Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM), 2014 yılında basın kartının iptaline karar verilen ve sınır dışı edilen Azerbaycanlı gazeteci Rauf Mirgadirov'un, Türkiye aleyhine yaptığı başvuruyu ifade özgürlüğü yönünden iç hukuk yollarının tüketilmemiş olması, özgürlük ve güvenlik hakkı yönünden ise konu bakımından yetkisizlik nedeniyle reddetti.

, Türkiye'de çalışan Azeri gazeteci Mirgadirov'un, 2014'te basın kartı ve oturma izninin iptali kararlaştırılarak sınır dışı edilmesine hükmedildi.

Kararın ardından Gürcistan'a gitmeye çalışan ancak polis tarafından yakalanan Mirgadirov, gözetim altına alındı ve bir süre sonra da ülkesine gönderildi.

Bakü'deki havalimanında gözaltına alınan Mirgadirov, Ermeni istihbaratına bilgi sağladığı gerekçesiyle ülkesinde tutuklandı.

Bakü Savcılık Ofisi tarafından 21 Temmuz 2014'te yapılan açıklamada, Mirgadirov'un 2008'de Türkiye'de yapılan bir konferans sonrasında görüştüğü Ermeni istihbaratına mensup kişilerle Dağlık-Karabağ konusunda fikir alışverişinde bulunduğu, Azerbaycan aleyhine olan belgeler verildiği belirtildi.

Azerbaycan yargı makamlarınca hapis cezasına çarptırılan Mirgadirov, daha sonra cezaevinden tahliye edildi.

Mirgadirov, Azerbaycan ve Türkiye'nin yaşanan süreçte çeşitli hak ihlalleri yaptığını ileri sürerek AİHM'e başvurdu.

Türkiye aleyhindeki iddialara ilişkin değerlendirme

AİHM, Mirgadirov'un, basın kartının iptaliyle ifade özgürlüğünün ihlal edildiğine ilişkin iddiaları, Anayasa Mahkemesi başta olmak üzere iç hukuk yollarının tüketilmemesi nedeniyle kabul edilemez buludu. AİHM, Anayasa Mahkemesinin bu konuda etkili bir iç hukuk yolu olduğunu ifade etti.

Öte yandan, AİHM, başvurucunun Gürcistan'a giderken havalimanında gözetim altına alınması ve yaklaşık 12 saat polis gözetiminde tutulması nedeniyle özgürlük ve güvenlik haklarının ihlal edildiği iddialarının Mirgadirov'un bir suç şüphesiyle yakalanmaması nedeniyle Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesinin (AİHS) 5/3. maddesi kapsamına girmediği sonucuna ulaştı, bu nedenle konu bakımından yetkisizlik gerekçesiyle kabul edilemez olduğuna hükmetti.

AİHM'in Azerbaycan aleyhindeki iddialar yönünden kararları

AİHM, Azerbaycan aleyhindeki iddialar yönünden yaptığı incelemede, soruşturma sırasında başvurucunun tutukluluğunu haklı gösterecek delillerin mahkemece değerlendirilmediğine, başvuranın soruşturma sürecinde makul şüphe bulunmadan tutuklu kaldığına, bu nedenlerle AİHS'nin 5. maddesindeki özgürlük ve güvenlik hakkının ihlal edildiğine hükmetti. Mahkeme, Azerbaycan savcılığının yaptığı açıklamayla da masumiyet karinesi ilkesinin ihlal edildiği sonucuna ulaştı.

Özel ve aile hayatına saygı hakkının ihlaline de karar veren AİHM, AİHS'nin 18. maddesindeki hakkın ise ihlal edilmediğine hükmetti. 

AA