Erdoğan'ın Afrika turunda ilk durak Cezayir

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın 26 Şubat-2 Mart'ta Moritanya, Senegal ve Mali'yi de kapsayan dört Afrika ülkesine yapacağı ziyaretin ilk durağı Cezayir olacak.

Cumhurbaşkanı Erdoğan, Türkiye'nin Afrika'da güçlü tarihi bağlarının olduğu önemli ekonomik ortaklarından Cezayir'e, 19-20 Kasım 2014'teki ziyaretinin ardından cumhurbaşkanı sıfatıyla ikinci kez gidecek.

Resmi ziyaret kapsamında, Erdoğan ve Cezayir Cumhurbaşkanı Abdulaziz Buteflika'nın baş başa ve heyetler arası görüşmelerde bulunması, terörizmle mücadele, siyasi, ekonomik ve ticari iş birliğinin artırılması, Fetullahçı Terör Örgütü'nün (FETÖ) Cezayir'deki faaliyetlerinin önlenmesi konularını tüm yönleriyle ele alarak bölgesel ve uluslararası gelişmeler hakkında görüş alışverişi yapması öngörülüyor.

Türk iş adamları ve yatırımcıların da eşlik edeceği ziyaret kapsamda ülkenin başkenti Cezayir'de 27 Şubat Salı günü İş Forumu düzenlenecek. Ziyaret sırasında ayrıca Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı Başkanlığı (TİKA) tarafından restorasyonu tamamlanan, iki ülkenin ortak mirası niteliğindeki Keçiova Camisi'nin açılışı yapılacak.

Cezayir: Afrika'nın en büyük ülkesi

Cezayir, 1519'dan 1830 yılındaki Fransız işgaline kadar Osmanlı yönetiminde kaldı. 1 Kasım 1954'te , Milli Kurtuluş Cephesi (FLN) ve Ulusal Bağımsızlık Ordusu'nun (APN) kurulmasının ardından Cezayir’in Fransız sömürge yönetimine karşı bağımsızlık mücadelesi başladı ve 5 Temmuz 1962'de Cezayir Demokratik Halk Cumhuriyeti ilan edildi.

Cezayir, 2 milyon 381 bin 741 kilometrekare yüzölçümüyle Akdeniz ve Afrika'nın en büyük ülkesi.

Toplam nüfusu 40 milyon 224 bin olan ülkede halkın yüzde 99'u Müslüman ve yüzde 72,6'sı okur yazar. Arapçanın resmi dil olduğu Cezayir'de Fransızca ve Berberi dilleri de konuşuluyor. Önemli doğalgaz ve petrol rezervlerine sahip Cezayir, Güney Afrika, Nijerya ve Mısır'ın ardından kıtanın en büyük 4. ekonomisi konumunda. Cezayir ayrıca Arap Birliğinin 22 üyesi arasında da Suudi Arabistan, Birleşik Arap Emirlikleri ve Mısır'ın ardından en büyük ekonomiye sahip 4. ülke.

Hidrokarbon ürünleri, Cezayir'in ihracat gelirlerinin yüzde 97'sini, gayrisafi milli hasılasının yüzde 45'ini ve bütçe gelirlerinin üçte ikisini oluşturuyor. Ülkede, hidrokarbon ürünlerinin fiyatındaki artışa paralel olarak ekonomi ve sosyal yaşamda görülen iyileşmelerin gelecek 10 yılda gelir dağılımını ve tüketici profilini olumlu yönde etkileyeceği öngörülüyor. Demiryolu ağı 2 bin 150 kilometreyi bulan Cezayir, 13'ü uluslararası olmak üzere 42 havalimanına sahip.

On üç büyük limanı bulunan ülkede Arzew, Skikda ve Bethioua limanları petrol ve petrol ürünleri taşımacılığında kullanılıyor. Ülke, tarihi, iklimi, coğrafi özellikleri, yaklaşık 240 termal kaynağı, topraklarında bulunan dünyanın en büyük çölü olan Sahara Çölü ile çeşitli turizm olanaklarına sahip. Yıllık 500 bin yabancı turistin ziyaret ettiği Cezayir'e, Ulusal Turizm Geliştirme Planı (SDAT) kapsamında 2025 yılında 20 milyon turistin gelmesi hedefleniyor. Cezayir'i başta Fransa olmak üzere İspanya, İtalya, İngiltere, Tunus, Fas, Mısır ve Türkiye'den turist ziyaret ediyor.

