İnsan kaçakçılığıyla geçinen ilçe Elbeyli

Kilis Elbeyli de göçmenlerin yerleştiği ilçelerden biri. Elbeylili gençler ise Suriyeliler ucuza çalıştırıldığı için iş bulamamaktan şikâyetçi. Onlar da ‘geçinmek için’ yeni bir iş edinmiş: İnsan kaçakçılığı!

Suriye’de süren iç savaş, özellikle Türkiye’nin sınır hattındaki illerinde göçmen akını yaşanmasına neden oldu. Kilis’in Elbeyli ilçesi ise göçün merkezinde yer alıyor. İlçede bağ, bahçe ve tarlada artık Suriyeliler çalışıyor. Binlerce Suriyelinin yaşadığı ilçede ev fiyatları da fırladı, artık iş bulmada sorun yaşayan halkın büyük bölümü geçimini insan kaçakçılığı yaparak sağlıyor. Suriyeliler ise aylık kiraların fazla olması nedeniyle sağlıksız işyerlerinde yatıp kalkıyor.

Göçün ilk durağı  
Kilis’ten Gaziantep’e, oradan Şanlıurfa’ya uzanan sınır hattında yoğun bir askeri hareketlilik yaşanıyor. hendek kazmak ve siper yapmak amacıyla askeri TIR’ların üzerinde iş makineleri taşınıyor. Bagajları tıka basa bavullarla dolu taksiler Kilis ve Gaziantep’e yolcu taşırken, sınırdan girip çıkan yüzlerce kişinin ilk durakları Elbeyli oluyor.
Nüfusu 2 bin 200 olan Elbeyli, Suriye’deki iç savaştan kaçanların merkezi durumuna geldi. Kısa sürede ilçenin nüfusu gelen Suriyelilerle birlikte 10 bine yaklaştı. Tarıma dayalı üretimle geçimin yapıldığı ilçede, daha önce bağ, bahçe ve tarlada ilçe halkı çalışıyordu. Son 2 yıldır yerli halk iş bulamaz oldu. Suriyelilerin karın tokluğuna çalışmaya başlaması iş olanağını da ortadan kaldırmış durumda.   

‘Tek geçim kaynağı’
İş bulamayan gençlerin büyük bölümü, insan kaçakçılığı yaparak Suriyeli aileleri para karşılığında sınırdan geçiriyor. İnsan ticareti ilçede adeta bir sektör durumuna gelmiş.
İsmini vermek istemeyen bir insan kaçakçısı, “Savaş öncesi sınır ticareti kapsamında Suriye’den mal getirirdik, Türkiye’den Suriye’ye mal taşırdık. Geri kalan insanlar bağ, bahçe ve tarlada çalışarak geçimini sağlardı. Ancak şimdi bu imkân ortadan kalktı. Tek geçim kaynağımız şimdi insan kaçakçılığı” dedi.
Kahvede Oyun oynayan Elbeylilerle Suriye’deki iç savaş ve savaşın Elbeyli’ye yansımalarını konuşuyoruz. Fettah Göçmen (78), “Şu anda ilçe nüfusunun 4’te 3’ü Suriyelilerden oluşuyor. Biz azınlıkta kaldık. Daha önce tarlada çalışan erkek bir işçi 80 lira kadınlar ise 30 lira yevmiye alıyordu. Suriyeliler gelince 15-20 liraya kadar geriledi. Ev kiraları 100 TL’ydi şimdi en kötü ev ve işyerinin kira bedeli 500 TL’ye kadar çıkıyor” diye konuştu.   

İşyeri ev olmuş
Suriye’deki savaştan kaçan maddi durumu iyi olan Araplar evlerde, birçoğu ise barakalarda ve kiraladıkları işyerlerinde toplu olarak yaşıyor. Mevsimlik olarak tarla, bağ ve bahçelerde günde 15-20 TL’ye çalışan, bazen de iş bulamayan Suriyeliler çok kötü koşullarda yaşama mücadelesi veriyor.

Suriyelilerin toplu olarak yaşadıkları bir işyerine konuk oluyoruz. İlçenin en işlek caddesinde küçük bir işyerinde 30 kişi yaşıyor. Yıkanan çamaşırlar işyerinin parmaklıklarına asılmış. Yere serilen halı üzerinde en az 10 kişi oturmuş, iş bekliyor. Çanta ve bavullar duvara asılmış. İşyerinin bir köşesini bez parçaları ile çevirerek banyo ve tuvalet ihtiyaçlarını karşılıyor.
İşyerine aylık 250 TL veren Suriyeliler kullandıkları elektriğe 90, suya ise 20 TL ödüyor. Büyük bölümü tarlada zeytin ve soğan toplama işinde çalışan Suriyeliler 12 saat çalışmanın karşılığında 20-25 TL para alıyor.

‘Hayvan bile durmaz’
İlçede yaşayan Suriyelilerin bazıları Minbic, bazıları Halep bazıları ise sınıra yakın kasaba ve köylerden gelmiş. İşyerinde yaşayan Cuma Ahmet Haci, “Can güvenliğim yoktu. Halep’te kalsaydım, bir örgüt adı altında savaşacaktım. Bunu istemediğim için ailemi bırakarak Türkiye’ye geldim. 9 çocuğum var. 5 aydır Elbeyli’deyim. Biriktirdiğim parayı aileme ulaştırma derdindeyim. Yaşadığımız bu yerde hayvanı bağlasan durmaz ama mecburuz” dedi.Casim Mehmet Halil de (27) eşini ve 4 çocuğunu Suriye’de bırakarak Türkiye’ye çalışmaya gelen binlerce Suriyeliden biri. Suriye’de savaşın ilerde nasıl bir şekil alacağını bilmediğini ifade eden Halil, “Eşimi, çocuklarımı o cehennemden kurtarmak istiyorum ama burada çok az para kazanıyorum. Biraz para biriktirip eşim ve çocuklarımla başka bir şehre gitmek istiyorum” diye konuştu.