• BIST 100

    10259,01%-0,96
  • DOLAR

    40,21% 0,11
  • EURO

    46,96% -0,22
  • GRAM ALTIN

    4334,81% 0,01
  • Ç. ALTIN

    6904,56% 0,08

Burun anatomisindeki farklılıklar Kovid-19 sonrası 'kalıcı koku kaybı' riskini artırıyor

Prof. Dr. Altundağ ve ekibince yapılan araştırma, burun anatomisindeki farklılığın, Kovid-19 sonrası koku alma bozukluğunun kalıcı olma riskini etkilediğini gösterdi.

SAĞLIK 25.10.2020 12:33:00 0
Burun anatomisindeki farklılıklar Kovid-19 sonrası

Kulak Burun Boğaz, Baş Boyun Cerrahisi Uzmanı Prof. Dr. Aytuğ Altundağ ve ekibince yapılan araştırma, burun anatomisinin farklı olması nedeniyle koku alanı daha geniş ve koku alma hacmi daha büyük olanlarda, yeni tip koronavirüs (Kovid-19) sonrası koku alma bozukluğunun kalıcı olma riskinin daha yüksek olduğunu ortaya koydu.

Dünyayı etkisi altına alan Kovid-19 salgınının en önemli semptomlarından birinin koku kaybı olduğu biliniyor. Tıp dilinde "anozmi" olarak adlandırılan bu durum, birçok araştırmaya da konu oldu.

Biruni Üniversitesi Tıp Fakültesi Öğretim Üyesi ve Acıbadem Hastanesi Kulak Burun Boğaz, Baş Boyun Cerrahisi Uzmanı Prof. Dr. Aytuğ Altundağ'ın aralarında nöroloji ve radyoloji alanından uzmanların bulunduğu ekiple gerçekleştirdiği araştırmada, Kovid-19 geçirenlerde koku kaybının kalıcı olup olmadığına yoğunlaşıldı.

Bunun üzerine ekip tarafından, 29'u sağlıklı olmak üzere, 24'ü Kovid-19'a, 38'i ise diğer virüslere bağlı koku alma bozukluğu olan kişilerin burun anatomileri incelendi.

Prof. Dr. Altundağ ve ekibi, incelemelerinin sonucunda, burun anatomisinin farklı olması nedeniyle koku alanı daha geniş ve koku alma hacmi daha büyük olan kişilerde, Kovid-19 sonrası koku alma bozukluğunun kalıcı olma riskinin daha yüksek olduğunu gözlemledi.

Türk bilim insanlarının "Kovid-19 hastalarında koku alanı ölçümleri" başlıklı bu araştırması Amerikan Kulak Burun Boğaz Cemiyeti'nin resmi yayın organı olan "Otolaryngology-Head and Neck Surgery" adlı hakemli dergide de yayımlandı.

"(Kovid-19'a yakalanmadan önce) Çok rahat koku aldıklarını söylediler"

Konuya ilişkin AA muhabirinin sorularını yanıtlayan Prof. Dr. Aytuğ Altundağ, Kovid-19'da koku alma bozukluğuna dair ilk bulguların salgının ilk açıklandığı Aralık 2019'dan itibaren tespit edildiğini ancak Şubat 2020'den sonra dünyada yoğun olarak rapor edilmeye başlandığını dile getirdi.

Kendilerinin de martın sonunda Türkiye'deki gerekli kurumları ve toplumu, "Eğer ani koku alma bozukluğunuz varsa viral enfeksiyon geçirebilirsiniz. Bu geçirdiğiniz viral enfeksiyonun da Kovid-19 olma ihtimali çok yüksek." diyerek uyardıklarını anlatan Altundağ, ilerleyen süreçte bunun aslında çok temel bir bulgu olduğunun ve Kovid-19 hastalarının birçoğunda geçici olarak yaşandığının görüldüğünü ifade etti.

Prof. Dr. Altundağ, zaman içerisinde bir grup hastada bu durumun "uzamış koku alma bozukluğu" olarak ortaya çıktığını, martta Kovid-19'u atlatıp hala koku alma bozukluğu devam eden hastalar bulunduğunu, bu hastaların hem genç hem de yaşlı hastalar olabildiğini kaydetti.

