Haziran ayı normalleşme için erken mi?

Araştırmanın akıllı şehri CURIOCITY'nin Türkiye genelinde kantitatif mobil anket olarak gerçekleştirdiği “1 Haziran 2020: Türkiye'nin Yeni Sınavı” araştırması, Türkiye'nin koronavirüs salgını ile mücadelesinin 82. günü olan 1 Haziran'dan sonraki yeni döneme geçişine dair dikkat çekici bulgular sunuyor. 29-30 Mayıs tarihlerinde 15 yaş ve üzeri akıllı telefon ile ulaşılan en az okur yazar olan bireylerin temsil edildiği araştırmada 700 görüşme tamamlandı.  Veri toplama, kantitatif tekniklerden mobilde anket tekniği ile operasyon iş ortağı olan Diyalog Araştırma tarafından yapıldı.

Geleneksel araştırma yöntemlerini yeni nesil teknolojilerle harmanlayan “araştırmanın akıllı şehri” CURIOCITY Araştırma ve Danışmanlık Şirketi, iş ortağı Diyalog Araştırma ile birlikte, Türkiye'nin COVID-19'la sınavını anlamak için dördüncü araştırmasını tamamladı. Normalleşme sürecinin ilk günü ile birlikte yeni dönem «maske» «mesafe» ve «temizlik» ilkeleri ile bireysel disiplinin daha da önemli konumuyla başlıyor. Türkiye yasakların kalktığı alanlarda nasıl davranacak? Curiocity, normalleşmenin merak sorusunun cevabını 29-30 Mayıs'ta yaptığı araştırma ile aradı.

1 Haziran itibariyle karantina iş dünyası ve halkın %60'ını oluşturan 19-64 yaşları arasındaki 50 milyon için kalktı. Nüfusun içindeki payı %9 olan 65 yaş ve üstü ile %31'e karşılık gelen 18 yaş altındaki bireyler için karantina günleri devam ediyor.

Bu parçalı serbestleşmeye dair tartışmaları, 50 milyonun 1 Haziran ile şekillenmeye başlayacak tutum ve davranışları sonlandıracak. Araştırma tam da bu nedenle, yasakların kalktığı alanlarda haziran ayının nasıl geçeceğini ele alıyor.

Tatil

Seyahat yasağının kalkması ile birlikte yazlığa veya memlekete seyahatin en yaygın hareketlenme olduğu görüldü. Araştırmaya göre, %19 hemen yazlığa ya da memlekete gideceğini söylüyor, %7 ise yasak kalkmadan gittiğini belirtiyor. İzmir'de bu geçişi yapmış olanlar şimdiden %14'te. Genelde %37 olan ilk zamanda bekleyip görme eğilimi İstanbul'da %41'e yükseliyor. Diğer %37 Haziran'ı her durumda çok erken buluyor.

%8 hemen tatile gideceğini söylüyor, gençlerde hemen gitmeyi düşünenler %10'a yükseliyor. Genelde %62 Haziran ayının tatil için çok erken olduğunu söylüyor, C1C2 SES'te bu oran 66'ya yükseliyor, Ankaralılar arasında da erken bulma oranı %70'i buluyor. %29 ise ayın başlarında beklemekten yana.

%6 hemen yurt dışına gitmeyi istiyor. %75 yurt dışına seyahat için Haziran ayını çok erken buluyor, %18 beklenip gözlem yapılmasından yana.

Alışveriş, Yeme-İçme ve Bakım

Alışverişte serbestleşme ile öncelik pazar ve mağazaya gitme ile şekilleniyor. AVM‘ler ise Haziran gündeminde geride. %11 pazardan alışverişe hemen başlayacak, %22 ise pazardan alışveriş yaptığını söylüyor. Geri kalan bireylerin tutumları iki olasılığa eşit dağılıyor, ya bekleyip Haziran'da harekete geçecekler ya da Haziran'ı pas geçecekler.

%9 hemen mağaza gezme, alışveriş yapma isteğinde, %13 ise yaptığını belirtiyor. Gençlerde hemen arzusu %16'ya ulaşıyor. Genelde %44 Haziran ayının alışveriş, dükkan gezme kalabalığına girmek için çok erken olduğunu söylüyor. %33 ise Haziran'da temkinli hareket edecek, iller içinde en temkinli Ankara.

%7 hemen AVM'ye gitme eğiliminde, %4 ise yaptığını belirtiyor. Gençlerde hemen arzusu %11'e ulaşıyor. Genelde %59 Haziran ayını AVM'ye gitmek için çok erken buluyor, bu oran 35-44 yaş grubunda %65'e ulaşıyor. %30 ise Haziran'da gidişata göre karar verecek.

