'Güçlü kadını' hedefleyen plan hazır

Hükümet, kadınların hayatın her alanında güçlendirilmesi amacıyla ilk kez hazırlanan "Kadının Güçlenmesi Strateji Belgesi ve Eylem Planı" ile ekonomiden eğitime, karar alma mekanizmalarından sağlığa kadar geniş bir yelpazede yeni önlemleri hayata geçirecek. 

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından ana hatları 8 Mart Dünya Kadınlar Günü'nde açıklanan, 2018-2023 yıllarını kapsayan "Kadının Güçlenmesi Strateji Belgesi ve Eylem Planı" son halini alarak kitaplaştırıldı.

Kamu kurum ve kuruluşları, yerel yönetimler, üniversiteler, sivil toplum kuruluşları, meslek kuruluşları ve özel sektörün katkılarıyla oluşturulan strateji belgesi ve eylem planı, eğitim, sağlık, ekonomi, karar alma mekanizmalarına katılım, medya olmak üzere 5 temel politika ekseninde 21 hedef, 21 strateji ve 126 faaliyetten oluşuyor.

Kadınların hayatın her alanında güçlendirilmesine yönelik yeni önlemlerin belirlendiği plan, Türkiye'de ilk olma özelliğini taşıyor. Hazırlıkları mülga Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığınca tamamlanan ve yeni dönemde Çalışma, Sosyal Hizmetler ve Aile Bakanlığı koordinasyonunda ilgili kurum ve kuruluşlar tarafından uygulanması öngörülen planda özellikle ekonomi alanında kapsamlı tedbirlere yer verildi. Buna göre, kamu ihalelerinde kadınlara yönelik pozitif ayrımcılık içeren hükümlerin getirilmesine yönelik çalışmalar yapılacak ve özel sektörde işverenlerin kreş açma yükümlülükleri yeniden ele alınacak.

Merkezi bütçe kanunlarında kreş, çocuk bakımevlerinin işletilmesi ve personel giderlerinin ilgili idarenin genel bütçe kaleminden karşılanmasını sağlamak üzere çalışma yürütülecek. Nüfusu 100 bin ve üzerinde bulunan belediyelere kreş ve gündüz bakımevi açma ve işletme zorunluluğunun getirilmesi sağlanacak.

"Erkek işi" denilen mesleklere "kadın eli" değecek

Kadınların geleneksel istihdam alanlarıyla sınırlı olmayan ve erkeklere göre daha az yer aldıkları mesleklerde istihdamına yönelik çalışmalar yapılacak.

Bu kapsamda inşaat sektörünün ihtiyaç duyduğu alanlarda, nitelikli kadın çalışanların yetiştirilmesi sağlanacak.

Bilişim sektöründe kadın iş gücü yetiştirilmesi amacıyla çalışmalar artırılacak. Kadınlar için veri tabanı, yazılım, ağ teknolojileri, dijital pazarlama, bilgisayar oyunları ve uygulamaları ve bilgi güvenliği gibi konularda eğitimler düzenlenecek.

Turizm sektöründe kadın iş gücü yetiştirmek amacıyla mesleki eğitim kursları açılacak. Kadınlar üzerindeki bakım yükümlülüklerini azaltmak amacıyla çocuk, engelli ve yaşlı bakımına ilişkin destek ve teşvikler çeşitlendirilecek. Kadın kooperatifleri daha da güçlendirilecek.

Ayrıca cinsiyete göre ayrıştırılmış kapsamlı iş gücü piyasası verilerinin toplanması ve yayımlanması için yeni bir sistem geliştirilecek.

Ev hizmetlerinde çalışan kadınlar

Ev hizmetlerinde çalışan kadınlara yönelik analiz gerçekleştirilecek ve bir model önerisi geliştirilecek. SGK ve İŞKUR tarafından sağlanacak verilerle gerçekleştirilecek araştırma doğrultusunda, doğuma bağlı izinlerin ihtiyacı karşılayıp karşılamadığı, ne gibi sorunlar yaşandığı gibi konulara ilişkin bir rapor hazırlanacak.

Kadınların kayıt dışı çalıştığı alanlarda, kayıtlı kadın istihdamını artırmaya yönelik rehber ve kılavuzlar dağıtılıp, ilgili taraflarla toplantılar gerçekleştirilecek.

Özel sektöre "sertifika" sistemi

Özel sektörde kadınların güçlenmesine yönelik mevcut çalışmaların değerlendirilmesi, iyi uygulamaların yaygınlaştırılması amacıyla "sertifikasyon sistemi" kurulmasına yönelik çalışmalar başlatılacak. Bu sistemde işe alım süreçleri, yönetici pozisyonlarında yer alan kadın sayısı, eşit işe eşit ücret ilkesinin uygulanması gibi kriterler yer alacak.

Kadınlar ve kız çocukları için kariyer günleri yapılacak. Teknoloji Geliştirme Bölgelerinde başta kuluçka merkezleri olmak üzere kadın girişimciler özelinde çalışmalar yürütülecek. KOSGEB tarafından bilgi ve iletişim teknolojileri alanında yapılacak destek çağrılarında kadınlara öncelik verilmesi sağlanacak. Kadın girişimcilerin e-ticarette güçlenmeleri için eğitim programları ve seminerler düzenlenecek.

