Baş ağrısı nedenleri, belirtileri ve tedavisi?

Baş ağrısı, gerek kendimizin yakındığı gerekse çevremizdeki diğer kişilerin yakınarak sıklıkla dile getirdiği sağlık şikayetleri arasında ilk sıralarda yerini almaktadır. Baş ağrısının şiddetine, süresine, oluşum gösteren bölgeye ve ağrının nasıl başladığına bağlı olarak farklı çeşitleri bulunmaktadır. Yaygın bir şekilde görülen baş ağrıları genel olarak büyük bir tehlike taşımamakla ve tedavisinin de kolay bir şekilde mümkün olmasıyla birlikte bazı durumlarda çok daha ileri boyutta bir nedenden kaynaklanabilmektedir. Yani, ani başlayan ve uzun süreli devam eden, şiddeti de yoğun bir şekilde olan baş ağrıları çok ciddi nedenleri olabilmektedir. Baş ağrılarının çeşitlerini kategorize edecek olursak birincil ve ikincil baş ağrısı şeklinde 2'ye ayrılmaktadır. Birincil baş ağrılarını inceleyecek olursak; başka bir hastalıktan dolayı kaynaklanmayıp, migren, gerilim tipi, ergenlik dönemi ve küme baş ağrısı olarak görülmektedir. İkincil baş ağrılarını ise inceleyecek olursak; Baş ve boyun yaralanmaları, beyin damar hastalıkları, beyin sinir hastalıkları, beyin hastalıkları, beyin tümörleri, beyin basıncının yükselmesi, beyin enfeksiyonları, sinüzit gibi hastalıklardan meydana gelmektedir. Öte yandan tüm bunların dışında günlük kronik baş ağrıları da yaygın bir şekilde görülebilmektedir.

BAŞ AĞRISI NASIL OLUŞUM GÖSTERİR?

Baş ağrısı başınızın yalnızca bir bölgesinde oluşum gösterebilir ya da başınızın her iki bölgesinde de karşılaşılan bir ağrı olarak kendini gösterebilir. Öte yandan baş ağrısı, baş bölgesiyle birlikte bazen de boyun veya sırtın üst kısmında da görülebilen bir durum olarak karşımıza çıkabilir.

Kimi zaman da baş ağrısı çok keskin, şiddetli, zonklama türündeki ağrıyla da meydana gelebilir. Baş ağrısı şikayeti bir anda başlayabilir ya da yavaş yavaş oluşum gösterebilir. Baş ağrısı zamansal olarak ise bir gün sürebileceği gibi bazen de günlerce etkisini gösterebilmektedir. Eğer ki baş ağrısı çok uzun bir süre boyunca devam ediyorsa bu durumda acil bir şekilde doktora başvurmanız önerilmektedir. Öte yandan ani başlayan ve etkisini şiddetlendirerek devam ettiren baş ağrıları da tehlikeli bir hastalığın habercisi olma ihtimali bulunduğundan kesinlikle ihmal edilmemeli ve gerekli tedavi yöntemi için doktor desteği alınmalıdır. 

BAŞ AĞRISI ÇEŞİTLERİ:

BİRİNCİL BAŞ AĞRILARI NEDEN KAYNAKLANIR?

1)MİGREN AĞRISI

Migrenin neden ortaya çıktığı henüz tam olarak aydınlatılamamış olsa da, genetik ve çevre faktörlerinin bu durumda önemli bir rol oynadığı bilinir. Migren beyin damarlarının çeşitli tetikleyiciler nedeniyle genişleyip tekrar daralmasıyla ortaya çıkan baş ağrılarıdır. Kan dolaşımı sorunlarının ve ağrı sinyallerini iletmede önemli bir rolü olan, 5. beyin sinirindeki (trigeminal) değişikliklerin de migrene yol açma ihtimali üzerinde durulur.

Stres, açlık, uykusuzluk, çikolata ve şarap gibi bazı besin türleri, ses veya görüntü gibi duyusal sinyaller, olası migren tetikleyicileridir. Bazı kadınlarda, normal hormon dalgalanmaları da migreni tetikler.