Yeme ve içme sektörünü ilk aşamada on kişiden biri ziyaret edecek, kaygılar geçerse ay içinde %40'lara varabilir. %11 cafeler, çay bahçelerine hemen gideceğini söylüyor, %53 ise bu ayı çok erken buluyor. 45-54 yaşındakilerde «çok erken» diyenler %60'a varıyor. %36 ise gözlemledikten sonra harekete geçecek. %9 restoranlara hemen gidebileceğini belirtiyor. %56 Haziran ayını restoranlara gitmek için erken buluyor, kadınlar arasında bu kaygı %64'e çıkıyor. %33 ise bekle ve gör modunda, erkeklerde bu eğilim %38'e yükseliyor.

Kişisel bakım için hemen harekete geçecekler toplamda %13, mevcutta kuaföre/ berbere gitmiş olanlar ile birlikte bu grup toplamda %21'i buluyor. Kadınların ve 35-44 yaşındakilerin yarısı «bu ay da erken» görüşünde.
 
Sağlık

Sağlıkla ilgili hastane, diş hekimi ziyaretlerini bu ay içinde gerçekleştirecekler dört kişiden birine ulaşıyor. %16 tedavi ya da kontrol için hastaneye beklemeden gitmeyi planlıyor, %8 ise gittiğini belirtiyor. %44 Haziran'ın başlarını bekleme ile geçireceğe benziyor, bekleme eğilimi 55 yaş ve üzerinde %58'lere ulaşıyor. %32 ise Haziran'da hastaneye gitmeyi erken buluyor.

%15 hemen diş hekimine gitmeyi planlıyor, Gençlerde hemen planı %20'ye ulaşıyor. Genelde her biri %40 seviyesinde, Haziran ayı erken harekete geçmeme ya da aksiyon almama eğilimi ile geçecek.

İbadet

3 büyük ilde %19 düzeyinde iken diğer illerde camiye gitme davranışı %27'ye çıkıyor. Haziran'ı bu açıdan çok erken bulanlar %39 seviyesinde, 55 yaş üzerindekiler arasında «bu ay değil» düşüncesi %55'i aşıyor.

Spor ve Sanat

Spor salonu, yüzme havuzu ve konser, en temkinli konuşulan alanlardan, çoğunluk Haziran'da gitmeme eğiliminde. %8 spor salonuna hemen başlamayı planlıyor, %28 ise ay içerisinde gidişatı gözlemlemekten yana. Çoğunluk ise Haziran'ın spor salonuna gitmek için çok erken olduğunu söylüyor, %64. Kadınlar, 25-44 yaş arasındakiler ve C1C2 spor salonu konusunda en temkinli olanlar.

%7 hemen yüzme havuzuna gitme isteğinde, gençlerde hemen arzusu %12'ye ulaşıyor, erkeklerde %10. Genelde %70 Haziran ayının havuza girmek için çok erken olduğunu söylüyor. %23 ise Haziran'da temkinli hareket edecek, iller içinde en temkinli Ankara.

Konsere gitmek için «Haziran çok erken» diyenler %71'i buluyor, özellikle 25-34 yaşlar arasında ve AB SES'te %75'e ulaşıyor. %7 konser ve etkinlikler başlar başlamaz parçası olmak istiyor, bu istek gençlerde %20'ye varıyor.

Çocuklar ve kreş

Çocuk sahiplerinin %7'si çocuklarını hemen kreşe göndermeyi planlarken %32 bir süre daha beklemenin doğru olduğunu düşünüyor. Hemen diyenler arasında 25-34 yaşlarındaki anne babaların oranı %12'ye yükseliyor.
 
Ofis-Ulaşım

Ofis hayatı ani durduğu gibi, ani başladı. Çalışanların yarısının ofis ortamına geçtiği ya da geçeceği görülüyor. Çalışanların yarısı hemen ofis ortamına geçiyor, %48. %28 Haziran'ın başlarını bekleme-değerlendirme ile geçirme düşüncesinde. İstanbul, Haziran içinde durumu değerlendirip karar vereceklerin en yaygın olduğu şehir, %38. Genelde %24 olan Haziran'da ofis ortamına geçmeyi çok erken bulma oranı kadınlar arasında %31'e yükseliyor.
Çalışanların %18'i toplu ulaşımı hemen kullanacak ya da kullanıyor. Genelde %47 toplu ulaşımı kullanmanın erken olduğu endişesinde, %35 ise toplu taşıma kullanmaya yakın, bekleyip harekete geçecek.

Metodoloji

29-30 Mayıs tarihlerinde 15 yaş ve üzeri akıllı telefon ile ulaşılan en az okur yazar olan bireylerin temsil edildiği araştırmada 700 görüşme tamamlandı.  Veri toplama, kantitatif tekniklerden mobilde anket tekniği ile operasyon iş ortağı olan Diyalog Araştırma tarafından yapıldı.