Kadın girişimcilere iş geliştirme süreçlerinde danışmanlık ve rehberlik hizmeti verecek etkin bir sistem kurulacak. Bölgesel Kalkınma Ajansları kadın girişimciliğini destekleyen programlara ve projelere öncelik verecek.

Mevsimlik gezici kadın tarım işçilerine yönelik mesleki ve beceri eğitim programları düzenlenecek. Engelli kadınların istihdamı ve çalışma hayatında karşılaştığı zorluklarla başa çıkabilmesi için "destekli istihdam modeli" geliştirilecek. Bu modelde "iş koçları" aracılığıyla engelli kadınların beceri ve yeteneklerine göre işe yerleştirilmesi, engelli kadınlara iş hayatında destek olunarak iş hayatına adapte olması ve sosyal uyumunun geliştirilmesi sağlanacak.

Şiddet mağduru kadınlar

Şiddet mağduru kadınların iş gücü piyasalarına girişlerinin kolaylaştırılması için ilgili ŞÖNİM / Kadın Konukevlerinde "kurumsal hizmet modeli" hayata geçirilecek.

Model, şiddet mağduru kadınların, gerek konukevinde barınma sürecinde gerekse konukevinden ayrılıp yeniden toplumsal hayata geçişlerinde psiko-sosyal destek ve ekonomik güçlenme süreçlerinin geliştirilmesini, kadınların istihdam olanaklarının arttırılması ve izlenmesini kapsıyor.

Sosyal yardım istihdam bağlantısının kurulması politikası kapsamında çalışabilir durumdaki kadınlar, sürdürülebilir gelir elde etmelerini sağlayacak uygun işlere, mesleki eğitime, Toplum Yararına Çalışma Programı'na ve diğer aktif iş gücü programlarına yönlendirilecek.

Anayasa dahil tüm mevzuat gözden geçirilecek

İlgili kurum ve kuruluşların temsilcilerinin yer alacağı bir mevzuat çalışma grubu kurularak, taraf olunan uluslararası sözleşmeler ve belgeler göz önünde bulundurularak başta Anayasa olmak üzere ilgili tüm yasal mevzuat "kadınların temsilinin artırılması" perspektifinden gözden geçirilecek.

Sermaye Piyasası Kurulunca (SPK) yayınlanan "Kurumsal Yönetim İlkelerinin Belirlenmesine ve Uygulanmasına İlişkin Tebliğ"de değişikliğe gidilerek, "Yönetim kurulunda en az bir kadın üye bulunur." ilkesinin zorunlu hale getirilmesine ilişkin çalışma gerçekleştirilecek.

Kamu kurum ve kuruluşlarında orta ve üst düzey yönetici pozisyonlarında kadın temsilinin artırılmasına yönelik mevzuatta değişiklik yapılmasına dair kanun tasarısı taslakları hazırlanacak.

Okuryazarlık "yüzde 100"e çıkacak

Eylem planı kapsamında eğitim alanında ise kadınların okuryazarlık oranının yüzde 100'e çıkarılmasına yönelik çalışmalar yürütülecek. Cezaevlerinde tutuklu ve hükümlü bulunan kadınlar dahil okuryazar olmayan kadınların kurslara katılımı ile birinci kademe kursu bitirmiş kadınların ikinci kademeye, ikinci kademeyi bitirmiş olanların da açık öğretim ortaokuluna ve açık öğretim lisesine devamı sağlanacak.

Kadınlar için finansal okuryazarlık konusunda da eğitimler düzenlenecek. Aile Sosyal Destek Programı (ASDEP) personeli, okullaşma oranlarının düşük olduğu illerde yaptığı ev ziyaretlerinde bu oranı artırmaya dönük faaliyetler yürütecek. Kız çocuklarının tüm eğitim kademelerinde devamlarının takibi için sistem ve denetim mekanizmaları geliştirilecek.

Lisans ve lisansüstü burslarda "pozitif ayrımcılık"

Lisans ve lisansüstü eğitim kredi ve burslarında geri ödemede esneklik, daha yüksek miktarlı burs sağlanması, karşılıksız burs gibi kadınlara yönelik geçici özel önlemler geliştirilecek.

Kur'an kursları ile yaygın eğitim kapsamındaki kursların programlarına kadının insan hakları, kadına yönelik şiddet ve değerler eğitimi konuları entegre edilecekken, MEB ile YÖK merkez teşkilatı ve üniversitelerde "cinsiyet eşitliği birimleri" oluşturulacak.

Öğretmenlik Mesleği Genel Yeterlilikleri'ne "kadın erkek eşitliğini benimseme" ifadesi eklenecek. Eğitim fakültelerinin lisans- lisansüstü ve pedagojik formasyon programlarında "toplumsal cinsiyet eşitliği" dersine yer verilecek ya da uygun bulunan derslerin içeriğine bu konu dahil edilecek.

Sağlık alanında da özellikle özel politika, hizmet gerektiren kadınların sağlık ihtiyaçlarının tespiti için araştırmalar yapılacak ve kadınların sağlık hizmetlerinden yararlanabilmesi amacıyla gezici sağlık hizmetlerine yönelik uygulamalar yürütülecek.

Medya kanalıyla bilinçlendirici faaliyetlerin yürütülmesinin öngörüldüğü "Kadının Güçlenmesi Strateji Belgesi ve Eylem Planı" kapsamında, örgün ve yaygın eğitim müfredatındaki görsellerde kadınların eşit katılımına aykırı öğeler ayıklanarak, içerikler bu konuya duyarlı hale getirilecek.