Enerjide 2018 böyle geçti

Türkiye ve dünyada yılın ilk yarısında enerji sektörü yoğun gelişmelere sahne oldu.

Uluslararası piyasalarda yaygın olarak kullanılan Brent türü ham petrol ile ABD'nin Batı Teksas (WTI) türü ham petrolünün varil fiyatı 4 Ocak'ta son 2,5 yılın en yüksek seviyesine ulaştı. Brent petrolün varil fiyatı 67,93 dolara, WTI türü ham petrolün varil fiyatı da 61,80 dolara kadar yükseldi.

İran'da hükümet karşıtı protestoların ülkenin petrol üretimini olumsuz etkileyeceği endişesi ve Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü (OPEC) ile Rusya'nın üretim kesintisi anlaşmasını yılın sonuna kadar uzatması, petrol fiyatlarında yukarı yönlü hareketlenmeyi hızlandırdı.

Bir süre dalgalı bir seyir izleyen petrol fiyatlarında 11 Nisan'da bir rekor daha kırıldı. Gün içinde Brent petrolün varil fiyatı 71,33 dolara kadar çıkarak Aralık 2014'ten sonraki en yüksek seviyeye ulaştı.

Akkuyu NGS'nin temeli atıldı

İşletme ömrü 60 yıl olan, bin 200 megavatlık dört üniteden oluşacak Mersin'deki Akkuyu Nükleer Güç Santrali'nin (NGS) temeli atıldı. İlk ünitesi 2023'te devreye alınacak nükleer santral tam kapasite devreye girdiğinde Türkiye'nin elektrik ihtiyacının yaklaşık yüzde 10'unu karşılayacak. Tarihi proje yaklaşık 20 milyar dolara mal olacak ve işletme döneminde 3 bin 500 kişiye istihdam sağlanacak.

Aksaray'ın Sultanhanı ilçesinde kurulan Tuz Gölü Yeraltı Doğal Gaz Depolama Tesisi'nde açılan ilk kavernalarda (suni mağara) dolum işlemine başlandı. 12 kavernadan oluşan projenin tamamlanmasıyla yaklaşık 1,2 milyar metreküp gaz depolanabilecek ve şebekeye günlük 40 milyon metreküp gaz verilebilecek.

TANAP hizmete girdi

Azeri doğal gazını Türkiye üzerinden Avrupa'ya taşıyan "Enerjinin İpek Yolu" Trans Anadolu Doğalgaz Boru Hattı (TANAP) hizmete girdi. 2018 sonu itibarıyla hattan yaklaşık 1 milyar metreküp doğal gaz tedarik edilmesi planlanıyor.

Boru Hatları ile Petrol Taşıma AŞ (BOTAŞ) Eskişehir'den 2019 yılının Haziran ayına kadar ilk etapta 2 milyar metreküp gaz alabilecek ve bu miktar her yıl 2 milyar metreküp artırılarak 2021'de 6 milyar metreküpe ulaşacak.

Ardahan'ın Posof ilçesi Türkgözü köyünden Türkiye'ye ulaşan boru hattı Kars, Erzurum, Erzincan, Bayburt, Gümüşhane, Giresun, Sivas, Yozgat, Kırşehir, Kırıkkale, Ankara, Eskişehir, Bilecik, Kütahya, Bursa, Balıkesir, Çanakkale, Tekirdağ ve Edirne olmak üzere 20 il ve 67 ilçeden geçiyor.

Yıllık kapasitesi toplam 16 milyar metreküp olacak proje ile 10 milyar metreküp doğal gazın Avrupa'ya, 6 milyar metreküp doğal gazın ise Türkiye'ye taşınması hedefleniyor.

Güney Gaz Koridoru'nun en büyük parçasını oluşturan bin 850 kilometre uzunluğundaki hattın Avrupa bağlantısını Trans Adriyatik Boru Hattı (TAP) oluşturuyor. Kasım ayında Türkiye-Yunanistan sınırında Meriç nehri kıyısında yapılan kaynakla TANAP'ın TAP'a bağlantısı da sağlandı.