Uzamış koku alma bozukluğu yaşayan vakalar üzerine ekip arkadaşlarıyla bilimsel hipotezlerini bir çalışmaya dönüştürdüklerini aktaran Altundağ, şöyle konuştu:

"(Kovid-19 bulguları) Uzamış hastalarda, koku alma bozukluğu geçmeyen hastalarda nasıl bir ortak bulgu ve problem var?' diye baktık. Aslında daha önce bildirilen bir şey vardı; ACE2 reseptörünün koku alanında çok yoğun bulunduğu. Biz de çalışmamızda bu kişilerin burun anatomisinde bir farklılık gördük. Koku alanı daha geniş, koku alma hacmi daha büyük olan hastalarda kalıcı koku alma bozukluğu riski de çok daha fazla. Bu insanlarla konuştuğumuzda öncesinde çok iyi, çok rahat koku aldıklarını söylediler. Bunun avantajını nasıl sağladıklarına baktığımızda da daha fazla koku reseptör hücresi içeren bir burun anatomisi vardı bu insanlarda. Bunu gözlemlemiş olduk. Biz, insanın savunma mekanizması mücadelede virüsü nerede karşılıyor, burunda mı karşılıyor, akciğere ne hızla gidiyor ve beyne doğru koku alma yolunu kullanarak mı gidiyor, bu mantıkla araştırmaya başladık ve burundaki yolları inceledik. Hastalarda da bu farklılıkları araştırmayla saptamış olduk."

"Genç-yaşlı demeden, kalıcı koku alma bozukluğunuz olabilir"

Prof. Dr. Aytuğ Altundağ, araştırmada gözlemledikleri hastaların Kovid-19'u atlatan, hastalıkla ilgili diğer şikayetleri geçen fakat koku alma bozuklukları hala devam eden kişiler olduklarını, bunların bir bölümünün kısmi olarak koku alma duyularını geri kazandığını, bir kısmının ise henüz geri kazanamadığını dile getirdi.

Uzamış Kovid-19 yani Kovid-19'a bağlı beyin sisi bulguları, "kafam sersem-sepet" hali, kronik yorgunluk durumu gibi kavramların sıkça tartışılan konular olduğuna, bugünlerde ise koku alma bozukluğunun da bazı hastalarda kalıcı olup olmayacağı üzerine gözlemlerin yapıldığına işaret eden Altundağ, şu değerlendirmelerde bulundu:

"Aslında kış dönemi yaklaşırken tüm viral enfeksiyonlarda bazı bireylerde kalıcı koku alma bozukluklarını görebiliyoruz. İnsanları tekrar uyarmak gerekiyor; genç-yaşlı demeden, bu hastalığa bağlı, iyileşmeyen kalıcı koku alma bozukluğunuz olabilir. Evet, oran düşüktür. Normal Kovid-19 enfeksiyonunda çok hızlı olarak koku duyusu geri gelir ama burnunuzda bir anatomik farklılık varsa, olfaktör kleft dediğimiz koku yarığında bir genişleme varsa kokuyla ilgili hasarlarınızın da daha uzun sürebileceğini bilmeniz gerekiyor."

Prof. Dr. Altundağ, burundaki anatomik farklılık ve koku yarığındaki genişlemeye ilişkin şu bilgileri verdi:

"Burnumuzun girişinde koku hücreleri yoktur. Koku hücreleri sadece burnumuzun çatı kısmında vardır. Bu burun çatısındaki koku yarığı dediğimiz alan daha geniş bu insanlarda. Daha geniş olunca daha çok ACE2 reseptörü oluyor o bölgede. Koronavirüs de hücre içine girerken ACE2 reseptörünü kullanıyor. Dolayısıyla ya akciğere ya da burun dikine yani koku alanına doğru gidecek. Burunda yoğunluk bulduğu için de oraya gidiyor ve virüsle savaş burunda başlıyor. Koku alma bozukluğu yaşayanlar yani savaşı yukarıda yaşayan hastalarda koronavirüsün klinik şiddetinin daha hafif olduğuna dair çalışmalar da var. Çünkü akciğere inmek yerine yukarıdalar."

