Devlet, alacağından vazgeçiyor

TBMM Plan ve Bütçe Komisyonunda görüşülen, "torba tasarı"nın devlete maliyeti, 17 milyar 298 milyon lira olarak hesaplanıyor.

Maliye Bakanlığı, Vergi Kanunları ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı ile ilgili "etki analiz tablosu" hazırladı. Buna göre, tasarı ile getirilen düzenlemelerin devlete toplam maliyeti, 17 milyar 298 milyon 228 bin lira olacak.

Kadın çalışanların küçük çocukları için işverence karşılanan kreş ve bakım hizmetleri, belirli sınırlar dahilinde ücret istisnası kapsamına alınıyor. Bu düzenlemeyle 17 milyon liralık gelirden vazgeçilecek.

İlave asgari geçim indirimi uygulaması kalıcı hale getiriliyor. 6,2 milyon asgari ücretliyi ilgilendiren bu düzenleme ile devlet 800 milyon liralık geliri almayacak. 2018-2019 yıllarında imalat sanayi ile Ar-Ge, yenilik ve tasarım faaliyetlerine yönelik makina ve teçhizat alımlarında amortisman uygulama süresinin kısaltılması sağlanıyor. 80 bin firmayı ilgilendiren bu düzenlemenin maliyeti 400 milyon lira olacak.

Motorlu Taşıtlar Vergisi Kanunu'nda, minibüs tanımında sürücüsü dahil en çok 15 olan oturma yeri 17'ye çıkarılıyor. Böylece, kanuna göre otobüs olarak vergilendirilen 106 bin 615 araç, minibüs olarak vergilendirilecek ve 120 milyon liralık gelir alınmayacak.

Korunma/bakım tedbiri kararının sona erdiği tarihten itibaren 2 yıl içerisinde istihdam hakkından yararlanmak üzere bakanlığa başvurma zorunluluğu 5 yıla çıkarılıyor. Sürenin, himaye onayının sona erdiği tarihten itibaren başlatılması ve öğrenim durumlarına uygun olmayan kadrolarda istihdam edilenlerin, öğrenim durumlarına uygun kadrolara atanmaları sağlanıyor. Böylece, yıllık ortalama 500 meslek lisesi, 120 yüksekokul 65 üniversite mezunu unvanlara göre ataması yapılacak. Bunun devlete maliyeti ise 1 milyon 728 bin lira olacak.

İş yeri yapımına ilişkin mal teslimi KDV'den istisna

Organize sanayi bölgeleri ve küçük sanayi sitelerince yapılan veya yaptırılan su, kanalizasyon, arıtma, doğalgaz, elektrik, haberleşme tesisleri, yol yapımı gibi altyapı yatırımları ile küçük sanayi sitelerindeki iş yeri yapımına ilişkin mal teslimi ve hizmet ifaları KDV'den istisna tutuluyor. Bu düzenlemeyle 80 milyon liralık gelirden vazgeçilecek.

Sanayi sicil belgesine sahip işletmelerin, yatırım teşvik belgesi aranmadan imalat sanayisinde kullandıkları yeni makine ve teçhizat alımlarına 31 Aralık 2019'a kadar KDV istisnası getiriliyor. Düzenleme ile sağlanacak destek 1 milyar lirayı bulacak.

Özel hukuk tüzel kişilerinin ruhsat sahibi olarak işlettikleri yeraltı maden işletmelerine sağlanan desteğin kapsamına, kamu kurum ve kuruluşlarının işlettikleri yeraltı maden işletmelerinde çalışan rödovansçılar da alınıyor. Bu kapsamda yaklaşık bin 500 çalışan için aylık bin 900 lira destek ödemesiyle yıllık 34 milyon liralık destek ödemesi öngörülüyor.