Türkiye ve Cezayir: 500 yıllık dost

Türkiye-Cezayir ilişkilerinin tarihi ve kültürel temeli 1516-1830 yıllarını kapsayan Osmanlı idaresine dayanıyor.

Ülkenin 1962'de Fransa'dan bağımsızlığını kazanmasıyla başlayan diplomatik ilişkiler Türkiye'nin Cezayir Büyükelçiliğini 1963 yılında açmasından bu yana köklü dostluk ve kardeşlik ilişkileri çerçevesinde seyrediyor.

Bu ilişkiler Cezayir Cumhurbaşkanı Buteflika'nın 2005 yılında Türkiye'ye, Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın da başbakanlığı döneminde 2006 yılında Cezayir'e yaptığı tarihi ziyaretlerle büyük gelişme kaydetti. Erdoğan'ın 22-23 Mayıs 2006'daki bu ziyaretinde imzalanan "Dostluk ve İş Birliği Anlaşması" ikili ilişkilerde mihenk taşı oldu. Bu görüşmelerin ardından karşılıklı üst düzey ziyaretler arttı, iktisadi ve ticari ilişkilerde iki ülke kayda değer mesafe katetti.

Cumhurbaşkanı sıfatıyla Cezayir'e ilk ziyaretini 19-20 Kasım 2014'te yapan Erdoğan, söz konusu ziyarette Cezayir Ulusal Halk Meclisine de hitap etti.

Ekonomik ve ticari ilişkiler

İki ülke arasında tarihi ve kültürel bağlara dayanarak güçlendirilen diyalog mekanizmalarının en önemli ayaklarından birini ekonomik ilişkiler oluşturuyor. Türkiye 2016 yılında Cezayir'e 1,7 milyar dolar ihracat, 1,3 milyar dolar ithalat gerçekleştirdi.

Cezayir'in Türkiye'ye ihracatı, sıvılaştırılmış doğalgaz (LNG), sıvılaştırılmış petrol gazı (LPG), ham petrol ve doğalgaz olmak üzere yüzde 97 enerji maddelerinden oluşuyor. Türkiye'nin Cezayir'e ihracatı ise kara ulaşım araçları ve yedek parçaları, demir-çelik ürünleri, makine aksam ve parçaları, tekstil ve konfeksiyon ürünleri, örülmemiş giyim eşyası, elektrikli makine aksamı, televizyon ve haberleşme cihazları, çimento, uçucu yağlar, sabunlar, demir dışı metaller, hububat ve mamulleri, sebze ve meyve, kağıt-karton ve plastik mamulleri içeriyor.

Demir-çelik, tekstil, kimyevi ve temizlik maddeleri ile ilaç ve gıda sektöründe Türk firmalarının Cezayir'e doğrudan yatırımları 2 milyar doları aşmış durumda.

İki ülkenin ortak mirası: Keçiova Camisi

Cezayir'in başkentinde eski şehir olarak bilinen, Osmanlı dönemindeki önemli yerel yönetimlerden ve bugün UNESCO dünya kültür miraslarından olan Kasaba (Kasba) bölgesindeki Keçiova Camisi Türkiye ile Cezayir arasındaki 500 yıllık dostluğun simgesi ve Cezayir'in bağımsızlık sembolü olarak biliniyor.

Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın başbakanlığı döneminde 4-5 Haziran 2013'te Cezayir'i ziyareti sırasında Türk-Osmanlı dönemine ait bazı tarihi eserlerin restorasyon çalışmalarına Türkiye'nin katkıda bulunması konusunda iki ülke arasında varılan mutabakatın ardından Keçiova Camisi'nin 2014 yılının sonunda başlayan restorasyonu geçen yıl TİKA'nın desteğiyle tamamlandı.

Cezayir Konut ve Şehircilik Bakanlığı, Kültür Bakanlığı ve Din İşleri ve Vakıflar Bakanlığının dahli ve onayı ile TİKA tarafından Türkiye'den akademisyenlerin oluşturduğu bir bilim heyetinin danışmanlığında uygulamaya konan, Cezayirli mimar, arkeolog ve mühendislerin de nezaret ettiği onarım ve güçlendirme çalışmalarında yapıya ait önceki dönem izleri korundu.

Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın ziyaretinde Keçiova Camisi'nin açılışının yapılması planlanıyor.