Deniz kaplumbağaları 'Patara, Likya ve Belkıs', türlerinin geleceğine de hizmet edecek

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın eşi Emine Erdoğan tarafından Patara sahilinden denize bırakılan ve "Patara", "Likya" ile "Belkıs" adı verilen deniz kaplumbağaları, taşıdıkları uydu cihazlarından alınan sinyallerle göç yollarının keşfedilmesine ve bu sayede nesli tükenme tehdidi altındaki türlerinin korunmasına hizmet edecek.

Çevre ve Şehircilik Bakanlığının yürüttüğü Patara Deniz Kaplumbağaları Koruma ve İzleme Programı kapsamında uydu takip cihazı takılan, Emine Erdoğan'ın da katıldığı bir etkinlikle denize bırakılan üç deniz kaplumbağası, yüzeye çıktıkları anlardan itibaren başarılı şekilde sinyal göndermeye başladı.

Takılan cihazlarla takip edilen kaplumbağaların izledikleri rota, uğradıkları bölgeler gibi pek çok veriyi elde edecek bilim insanları, bu sayede deniz kaplumbağalarının denizde karşılaştığı riskleri de öğrenme fırsatı bulacak.

Çalışma kapsamında birçok veriyi de değerlendirecek olan uzmanlar, iklim değişikliği gibi faktörlerin deniz kaplumbağalarının uğrak noktaları, yuvalama alanları başta olmak üzere yaşamlarına etkilerini araştırarak, türlerin korunması yönünde yapılacak çalışmaların da altyapısını oluşturacak.

Kaplumbağaların rotaları, uğradıkları bölgeler ve bu bölgelerde ne kadar kaldıkları ise su yüzeyine çıktıklarında alınacak sinyallerle belirlenecek.

Sinyal takılan deniz kaplumbağaları DEKAMER'de tedavi edilmişti

DEKAMER Yönetim Kurulu Üyesi ve Bilimsel Koordinatörü Doğan Sözbilen, AA muhabirine, uydu takip cihazı takılan 3 deniz kaplumbağasının balıkçılık kaynaklı yaralanmalar nedeniyle merkezlerinde tedavi gördüğünü anlattı.

Bunlar arasında 5 ay tedavi görenler gibi birkaç hafta kalanlar da olduğunu kaydeden Sözbilen, tedavi edilip röntgenle olta iğnesi gibi yabancı bir cisim yutup yutmadıkları gibi kontrollerin de yapıldığını ifade etti.

Kaplumbağaların sağlık durumlarının uydu cihazı bağlamaya uygun bulunması üzerine cihaz takılarak denize bırakıldıklarını belirten Sözbilen, kısa süre sonra da ilk sinyalleri almaya başladıklarını aktardı.

Sözbilen, "Patara, Likya ve Belkıs isimleri verilen kaplumbağalardan Patara ve Belkıs Kekova'ya doğru ilk hareketlerini yaptılar. Likya ise Fethiye'ye doğru yaklaşıyor." dedi.

DEKAMER olarak geride kalan 9 yılda farklı fonlardan yararlanarak 26 deniz kaplumbağasını izlediklerini açıklayan Sözbilen, bunların önemli bir kısmının Akdeniz'i geçerek güneydeki Tunus, Libya gibi bölgelere gittiğini anlattı.

"Tuba" Arnavutluk açıklarında sinyal verdi

Sözbilen, 2019 yılında denize bırakılan "Tuba" isimli kaplumbağanın ise farklı rota izleyerek denizde kaldığını aktararak, Malta açıklarını ve Adriyatik'i dolaşıp, şu günlerde kendisinden Arnavutluk açıklarında sinyal aldıklarını söyledi.

Deniz kaplumbağalarının rotalarının belirlenmesinin birçok yönden çok önemli olduğunu belirten Sözbilen, karada çok iyi çalışmalar yapılmasına karşın hayatının büyük bölümü denizlerde geçen bu canlıların denizdeki hareketlerinin bir sır olduğunu kaydetti.

Sözbilen, deniz kaplumbağalarının beslendikleri yerlerin, göç yollarının bilinmesi halinde denizlerdeki tehditlere karşı da önlem alınabileceğini savunarak, şöyle devam etti:

"Deniz kaplumbağaları için önemli tehditlerden biri, balıkçılık. Çünkü hedef dışı avlanma dediğimiz, balıkçıların da istemediği ama kaplumbağaların ağlara takıldığı durumlar yaşanabiliyor. Kaplumbağalar soğukkanlı canlılar ve sıcaklıkla doğrudan ilişkileri olduğu için bir diğer husus ise iklim değişikliği. İklim değişikliği dünyamızı etkilemeye devam ediyor ve Akdeniz'de de önemli değişiklikler bekliyoruz. Deniz kaplumbağalarının hangi bölgeleri kullandıklarını bilir, oraların sıcaklık verilerini de göz önünde bulundurursak, önümüzdeki yıllarda bir değişiklik olup olmadığını, olursa deniz kaplumbağalarını nerelerde korumamız gerektiğine dair altyapıyı toplamış olacağız." 

AA