600 amatör spor kulübüne 150 milyon liralık destek

Spor kulüpleri ve sermaye şirketleri tarafından sporculara ödenen ücretlerden tevkif edilerek ilgili vergi dairesine ödenen gelir vergisi tutarları; amatör spor dallarındaki sporcular, çalıştırıcılar ve diğer spor elemanlarının harcamalarını karşılamak üzere, kullanılmak kaydıyla iade edilecek. Bu düzenlemeyle, amatör spora ayrılan kaynağın artırılması amacıyla, 600 spor kulübüne 150 milyon liralık destek sağlanacak.

2018-2020 yıllarında işe alınan sigortalılar nedeniyle ilave istihdam sağlayan özel sektör işverenleri için sosyal güvenlik prim desteği sağlanacak. 687 bin kişiyi kapsayan bu düzenlemeyle 3 milyar 400 milyon liralık gelirden vazgeçilecek.

İmalat sektöründe faaliyet gösteren küçük işletmelere, ilave istihdam sağlamak şartıyla prim ve ücret desteği getiriliyor. 50 bin kişiyi kapsayan bu düzenlemeye göre 710 milyon liralık gelir alınmayacak.

Konutu olmayanlar, ilk ve tek konut satın almaları halinde desteklenecek. Konut Hesabı sisteminin daha etkin hale getirilmesi için, konut alımındaki yüzde 20 olan devlet katkısı yüzde 25'e çıkarılıyor. Sisteme gireceklerin ilk yıl 10 bin kişi olması halinde 10 milyon 500 bin liralık bir destek sağlanmış olacak.

İlave istihdam sağlayan işletmelere destek

İlave istihdam sağlayan işletmelere gelir ve damga vergisi desteği sağlanmasıyla da 430 milyon liralık gelirden vazgeçilecek. Taşıtların imalinde kullanılan ÖTV Kanunu'na ekli liste kapsamındaki mallara ödenen ÖTV'nin iadesi imkanı getirilerek üretim maliyetleri aşağı çekiliyor. Böylece, devlet 50 milyon liralık alacağını almayacak.

Yetim çocuklara öğrenci olmaları ve öğrenci oldukları süreyle sınırlı olmak kaydıyla, hizmet akdine tabi çalışmaları halinde de ölen ana babalarından dolayı yetim aylığı ödenmesi sağlanıyor. Bu düzenlemenin yıllık maliyetinin 107 milyon lira olması tahmin ediliyor. İstihdamın korunması amacıyla özel sektör işverenlerine asgari ücret desteği verilerek yıllık yaklaşık 9 milyar liralık gelirden vazgeçilecek.

Halen uygulanmakta olan hurda teşvikinin kapsamına ihraç edilen taşıtlar da ekleniyor ve teşvikin süresi 31 Aralık 2018'den 31 Aralık 2019'a uzatılıyor. Bu durumda devletin almaktan vazgeçtiği rakam 200 milyon lira.

Çeyiz desteği artırılıyor

Çeyiz desteğinin artırılması ve bu alanda tasarrufların özendirilmesi için devlet katkısı oranı yüzde 20'den yüzde 25'e, azami katkı da 5 bin liradan 7 bin 500 liraya yükseltiliyor. Bu düzenlemenin devlete getirdiği ilave maliyet 64 milyon lira olacak. Ücretli öğretmenler sözleşmeli öğretmenliğe geçiriliyor. 5 bin öğretmeni kapsayan bu düzenlemenin devlete maliyeti 224 milyon lira olacak.

31 Aralık 2019 tarihine kadar uygulanmak üzere; 16 yaş ve üzerindeki araçların trafikten kaydı silinerek hurdaya ayrılması karşılığında, araç sahiplerine, yurt içinden yeni araç alımında 10 bin lirayı geçmemek kaydıyla ÖTV indirimi sağlanacak. Türkiye'de 16 yaş üzeri araç sayısının 5,5 milyon ve bu düzenlemeden ilk yıl 55 bin aracın yararlanabileceği değerlendirildiğinde, devlet 500 milyon liralık alacağından vazgeçecek.