Dizel motor tamamen yasaklanıyor mu?

Son iki yılda dizel motorlara karşı gösterilen tepki ve hükümetler aracılığıyla başlatılan yasaklama kampanyaları, Avrupa çapında etkisini gösterirken, farklı tartışmaları ve sonuçları da beraberinde getirdi. Avrupa’daki yeni otomobil satışlarında dizel motorluların payı giderek düşmeye devam ederken, bu durum, üreticiler açısından “emisyon hedefini tutturamama” riskini doğurdu. Bu nedenle büyük çaplı üreticilerin önemli miktarlarda cezalar ödemesinin gündeme geleceği belirtilirken, çeşitli araştırmalar, benzinli motorların payının artmasıyla Avrupa çapında ortalama karbondioksit emisyon miktarlarında yükseliş görülmeye başladığını gösteriyor.

Amerika’da yaşanan emisyon testi skandalının ardından özellikle Avrupa’da baş gösteren dizel karşıtı söylemler, dizel motorlu versiyonların, satışlardaki ağırlığını kaybetmesine neden oldu. Geçen yıl dizel motorlu otomobillerin satışında Avrupa çapında yüzde 7.9’luk düşüş gözlenirken, dizelin satışlardaki payı da toplamda yüzde 43.8’e kadar geriledi. Bu oranın, 2011 yılında yüzde 55’e kadar çıktığını hatırlatan uzmanlar, dizellerdeki düşüşün devam edeceği görüşünde. En hızlı düşüşün yaşandığı Almanya’da Ocak ayında dizellerin payının yüzde 33’e gerilediği, bu oranın, geçen yılın aynı döneminde yüzde 45 olduğu anımsatılıyor. Uzmanlar, Almanya’da bu oranın 2018 yılı içinde yüzde 28’e kadar düşebileceğini, bunda ülkede düşünülen yasakların da etkili olacağını savunurken, Avrupa çapında aynı orana düşüşün 2025’i bulabileceğini vurguluyor.

Türkiye ise, dizel motor seçeneğinin, otomobil pazarında halen yüksek orana sahip olduğu ülkeler arasında yer alıyor. Mart ayında dizel motorlu araçların pazardaki oranı yüzde 59.3 civarında olurken, geçen yılın aynı ayında bu oran yüzde 61.3 olmuştu.

Avrupa kentlerinde dizel motorlu araçların yanı sıra içten yanmalı motorlu araçların “toptan” yasaklanması da tartışılırken, bu kez başka “dizel karşıtlığı” bir sonuç doğurdu. Elektrikli ve hibrit motorlu araçlar, Avrupa’da dizellerin yerini doldurmakta başarısız olunca, benzinli motorlara hücum yaşandı. Bu da, Avrupa çapında karbondioksit (CO2) emisyonunun, çok uzun yıllardan sonra ilk kez küçük de olsa bir artış yaşanması sonucunu doğurdu.

Nitekim 2017 yılında 23 Avrupa ülkesinde ortalama karbondioksit emisyonu kilometrede 0.3 gram artarak 118.1 g/km’ye yükseldi. Bunun farklı nedenleri var elbette. Birincisi, dizel motorların ortalama CO2 değeri 117.9 g/km iken, bu oran benzinli motorlarda 123.4 g/km. Bununla birlikte Avrupa genelinde satılan dizellerin ortalama güçleri 142 HP’yi bulurken, benzinlilerin güç ortalaması 123 HP’de kalıyor. Bu da, güç ve çekiş konusunda benzinlilerden daha iyi değerlere sahip dizellerin halen tercih edilmesinin nedenleri arasında zaten...

Bununla birlikte uzmanlar, iki önemli saptama daha yapıyor... 2021’de Avrupa Birliğiçapında kilometrede 95 gram CO2 emisyon değerine düşülmesi zor görünüyor ve bu yüzden bir çok üreticinin, ciddi cezalar ödemesi gündeme gelecek... Söz konusu cezaların, toplamda milyarlarca euro’yu bulacağı belirtiliyor.

Dizel tamamen öldü mü?

Tüm bu verilerin ışığında, uzmanlar ve üreticiler, “Peki dizel tamamen öldü mü?” sorusunu soruyor. Kimi üreticiler, Avrupa satışlarında dizel ağırlığını büyük ölçüde azaltacağını duyurdu. Örneğin hibrit teknolojisi konusunda ciddi yatırım yapan ve model yelpazesine yayan Toyota, bu yıl dizel versiyonlu modellerini büyük ölçüde satıştan kaldıracağını açıkladı. Volvo da benzer açıklamalar yaparken, Aston Martin, ilk SUV modeline asla dizel motor koymayacağını bildirdi. Uzmanlar, bu kararın, Avrupa’da pazar payı küçük olan markalar tarafından kolayca uygulanabileceğini belirtirken, büyüklerin ve elinde fazlasıyla SUV model bulunan üreticilerin zorlanabileceğine dikkat çekiyor. Çünkü Avrupa satışlarının yüzde 94’ü dizellerden oluşan markalar var... Bu yüzden dizel motorların, Euro6 normunda olduğu gibi daha temiz hale getirilmesi ve “ömrünün uzatılması” da gündemde. Zira son teknoloji motorların, daha az kükürt dioksit yaydığı belirtiliyor. Örneğin Alman hükümeti, üreticilerin de katkı yapacağı (yaklaşık 5 milyar euro’luk) bir fon kurup, ülke yollarında dolaşan ve Euro6 normuna sahip olmayan dizellerin daha temiz hale getirilmesini hedefliyor.