KKKA aşısında insanlar üzerinde denemeler başlayacak

Sivas Cumhuriyet Üniversitesi Tıp Fakültesi Dekanı Prof. Dr. İlhan Çetin, kenelerden bulaşan Kırım Kongo Kanamalı Ateşi (KKKA) hastalığına karşı geliştirilen aşıda "Faz 1" aşamasına geçmeye hazırlandıklarını, sağlıklı ve gönüllü kişiler üzerinde denemelerin başlayacağını söyledi.

Avrupa Birliğinin fonladığı, İsveç Halk Sağlığı Kurumunca yönetilen ve aralarında Cumhuriyet Üniversitesinin de bulunduğu İngiltere, Almanya, Fransa'nın da aralarında bulunduğu 11 ülkeden dünyaca saygın 13 araştırma merkezinin katıldığı bir araştırma konsorsiyumu tarafından yürütülen KKKA aşısı geliştirme çalışmaları devam ediyor.

Cumhuriyet Üniversitesi İleri Teknoloji Araştırma ve Uygulama Merkezi (CÜTAM) ile Tıp Fakültesi İnfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Anabilim Dalı'nda görevli öğretim üyesi Prof. Dr. Nazif Elaldı, projenin Türkiye'de yürütülen kısmında hastalık sırasında gelişen özgül bağışıklığın belirlenmesi aşamasında projeye destek veriyor.

Ocak 2017'de başlatılan, sağlıklı ve gönüllü insanlar üzerinde aşı denemeleri hazırlığı yapılan 6 milyon avro bütçeli projede Cumhuriyet Üniversitesinden ve yabancı ülkelerden çok sayıda bilim insanı görev yapıyor. Aşı geliştirme projesinin 2022 yılı sonunda bitirilmesi hedefleniyor.

Cumhuriyet Üniversitesi Tıp Fakültesi Dekanı Prof. Dr. İlhan Çetin, AA muhabirine yaptığı açıklamada, kenelerden insanlara bulaşan KKKA hastalığına karşı en önemli tedbirin aşı olduğunu söyledi.

Sivas'ın 1900'lü yıllardan itibaren Türkiye ve Osmanlı coğrafyasında aşı üretim merkezi olduğunu anımsatan Çetin, "Sivas'ta tifüse, koleraya, çiçeğe karşı aşı üretildiğini biliyoruz. Sivas'ta aşıhane vardı. Şu anda da özellikle KKKA'ya yönelik aşı çalışmalarımız hızlı şekilde devam ediyor." dedi.

"Aşı, inşallah bu bölgede geliştirilecek"

Çetin, dünyanın 11 ülkesinden ve CÜ'den bilim insanlarının katılımıyla çalışmaların devam ettiğini anlatarak, şunları belirtti: 

"Sivas'ın tekrar aşı merkezi ve bu noktada da stratejik bir merkez olması konusunda da çağrı yapıyorum. Çünkü genelde KKKA'nın hem vakaların görüldüğü hem de en iyi tedavisinin yapıldığı bölge olarak Sivas'ı biliyoruz ve görüyoruz. Gerçekten bu noktada ciddi mesafeler katedildi. Bu noktada da biz problemin bulunduğu yerden çözülmesi taraftarıyız. Yeni aşı geliştirme süreçleri de Tıp Fakültemizde vardır, inşallah KKKA'nın aşısı ve ilacının bu bölgeden geliştirilmesi konusuna oldukça önem veriyoruz."

"Hayvan deneylerine geçme noktasında çalışmalar var"

KKKA ile ilgili Sivas'ta 2018 yılında yapılan sempozyuma çok sayıda yabancı bilim insanının katıldığını ve 4 yıl önce başlatılan çalışmaların devam ettiğini belirten Çetin, "Gelinen noktada insanlarda kullanılacak bir KKKA aşısının deneysel aşamaları geçilmiş olup, fare ve maymunlarda yüksek oranda antikor oluşumu ve koruma sağlayan aday DNA aşısı 'Faz 1' aşamasında. Bu senenin sonuna doğru İsveç’te gönüllü insanlarda yeterli düzeyde antikor oluşturup oluşturmayacağı denenecektir. Aşı konusunda en önemli aşamaların geçildiğini düşünüyoruz." diye konuştu.

Prof. Dr. İlhan Çetin, yeni tip koronavirüste (Kovid-19) olduğu gibi KKKA'da da aşı geliştirmenin oldukça zor olduğunu dile getirerek, "Önümüzdeki yıl içinde de belirli bir mesafe daha alınacağını düşünüyoruz. Daha önceden bağımsızlık dediğimizde ekonomik, siyasi ve enerji bağımsızlıkları akla gelirdi ama son zamanlarda buna siber güvenlik de eklenmeye başladı." ifadelerini kullandı.

Çetin, CÜ'nün KKKA hastalığına karşı özgül ilaç geliştirilmesinde de aktif rol oynadığını ve bu yılın başlarında virüse özgül, modern ve güvenli ilaç moleküllerinin geliştirilmesine yönelik Ankara Üniversitesi, Orta Doğu Teknik Üniversitesi ve Bilkent Üniversitesi ile iş birliği içinde bulunduğunu belirtti.

Çetin, yeni dönemde en büyük tehditlerin virüsler, en iyi savunma silahının da ilaç, aşı ve tıbbi cihazlar olacağını sözlerine ekledi. 

AA