'Kazakistan, hem Rusya hem de Çin ile güvenilir ilişkiler kurmayı başardı'

Ankara Kriz ve Siyaset Araştırmaları Merkezi (ANKASAM) Avrasya Masası Başkanı Dr. Dinmuhammed Ametbek, "Kazakistan, hem Rusya hem de Çin ile güvenilir ilişkiler kurmayı başardı ve her iki ülkeyle de stratejik ortak oldu." dedi.

Ametbek, Kazakistan'ın dış siyaseti ve bölgedeki rolüne ilişkin, AA muhabirine açıklamalarda bulundu.

Ekonomisi büyüyen Kazakistan'ın, Çin ile iş birliğini geliştirdiğini belirten Ametbek, Kazakistan ve Çin sınırındaki Horgos demir yolu istasyonunun, Avrasya kıtasının merkezindeki en büyük lojistik merkez olduğunu söyledi.

Ametbek, 2013 yılında Çin'in başlattığı "Kuşak ve Yol" projesinin, Orta Asya'nın Doğu ile Batı arasındaki ticaret ve ulaştırmadaki önemini artırdığını söyledi.

Çin'in bu projesi ile Kazakların "Nurlu Yol" projesinin örtüştüğünü vurgulayan Ametbek, bu kapsamda ortaya çıkan güzergah üzerinden Çin'den Avrupa'ya yük sevkiyatının, 1 aydan 2 haftaya indirildiğini ifade etti.

Ametbek, Orta Asya'nın uluslararası ekonomideki konumunu güçlendirmesi ve bölge ülkelerinin bağımsızlıklarını koruması açısından bölgesel entegrasyonun önem arz ettiğini dile getirdi.

Orta Asya'nın Karadeniz üzerinden uluslararası sulara ve Avrupa pazarına açılması için Rusya'nın kritik konuma sahip olduğuna dikkati çeken Ametbek, "Kazakistan'ın kurucu Cumhurbaşkanı Nursultan Nazarbayev, bu stratejik konumu dikkate alarak 1994'te Avrasya entegrasyonu fikrini ortaya attı." dedi.

Ametbek, bu fikir üzerine kurulan Avrasya Ekonomik Birliğinin (AEB) 182 milyon nüfuslu bir pazara sahip olduğunu ifade ederek, AEB'nin yurt dışından yatırım çektiğini ve Orta Asya'nın uluslararası pazarlara ulaşımını kolaylaştırdığını vurguladı.

AEB'nin 2018'de Çin, Hindistan ve İran ile serbest ticaret anlaşmaları imzaladığını hatırlatan Ametbek, "AEB ile Türkiye arasında da serbest ticaret anlaşmasının yapılmasına ilişkin müzakereler devam ediyor." diye konuştu.

Ametbek, Orta Asya'nın Rusya ve Çin ile yakın iş birliği kurmasının kaçınılmaz olduğu değerlendirmesinde bulunarak, "Kazakistan, hem Rusya hem de Çin ile güvenilir ilişkiler kurmayı başardı ve her iki ülkeyle de stratejik ortak oldu." ifadesini kullandı.

"Kazakistan, Türkiye'nin Orta Asya ile ilişkilerinin kurumsallaşması için çalışan ülkelerin başında" 

Kazakistan'ın, Türkiye'nin Orta Asya ile iş birliğini geliştirmesine katkıda bulunduğunu dile getiren Ametbek, Türkiye'nin geliştirdiği "Orta Koridor" girişimine de değinerek, "Türkiye, Gürcistan ve Azerbaycan aracılığıyla Hazar Denizi üzerinden Orta Asya'ya açılmaktadır. Bu bağlamda 2019'da Özbekistan'ın Türk Konseyine üye olması, Orta Koridor'un kapasitesini daha da artırdı. Böylece Kazakistan, Türkiye'nin Orta Asya ile ilişkilerinin kurumsallaşması için çalışan ülkelerin başında gelmektedir." şeklinde konuştu.

Ametbek, bölge ülkeleri liderleri arasında sık sık yapılan görüşmelerin, mevcut sorunların çözüme kavuşması sürecini kolaylaştırdığını ifade etti.

Kazakistan'ın, Orta Asya bölgesinin hem bütünleşmesi hem de uluslararası pazarlara açılmasını desteklediğini vurgulayan Ametbek, "Kazakistan'ın Rusya, Çin, ABD gibi ülkelerle dengeli politika geliştirmesi, bölgenin çıkarına hizmet etmektedir." dedi. 

Ametbek ayrıca, Kazakistan'ın uluslararası platformlarda sadece kendinin değil Orta Asya ülkelerinin çıkarlarını koruyan bir bölge temsilcisi olarak hareket ettiğini sözlerine ekledi. 

 AA