STAR Rafinerisi açıldı

Türkiye'nin en büyük doğrudan dış yatırımcısı SOCAR'ın 6,3 milyar dolarlık yatırımla hayata geçirdiği STAR Rafinerisi, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev'in katıldığı uluslararası bir törenle İzmir Aliağa'da açıldı. 

Türkiye'de özel sektörün tek noktaya yaptığı en büyük yatırım olan rafineri, yıllık 10 milyon ton ham petrol işleme kapasitesiyle Türkiye'nin petrol ürünü ihtiyacının yüzde 25'ini karşılayacak.

Cari açığın azaltılmasına yılda 1,5 milyar dolarlık katkı sağlayacak rafineri, Avrupa, Orta Doğu ve Kuzey Afrika bölgesinde son yıllarda gerçekleştirilen en büyük petrol operasyonları arasında yer alıyor.

Star Rafinerisi ayrıca Türkiye'deki ilk "Stratejik Yatırım Teşvik Belgesi" alan proje olma özelliğini taşıyor.

TürkAkım'ın deniz geçişi tamamlandı

Rus gazını Türkiye'ye ve Türkiye üzerinden Avrupa'ya taşıyacak TürkAkım Doğalgaz Boru Hattı Projesi'nin deniz geçişini sağlayan iki hattın inşaatı tamamlandı. 

İstanbul'da 19 Kasım'da düzenlenen TürkAkım Projesi Deniz Bölümünün Tamamlanması Töreni'ne Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin katıldı.

Rusya'nın Karadeniz'deki Anapa kıyısından Türkiye'nin Kıyıköy sahiline kadar uzanan ve her biri 930 kilometre uzunluğundaki iki hattın inşaatının bitirilmesiyle tarihi projede en önemli aşama tamamlanmış oldu.

Türkiye'nin doğal gazda ticaret merkezi olması konusunda hayati öneme sahip TürkAkım, her biri yıllık 15,75 milyar metreküp kapasiteye sahip iki hattan oluşacak. Hattın Türkiye bölümünün 2019 sonunda faaliyete geçmesi planlanıyor.

Projenin ikinci hattıyla ise Avrupa'ya doğal gaz gönderilmesi öngörülüyor. Söz konusu hattın Avrupa güzergahına ulaştırılması konusunda Bulgaristan ve Yunanistan rotaları ağırlık kazanıyor. 

OPEC üretimde kesinti kararı aldı

Bu dönemde küresel petrol piyasalarının öncelikli gündem konusu Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü (OPEC) ve OPEC dışı üretici ülkelerin kesinti kararı oldu.

Petrol fiyatlarının belirlenmesinde kritik rol oynayan OPEC ve üretici ülkeler, 7 Aralık'ta Viyana'da yapılan 5. OPEC ve OPEC dışı ülkeler toplantısının ardından 1 Ocak 2019'dan geçerli olmak üzere petrol üretiminde günlük toplam 1,2 milyon varil kesintiye gideceklerini açıkladı.

Birleşik Arap Emirlikleri Enerji ve Sanayi Bakanı ve OPEC Konferansı Başkanı Suhail bin Muhammed el Mazrui, "OPEC, petrol üretimini günlük 800 bin varil kısma kararı aldı. OPEC dışı ülkeler de günlük 400 bin varil azaltma kararı aldı. Böylelikle toplamda 1,2 milyon varil kesinti kararı alınmış oldu." ifadesini kullandı. 

Mazrui, bazı üye ülkelerin özel durumlarından dolayı üretim kesintisinden muaf olacağını ifade ederken, Suudi Arabistan'ın petrol üretimini günlük 500 bin varil, Rusya'nın da 228 bin varil azaltacağını kaydetti. Bu kararın ardından Brent petrolün varil fiyatı 63,77 dolara kadar yükseldi.

OPEC'in 2019'un ilk 6 aylık dönemini kapsayacak kesinti kararına ilişkin nisan ayında yeniden bir toplantı yapması bekleniyor.

AA