Kovid-19 sürecinde sigara içilmemesinin önemine dikkati çeken Altundağ, sigaranın burundaki bariyerleri ve burnun savunma mekanizmasını bozduğunu vurguladı.

Burnun koronavirüsün bir ön cephesi olduğunu belirten Altundağ, "Burunda izole edebilirse çok daha klinik şiddeti hafif, belki de ayaktan geçirecektir. Zaten asemptomatik veya taşıyıcı dediğimiz pek çok vakada aslında bunu gördük. Herhangi bir öksürük, nefes darlığı bulgusu yok sadece koku alma bozukluğu var. O yüzden burun anatomisinin virüsleri algılamada çok önemli olduğunu düşünüyoruz." diye konuştu.

Koku duyusunu geri kazanabilmek için "koklama egzersizleri" önerisi

Salgının başından bu yana, oluşturdukları küresel kimyasal algılar çalışma grubu ile çok uluslu ve çok merkezli çalışmalar yaptıklarını, son araştırmalarında bu çalışmalarındaki bilgilerden de faydalandıklarını anlatan Altundağ, gerçekleştirdikleri bu çalışmanın, özellikle virüslere bağlı kimyasal ve koku alma duyularına dair hasarların algılanmasında çok faydalı olacağını düşündüklerinin altını çizdi.

Prof. Dr. Aytuğ Altundağ, Kovid-19'u atlattıktan sonra koku alma duyusu geri gelmeyen kişilere şu tavsiyelerde bulundu:

"Koku duyunuz hızlı geri geliyorsa endişelenmenize gerek yok. Fakat Kovid-19 enfeksiyonunuz geçti ve hala koku alma duyunuz geri gelmediyse mutlaka evde koklama egzersizleri yapın. Koklama egzersizleri kokunun geri kazanılmasında çok önemli. Mevcut kokularla uçucu yağlarla yapabilirsiniz veya bulduğunuz normal kokularla yapabilirsiniz. Kokuları koklamak ve oradaki hücrelerin yenilenmesini sağlamak çok önemli. Çünkü koku hücreleri kendini yenileyebilen sinir hücreleri. Biz bu avantajdan yararlanıyoruz. O yüzden hastalar beklemesinler evde mutlaka kokularla egzersiz yapsınlar."

Kendisine koku kaybı nedeniyle başvuran hastalarda koku egzersizi yöntemini denediklerini ve birçok kişiyi tedavi ettiklerini ifade eden Altundağ, "Bunu da nereden biliyoruz? Daha önceki influenza ve rinovirüs hastalarındaki o tecrübelerimizi Kovid-19 hastalarında kullandık. Çok az bir kısmında tedaviye cevap vermeyenler var. Onları da şu anda takip ediyoruz ama büyük bir kısmı geri geliyor. Bu bizim için sevindirici." şeklinde konuştu.

Öte yandan Altundağ, yaptıkları çalışmayı genişleterek ikinci bir araştırma daha gerçekleştirdiklerini ve onun da bir radyoloji dergisinde yayımlandığını dile getirdi.

İkinci çalışmalarında Kovid-19 geçirdikten sonra koku alma bozukluğu gelişen ve gelişmeyen kişileri baz aldıklarını aktaran Altundağ, bu araştırmada da koku alma bozukluğu oluşan bireylerde koku alanının daha geniş olduğunun saptandığını sözlerine ekledi. 

AA

Kartepe Teleferik 15 Temmuz’da yüzde 50 indirimli

Büyükakın müjdeyi verdi; Bu gece hizmete giriyor

15 TEMMUZ: MİLLETİN DESTANI

Kocaeli, 15 Temmuz Demokrasi ve Milli Birlik Günü’ne hazır; Esnafa ve vatandaşlara binlerce bayrak dağıtıldı

Tuğba Özay: “Bu kafeste aşk var, dans var, mutluluk var!”