Araştırmalar serotonin ve diğer ağrı düzenleyici kimysalların migrenin ortaya çıkmasında etkisi olabileceğini ortaya koymaktadır. Migren sırasında düşük seviyeye inen serotonin kimyasalı, trigeminal sinirinin 'nöropeptid' molekülü salmasına neden olan bir sinyal gönderir. Nöropeptidler menenje, yani beyin zarına ulaştığında bu durum migrenle ilişkilendiren baş ağrısına yol açar.

2)GERİLİM TİPİ BAŞ AĞRISI

Gerilim tipi baş ağrısı, boyun ve kafa derisini de içine alabilen bir ağrıdır. Genellikle başın arka tarafında başlayıp öne doğru yayılır. Omuz, boyun, kafa derisi veya çene kaslarının gerilmesi bu tipteki baş ağrısının başlıca nedenidir. En çok karşılaşılan baş ağrısı olan bu türde, anksiyete, depresyon, stres ya da başın zedelenmesi, kas gerilimine ve baş ağrısına yol açar.

Uzun bir süre boyunca başın sabit bir şekilde tutulduğu, örneğin bilgisayar başında çalışmak gibi aktiviteler gerilim tipi baş ağrısına neden olabilir. Bu tip baş ağrsının diğer tetikleyicileri aşırı efor sarfetme, kötü uyku pozisyonu, uykusuzluk, diş gıcırdatma, halsizlik, sinüzit, göz yorgunluğu veya öğün atlama olarak sıralanabilir.

Bazı gıdaların da baş ağrısını tetiklediği bilinmektedir. Eski peynirler ve çikolata bu yiyecekler arasındadır. Yiyeceklerin içindeki doğal ya da yapay maddeler baş ağrısını tetikleyebilir. Alkol ve baş ağrısı her zaman birlikte anılır. Bunların dışında örneğin kahve alışkanlığı olan bir kişi, her gün alışık olduğu miktarda kahve içmediğinde, kafein yoksunluğu nedeniyle baş ağrısı çekebilir.

3)ERGENLİK DÖNEMİ BAŞ AĞRISI

Yakın bir zamanda ülkemizdeki 12-18 yaş arası gençleri içeren bir araştırma sonucuna göre, bu dönemde pek çok gençte gerilim tipi ve migren tipi baş ağrılarının ortaya çıktığı görülmüştür. Hormonal değişikliklerin yanı sıra hem psikolojik hem de çevre ile ilgili ilişkilerde yaşanan değişiklikler gençlerin baş ağrılarından şikayet etmesine yol açtığını göstermiştir. Ergenlik dönemi gençler için stresin yoğun olduğu bir dönemdir. Örneğin lise çağında artan sınav stresi ve yoğunlaşan ders programı baş ağrılarını tetikleyebilir.

4)KÜME BAŞ AĞRISI

Küme baş ağrısı aniden başlar ve kişiyi, gece uykusundan uyandıracak kadar şiddetli olabilir. Ağrı gün içerisinde birkaç kez kendini gösterir ve bu durum aylarca sürebilir. Ardından ağrı aynı şekilde kaybolur ve yine birkaç ay boyunca ortaya çıkmaz. Henüz bu tip ağrıların kesin nedeni bilinmiyor olsa da, bazı bilimadamları bu durumu serotonin ya da histamin salgısının ani salgılanmasıyla bir bağlantısı olduğunu düşünmektedir. Parlak ışıklar, yüksek irtifa, sıcaklık ve fiziksel yorgunluk, küme baş ağrısını tetikleyebilir. Küme baş ağrısı diğer baş ağrısı türlerine göre daha az rastlanan bir ağrıdır.

İKİNCİL BAŞ AĞRILARI NEDEN KAYNAKLANIR?

İkincil baş ağrısı başka bir hastalığın belirtisi olarak ortaya çıkar. Daha önce hiç yaşamadığınız türde, şiddetli, sık tekrar eden, enseden başlayan ve ani gelişen baş ağrıları yaşıyorsanız, bu ağrıların altında üzerinde durulması gereken başka bir rahatsızlık yatıyor olabilir.

