bölgesinde de durum pek farklı değil.

UMH'ye bağlı Güneyi Koruma Kuvvetleri Komutanı Ali Kenna liderliğindeki birliklerin yanı sıra Tebu kabilesine bağlı güçler de Hafter birliklerini düzenledikleri saldırılarla yıprattı.

Libya'nın güneyindeki Sahara Çölü'nde gizlenen DEAŞ unsurları da kaos ortamından faydalanarak aynı şekilde Hafter birliklerine vur-kaç saldırıları düzenledi.

Hafter'in "Petrol Hilali"ni kaybetme korkusu

Benzer şekilde, Hafter'e bağlı özel kuvvetler komutanı Venis Buhamade, birliklerinin Trablus'un 450 kilometre doğusundaki Sirte'den 320 kilometre uzaklıktaki Ecdebiye'ye uzanan bölgeyi korumakla görevlendirildiğini açıkladı.

"Petrol Hilali" şeklinde isimlendirilen bölgeye ilişkin bu yeni hamle, Hafter'in tüm kuvvetlerini Trablus'a yönlendirmesi halinde diğer bölgelerinin savunmasız kalmasından korktuğunu ortaya koyuyor.

Bingazi ile Sirte arasındaki pek çok kenti kapsayan Petrol Hilali Bölgesi, zengin petrol rezervlerinin yanı sıra Sidra, Ra's Lanuf ve Brega petrol limanlarına ev sahipliği yapıyor. Bölge, ülkenin toplam petrol rezervinin yüzde 60'ından fazlasını barındırıyor.

Hafter'in dört tarafı düşmanla çevirili

Farklı cephelere dağılmış yaklaşık 25 ile 30 bin arasındaki silahlı gücünün hepsinin aynı anda ateş altında kalması, Hafter'i Trablus'a yönelik operasyonunda zayıf düşürecektir.

Hafter'in gözden çıkaracağı en zayıf halka olarak ise son dönemde ele geçirdiği güney bölgesi öne çıkıyor.

Güney bölgesinde Tebu ve Tuareg kabileleri ile UMH'ye bağlı güçlerin saldırılarının yanı sıra DEAŞ'ın vur-kaç şeklindeki saldırıları, bu bölgeyi elinde tutabilmesi için Hafter'in ödemesi gereken maliyeti artırıyor.

Libya'nın yakın geçmişinde yaşanan 2014-2016 yıllarındaki Trablus çatışmaları ve yine Hafter'in baş aktör olduğu 2014-2017 yıllarındaki Bingazi savaşı, bugün başkent çevresinde yaşanan çatışmaların özellikle UMH'nin güç dengesini sağlamasıyla birlikte aylarca sürebileceğini gösteriyor.

AA