Yeniden Refah Partisi Afyonkarahisar İl Başkanı Fehmi Güray Çakır’dan 15 Temmuz Mesajı

BU HATALAR DİŞ SAĞLIĞINI OLUMSUZ ETKİLİYOR !

Çayırova’ya kompost üretim tesisi geliyor

Team Petrol Ofisi pilotu Kerem Kazaz Kapadokya'da yine zirvede

Bekir Ayaz’dan 15 Temmuz Mesajı: “Milletimizin Demokrasiye ve Birliğe Olan Bağlılığı Sonsuzdur”

Alaettin Kurt Stadyumu’nda Doğal Çim Dönemi Başlıyor

BAŞKAN KOCAMAN’DAN 15 TEMMUZ MESAJI

Büyükşehir, üst geçitleri “Terörsüz Türkiye” için kırmızı renkle aydınlattı; Kocaeli’de üst geçitler al bayrağın renkleriyle ışıldadı

Clinic Dentaline’den KOTO’ya teşekkür ziyareti

Çiftçi, “Milletimiz kanı pahasına ülkemize sahip çıkmıştır”

GTO BAŞKANI ABDURRAHMAN ASLANTAŞ’IN 15 TEMMUZ DEMOKRASİ VE MİLLİ BİRLİK GÜNÜ MESAJI

Düğüne gitti, proje inceledi, vatandaşla sohbet etti

DARICA BELEDİYE BAŞKANI MUZAFFER BIUIK’TAN 15 TEMMUZ MESAJI

Büyükşehir Dijikültür’de ilk yayın 15 Temmuz’a ayrıldı

GÖLCÜK’TE PLAJ VOLEYBOLU TURNUVASI BÜYÜKLER KATEGORİSİNDE SONA ERDİ

Darıca’da 15 Temmuz ruhu bir kez daha canlanacak

Bugün hangi eczaneler nöbette?

Kocaeli'de hava durumu nasıl olacak?

Dolar kuru bugün ne kadar?

Altın fiyatları ne kadar oldu?

Kara Yollarında Durum

Vatandaşlara orman yangını uyarısı

Sahilde kadınlar birbirine girdi

Yeğenlerini öldüren amca tutuklandı

Evinde ölü bulundu

Yükleniyor

2025 yılında 500 milyon dolar yatırım yapacak Akkök Holding, yüksek teknoloji ve yerlileşmeyle büyüyecek

Coolaer, Eurasia Rail 2025’te ileri soğutma teknolojileriyle öne çıktı

Canovate Group, Eurasia Rail 2025’de gövde gösterisi yaptı

Limak, Global Engineer Girls projesi ile artık İspanya’da

VUSLAT DERNEĞİ KURBAN ÇALIŞMALARINA BAŞLADIĞINI DUYURDU

İsrail, Gazze'deki katliama devam edeceklerinin mesajını net bir şekilde verdi

Tarihin en uzun eve dönüş kuyruğu

Gazze'de can kaybı 47 bini geçti

Biden durdu, Trump izin verdi! Gelir gelmez İsrail'e sevkiyat yaptı

ABD Başkanı Trump: 1 milyon Filistinli bu iki ülkeye taşınmalı! Gazze'yi tamamen temizleyip 'Bitti' demeliyiz"

15 TEMMUZ: MİLLETİN DESTANI

Kocaeli, 15 Temmuz Demokrasi ve Milli Birlik Günü’ne hazır; Esnafa ve vatandaşlara binlerce bayrak dağıtıldı

Bekir Ayaz’dan 15 Temmuz Mesajı: “Milletimizin Demokrasiye ve Birliğe Olan Bağlılığı Sonsuzdur”

BAŞKAN KOCAMAN’DAN 15 TEMMUZ MESAJI

Hava sıcaklıkları mevsim normallerinin üzerinde seyredecek

Büyükakın, Gebze'de aşure dağıttı

Başkanlar Cuma Namazı Sonrası Vatandaşa Aşure Dağıttı

Mermerler Holding’de Hisse Usulsüzlüğü İddiası: Zafer Murat Mermer’den Yasal Hamle!