Baş ağrısıyla birlikte kusma, bulantı, zihin bulanıklığı ve görme bozukluğu gibi şikayetleriniz de varsa, zaman kaybetmeden bir doktora görünmelisiniz. İkincil baş ağrısının altında yatan bazı hastalıklar hayati risk taşıdıklarından, erken teşhis oldukça önemlidir.

İkincil Baş Ağrılarına Neden Olabilecek Hastalıkları Şu Şekilde Sıralayabiliriz:

- Baş ve boyun yaralanmaları

- Beyin damar hastalıkları

- Beyin sinir hastalıkları

- Beyin hastalıkları

- Beyin tümörleri

- Beyin basıncının yükselmesi

- Beyin enfeksiyonları

- Sinüzit

GÜNLÜK KRONİK BAŞ AĞRILARI NEDEN KAYNAKLANIR?

Günlük kronik baş ağrıları, yukarıda sıralanan ve ikincil grup baş ağrılarına neden olarak gösterilen hastalıkların bir belirtisi olarak ortaya çıkabilir. Ancak başka bir olasılık da bu ağrıların birincil gruba dahil, herhangi bir hastalıktan kaynaklanmayan ağrılar olmasıdır. Bu durumda vücudunuz ağrı sinyallerine karşı aşırı tepki vermeye başlamış ya da beyninizin ağrıyı bastıran sinyalleri görevini yeterince iyi yapmıyor olabilir.

Başka hastalığa bağlı olmayan ama her gün ortaya çıkan ağrılardan şikayet eden kişilerin çoğunda, çok sık ağrı kesici aldıkları için tekrarlayan baş ağrıları görülür. Ağrı kesiciye alışan vücut, ilaç alınmadığında baş ağrısıyla cevap verir. Haftada 3 günden ve ayda 9 kezden fazla ağrı kesici alıyorsanız, günlük baş ağrıları riskiyle karşı karşıyasınız demektir.

BAŞ AĞRISI TEDAVİSİ İÇİN EVDE UYGULANABİLECEK YÖNTEMLER NELERDİR?

Düzenli olarak egzersizler yapın. Egzersizlerinizi açık hava şartlarında yapmanız sizlere daha çok yardımcı olacaktır.

Masaj yapın. Baş ağrılarınızı gidermek için şakaklarınıza yapacak olduğunuz masajlar sizlerin dinlenmenizi ve rahatlamanızı sağlayacaktır.

Sıcak duş ve soğuk kompres uygulayın.

Düzenli yemek yemeye özen gösterin. Bu kapsamda bazı gıda takviyeleri yapın. B2 vitamini, koenzim Q10,  magnezyum sülfat almanız sizlerin baş ağrısına iyi gelecektir.

BAŞ AĞRISI İÇİN NE ZAMAN DOKTORA GİDİLMELİDİR?

Baş ağrısı şikayetiyle birlikte aşağıdaki durumlarda meydana geldiği takdirde hiç vakit kaybetmeden acil olarak doktora başvurulması gerekmektedir.

Sorun anlamada ve konuşmada karışıklık

Bayılma

Yüksek ateş, 39 C 40 C ve daha fazlası olması durumunda

Vücudunuzun bir tarafında uyuşma, güçsüzlük ya da felç

Boyun tutulması

Görmede sorunlar başladıysa

Konuşma yetinizde bir sorun varsa

Yürüyüşünüzde bir sorun varsa

Bulantı veya kusma (Açıkça grip veya bir başka sorunla ile ilgili değilse)

Bunların dışında yer alan ve doktorunuzu giderek kendinizi muayene ettirmeniz gereken diğer belirtiler ise şöyle olmaktadır;

Her zamankinden daha sık baş ağrılarınız varsa,

Her zamankinden daha şiddetli baş ağrılarınız varsa,

Baş ağrılarının daha da kötüye gitmesini engellemek için alınan reçetesiz ilaçlarının herhangi bir etkisini göremediğiniz zaman,

Çalışma, uyku veya normal aktivitelerinizi engellemeye başladığı zaman

(Haber7)