Etin ardından sıvı yağlarda da hile çıktı

Bitkisel yağ adı altında satılan ürünlerin içinde yer alan ayçiçeği, zeytinyağı, soya, kanola, fındık, palm ve pamuk karışımında düzenlemeye gidiliyor. Buna göre öncelikli olarak karışımın doğru yapılıp yapılmadığı takip edilecek. Üretim yerlerine yapılacak denetimlerde tüketiciye sunulan ürüne ait bilgilerin doğru olup olmadığına bakılacak. Örneğin “Ayçiçeği, kanola ve soya yağından üretilmiştir” ibareli bir ürünün içinde beyan edildiği gibi ayçiçeği yağı olup olmadığı kontrol edilecek. Tüketiciyi yanıltan firmalar 12 bin 800 liralık para cezasına çarptırılacak, ayrıca teşhir edilecek. Mevcutta ‘Bitki Adı İle Anılan Yağlar' tebliği karışım yağlarını kapsamıyor. Yeni düzenleme ile Bakanlık kaynakları bu alandaki belirsizliklerin giderileceğini aktardı. Dünya genelinde karışım yağların satılabildiğine dikkat çeken bir Bakanlık yetkilisi, “Margarinde de karışım var. Burada aslında taklit ve tağşişe yönelik olarak beyan ettiği halde karıştırmadı ise tüketiciyi yanıltıyorsa işlem yapacağız. Yağları karıştıramazsınız diye bir şey olamaz. Karışımın oranlarını tespit edemezsiniz ama yağın içerisinde hangi yağların kullanıldığını görebiliyoruz.” dedi.

Sektör temsilcilerinden edinilen bilgilere göre Bakanlık karışımın içerisinde hangi yağdan ne kadar kullanıldığının etikete açık olarak yazılması üzerinde duruyor. Çalışmanın alt komisyonda devam ettiğini aktaran üst düzey bir Bakanlık yetkilisi, “Öncelikli amacımız tüketicinin aldatılmasının önlenmesine yönelik tedbirlerin alınması. Karışımda hangi yağın ne oranda olacağına ilişkin kriterlerin üzerinde de çalışılıyor. Sektöre yönelik yeni bir düzenleme. Firmaların buna uyması için yapılması gerekenler masaya yatırılacak.” dedi. Bitkisel yağ olarak satılan ürünlerde hangi ürünlerden ne oranda kullanıldığına yönelik herhangi bir ibare yer almıyor. Uzmanlar ise vatandaşı ucuz ürünlere dikkat etmesi konusunda şu sözlerle uyarıyor: “Beş kilo ayçiçeği yağı 22-23 TL iken 14-15 liraya satılıyorsa dikkatli olunması gerekiyor.” Gıda Bakanlığı et ürünlerindeki hileyi bitirmek amacıyla karışım ürünlerin satışını yasaklamıştı. Önümüzdeki ayın ilk haftasından itibaren marketlere ‘yüzde 50 dana, yüzde 50 tavuk etinden üretilmiştir' ibareli ürünler yer almayacak.

2 milyar dolar ithalata gidiyorTürkiye her yıl ayçiçeği, kanola ve palmiye yağı için yurtdışına 2 milyar dolar ödüyor. Türkiye'de yağ sektöründe yaşanan iki boyutlu sahtekarlık bazı firmalara haksız kazanç sağlarken, tüketiciyi ve gıda kodeksine uygun üretim yapanları ise olumsuz yönde etkiliyor. Bunlardan ilki doğrudan sahtekarlık şeklinde yapılıyor. Yani ayçiçeği yağı adı altında içinde çok değişik yağların yer aldığı karışım yağlar piyasaya sürülüyor. Bunlar genellikle büyük markaların yer almadığı, gelir seviyesi düşük bölgelerde satışa sunuluyor. Ayçiçeği yağına maliyeti düşürmek amacıyla kanola ve soya yağı katılabiliyor. Hatta fiyatların çok yüksek olduğu dönemlerde pamuk üretiminin yapıldığı bölgelerde ayçiçeği yağının içerisine maliyeti düşürmek amacıyla önemli miktarda pamuk yağı karıştırılabiliyor.

TÜRKİYE'DE YEMEKLİK LİKİT YAĞ İÇ TÜKETİMİ

Miktar (Bin ton)

Ayçiçeği yağı 781

Soya yağı 4

Pamuk yağı 48

Mısır yağı 47

Kanola yağı 70

Toplam 950

Kaynak: Bitkisel Yağ Sanayicileri

Derneği (2011 yılı verileri)