LÖSEV GÖNÜLLÜ KOROSU, İBB KOROLAR FESTİVALİNDE FARKINDALIK YARATTI

Türkiye 12 şehidine ağlıyor! Hepsinin ayrı bir hikayesi vardı

Yeniden Refah Partisi Afyonkarahisar İl Başkanı Fehmi Güray Çakır’dan 15 Temmuz Mesajı

Çiftçi, “Milletimiz kanı pahasına ülkemize sahip çıkmıştır”

ERDOĞAN, SİYASİ HAYATININ EN GÜÇLÜ DÖNEMİNDE, EN ZAYIF ANINDADIR

Yozgat Belediye Başkanı’nın AK Parti’ye katılması gündemde

Bahçeli’den “Yargılama TRT’den yayınlansın” çağrısına destek

SERVET TURAN: “GENEL BAŞKANIMIZIN YANINDAYIZ, HUKUKU SİYASETE ALET ETTİRMEYECEĞİZ”

Dilovası Belediyesi Temmuz Meclis Toplantısı Yapıldı

15 TEMMUZ MİLLÎ BİRLİK RUHU KOCAELİ İL MİLLÎ EĞİTİM KOODİRNESİNDE SANAT VE KÜLTÜRLE GELECEĞE TAŞINIYOR

Büyükakın, Murat Aydın ve yönetimini kabul etti

Önal bu kez siyasi partileri ağırladı

Dolar kuru bugün ne kadar?

Altın fiyatları ne kadar oldu?

Dolar bugün ne kadar?

Altın fiyatları ne kadar oldu?

Dolar bugün ne kadar?

Altın fiyatları ne kadar oldu?

Vergi Borcunuz mu Var? Yeni Mali Düzenme Yürürlüğe Girdi

Dolar bugün ne kadar?

Altın fiyatları ne kadar oldu?

Paybull'un faaliyet izni iptal edildi

Team Petrol Ofisi pilotu Kerem Kazaz Kapadokya'da yine zirvede

Kick boksta Çayırova’ya Türkiye şampiyonluğu geldi

GÖLCÜK BELEDİYESPORLU BERRA MİLLİ TAKIM SEÇMELERİNE DAVET EDİLDİ

Başarılı Karatecilerden Başkan Büyükgöz’e Ziyaret

“4 Mevsim Uludağ”

“4 Mevsim Uludağ”

Kocaelispor’a Galatasaray’dan kaleci transferi!

Kocaelispor’un unutulmaz futbolcusu entübe edildi

Kocaelispor’a gururlandıran sponsorluk! Dünya devi destek oldu

AKUT Spor Kulübü Sporcusu Derin Deniz Sorguç'tan Avrupa Şampiyonluğu

LİG TABLOSU

Takım O G M B Av P
1.Galatasaray 36 30 1 5 60 95
2.Fenerbahçe 36 26 4 6 51 84
3.Samsunspor 36 19 10 7 14 64
4.Beşiktaş 36 17 8 11 23 62
5.İstanbul Başakşehir 36 16 14 6 4 54
6.Eyüpspor 36 15 13 8 5 53
7.Trabzonspor 36 13 11 12 13 51
8.Göztepe 36 13 12 11 9 50
9.Rizespor 36 15 17 4 -6 49
10.Kasımpaşa 36 11 11 14 -1 47
11.Konyaspor 36 13 16 7 -5 46
12.Alanyaspor 36 12 15 9 -7 45
13.Kayserispor 36 11 13 12 -12 45
14.Gazişehir Gaziantep 36 12 15 9 -5 45
15.Antalyaspor 36 12 16 8 -25 44
16.Bodrum FK 36 9 17 10 -17 37
17.Sivasspor 36 9 19 8 -16 35
18.Hatayspor 36 6 22 8 -27 26
19.Adana Demirspor 36 3 28 5 -58 2

YAZARLAR

Veri politikasındaki amaçlarla sınırlı ve mevzuata uygun şekilde çerez konumlandırmaktayız. Detaylar için veri politikamızı inceleyebilirsiniz.